Phóng to

Cô ca sĩ 27 tuổi Lady Gaga luôn tận dụng cơ hội để phô bày cơ thể và bày nhiều trò gây sốc cho khán giả - Ảnh: au.ibtimes.com

Cô ca sĩ 27 tuổi này sau đó cũng cho đăng lại các hình ảnh trên ở trang cá nhân của mình. Số lượt view và “like” của Lady Gaga vọt lên thẳng đứng. Đó cũng là một trong những cách mà nhiều nghệ sĩ trên thế giới đang áp dụng để thu hút người hâm mộ mình, theo một nghĩa nào đó. Không cần nguyên cớ, không vì một áp lực nào, chuyện tạo ra những điều bất ngờ để trang nhà của mình trở thành một sân khấu rực rỡ, chen chúc người ghé qua trong một thời hạn nhất định đã là chuyện không còn lạ trên thế giới phẳng.

Với một số người thì đó được gọi là “câu view”, nhưng với giới truyền thông hiện đại thì những điều như vậy được xem như những thủ thuật nhằm điều khiển dư luận truyền thông thông qua cách tự hi sinh bản thân mình. Đặc biệt với giới nghệ sĩ, thủ thuật này đang ngày càng áp dụng một nhiều, ở VN cũng không thiếu những trường hợp như vậy.

Nô lệ của đám đông

Gần đây, tiếp thị trên mạng (digital marketing) đang hầu hết tập trung vào mạng xã hội Facebook, với cộng đồng hơn 1 tỉ người sử dụng. Ở VN, với giới nghệ sĩ, hầu như ai cũng đã có một trang Facebook hoặc một fanpage. Diễn giải cho loại trang này, là nơi các nhân vật của giới biểu diễn muốn thu hút lượng người hâm mộ về phía mình, ngoài chuyện tạo sự kiện trong cộng đồng riêng còn là chỗ để thuận tiện giới thiệu, quảng cáo, mua bán... các sản phẩm của mình.

Nhưng trên thực tế từ vài năm trở lại đây, như một biến tướng của “digital marketing” - hầu hết các trang fanpage được biết tới chủ yếu là do những câu chuyện giật gân và những điều gây tranh cãi trong xã hội. So với các trang của giới nghệ sĩ nước ngoài, các trang của nghệ sĩ Việt không chuyên nghiệp về công việc, thường nghiêng về chuyện tranh đua bề ngoài hoặc gây nên các sự kiện dưới tầm mức của một nghệ sĩ cần phải có trong lòng khán giả.

Ở VN nhiều năm qua đã xuất hiện vô số phương thức dẫn dụ người vào trang nhà của mình. Từ việc tải lên những hình ảnh khiêu khích, những lời khoe về giá trị vật chất... cho đến việc giả vờ làm sai gây ồn ào, rồi lên tiếng xin lỗi như một người ngây thơ và chân thành.

Việc kiểm soát nội dung và tiếp cận người hâm mộ thường là con dao hai lưỡi. “Hoặc là bạn làm chủ thông tin, hoặc là bạn trở thành nô lệ của đám đông”, trong một chuyên đề về fanpage, CNBC đã kết luận như vậy. Vì khi sợ đám đông thấy mình nhàm chán hoặc không thu hút bằng một fanpage nào đó cạnh tranh, người chủ trang có thể liên tục tạo những điều mới mẻ và tệ hại để níu chân khách đến nhà, và vô tình họ trở thành nô lệ của chính ngôi nhà mà họ đang làm chủ.

Đến nhà, nhưng không phải bạn

Việc tạo một căn nhà trên Internet và thu hút mọi người đến được coi là một nghệ thuật của thời đại truyền thông mạng xã hội (social media). Những người đến nhà phải là người hâm mộ hoặc là một cộng đồng chia sẻ một công việc có chủ đích, chứ không phải là một đám đông tò mò, chờ được nhìn qua lỗ khóa. Việc sàng lọc bắt buộc nhằm để tìm ra những người bạn, nếu như bạn là một người chủ nhà thông minh.

Mới đây, T. - một nữ diễn viên trẻ - tải lên fanpage của mình ảnh bộ trang phục Halloween rất “hot”. Nhưng sau đó bức ảnh đó lại được chuyển đi đến các trang giải trí dành cho người lớn, kèm theo những lời bình luận hết sức thô tục. Rõ ràng, trong đám đông ghé vào nhà bạn, không phải ai cũng là bạn bè.

Sử dụng các trang mạng riêng, biết tôn trọng mình và tự bảo vệ mình trước cánh cửa thế giới phẳng là điều ai cũng nói được, nhưng không phải ai cũng làm được. Một thăm dò của tờ Uberflip cho biết việc tạo sự kiện câu khách trên các trang mạng cũng trở thành một chứng bệnh nghiện. Chủ trang sẽ không thể dừng được và luôn trở thành một con nghiện sự kiện của chính bản thân mình, và ngày càng “nặng đô” hơn để không mất vị trí “hot” của mình trong trí tưởng tượng. Thật mỉa mai khi đã là nô lệ của đám đông, lại nghiện ngập chính vai trò đó.

Một khi đã trở thành con nghiện, việc liên tục tạo sự kiện, bất cần biết gây phản ứng xã hội ra sao là chuyện không thể tránh khỏi. Hãy dành một phút nhớ lại, bạn sẽ dễ dàng tìm ra vô số chân dung nghệ sĩ Việt đang tìm cách lôi giật khán giả về mình bằng những chuyện như tiết lộ bí mật bản thân, tiêu xài vật chất, khoe mẽ lố lăng hoặc vờ gây ra một sai lầm tệ hại nào đó trước công chúng. Và khi ấy, cũng nên dành một góc nhìn về bệnh lý, khi bạn không thể lý giải được tại sao họ có thể làm như vậy!

Và một khi như vậy, ý tưởng ban đầu xây dựng đám đông trong chiến lược digital marketing của nhiều nghệ sĩ Việt bị phá sản. Người đến ngôi nhà của họ với lòng hâm mộ bị thay dần bằng những người tọc mạch, trong đó cũng không thiếu những người đến chỉ để nhòm ngó, thậm chí tận dụng một điều nào đó của chủ trang để bêu riếu hay xúc phạm. Tệ hơn nữa, đó là những đám đông quá khích, luôn kêu gào những “sự kiện” mới, những “bí mật” mới... từ chủ trang.

Và khi đó, có thể có rất nhiều người ghé đến nhà, nhưng họ không hề là bạn.