Phóng to

Cơm nóng xới ra cho vào khăn mặt ướt lèn thật chặt, thật mịn. Lá cọ non chặt từ những cây cọ mới trồng đem vào hơ qua lửa cho mềm, lau sạch rồi gói cơm lại (quê tôi gọi là móm cơm). Xén diềm lá cho gọn, lấy dây chuối cột lại thế là có một móm cơm lá cọ, bỏ vào túi sách mang tới lớp. Thứ năm là ngày phải lao động buổi chiều, bạn nào nhà xa không về được thì có nắm cơm ở lại.

Xong buổi học, mấy đứa thân nhau tập trung lại kê bàn làm mâm bày cơm nắm ra. Cơm trắng mịn, những sống lá cọ in từ đầu đến cuối nắm cơm những sọc nhỏ đều tắp trông như quả dưa hấu. Hương gạo quê trộn lẫn hương lá cọ vị thơm đặc trưng trung du, khác với mùi lá chuối, lá dong... Trong mỗi móm cơm thường là gói muối vừng hay lạc, đứa nào nhà khá giả có thêm mấy miếng thịt mỡ ướp muối trong vắt. Đứa nào hoàn cảnh hơn, chỉ đơn giản chút muối rang hành mỡ. Thế mà thành những bữa tiệc tuổi thơ không bao giờ quên.

Quê tôi miền rừng cọ, đồi chè. "Cơm nắm lá cọ là người Phù Ninh" (tỉnh Phú Thọ), câu ca dao từ bao giờ nói lên thói quen quê kiểng đã tạo thành "thương hiệu" cho một vùng đất. Người quê tôi đi làm đồng xa, đi chợ huyện, đi buôn bán xa nhà cả buổi, bao giờ cũng có một móm cơm lá cọ. Cơm nắm trong lá cọ để được lâu, không sợ bị thiu, mùi vị thơm thơm, bùi bùi. Cả đời ai từng ăn cơm nắm lá cọ dễ gì quên được mùi vị đó.

Bây giờ cuộc sống hiện đại, đi đâu xa chỉ cần giắt túi ít tiền là vào nhà hàng cơm bình dân, chẳng phải cơm nắm lá cọ kích rích. Túi xốp đầy tràn ngoài chợ, chẳng mấy ai dùng lá cọ làm thứ gói bọc nữa. Tôi xa quê, ngày nào cũng canh chua cá, thịt, đồ xào, kho cay cay, ngọt ngọt... ăn ngán đến mang tai. Tự nhiên thèm nhớ mùi vị cơm nắm lá cọ quê nhà. Nghe đâu ngoài Bắc có mấy nhà hàng đặc sản cũng có món cơm nắm muối vừng bán cho khách, nhưng cơm nắm trong lá chuối chứ không có móm lá cọ như ở Phù Ninh.

Chút hương quê tưởng như nhạt nhòa từ bao giờ giữa cuộc sống thị trường ồn ào, gấp gáp. Cuộc sống bây giờ đầy đủ quá, có ai cùng tôi nhớ về hương vị quê nhà?

Phóng to Áo Trắng số 4 (ra ngày 1-3-2009) hiện đã có mặt tại các sạp báo. Mời bạn đọc đón mua để thưởng thức được toàn bộ nội dung của ấn phẩm này.