Thức ăn đường phố rất gần gũi với nhiều người, nhưng cần lưu ý lời khuyên của các chuyên gia y tế - Ảnh: Hữu Khoa

Dọc theo các tuyến đường từ Xô Viết Nghệ Tĩnh, Đinh Bộ Lĩnh đến Điện Biên Phủ đoạn qua quận Bình Thạnh (TP.HCM) có đến hàng trăm gánh, xe đẩy bán đồ ăn sáng, ăn chiều, ăn tối với đủ các món từ xôi, bánh mì, bánh ướt, bún bò, mì xào... dọc hè đường. Có xe bún bò còn bán cạnh bên một tiệm làm đồ sắt, đầy bụi bay.

Mất vệ sinh

Chúng tôi thấy một người bán bánh ướt, vừa làm xong một hộp bánh đưa cho khách, chị nhận tiền rồi gửi lại tiền thừa mà chẳng tháo bao tay ra. Rồi cũng với bao tay ấy, chị thoăn thoắt bốc bánh ướt, cắt chả lụa, bỏ hành phi vào hộp bánh ướt tiếp theo.

Đường Phạm Văn Đồng (Q.Gò Vấp) các buổi tối cũng tấp nập hàng quán không kém. Có những điểm bán buffet trái cây với đủ loại trái cây cắt sẵn và được phơi bày trống lốc trên vỉa hè, dưới những khay đựng không được che đậy bởi bất cứ màng bọc thực phẩm nào. Nhìn xung quanh cửa nhà người dân khu này luôn bám đầy lớp bụi xe cộ chạy, bụi bẩn dễ dàng bám vào từng miếng trái cây đã được cắt sẵn trưng bày lớp lớp.

Khu chợ Bà Chiểu cũng sôi động không kém vào ban đêm với đủ các món ăn từ xôi, bún thịt nướng, bánh mì đến bắp, bánh ngọt... Người bán vô tư để gánh xôi, thúng bắp, mâm bánh của mình ngay lòng đường - nơi dòng xe qua lại tấp nập. Người nào kỹ một chút thì che bằng vài tấm nilông mỏng manh, có người mặc kệ.

Nguy cơ gây bệnh cao

Theo số liệu được công bố tại buổi giám sát của HĐND TP.HCM mới đây, kết quả kiểm tra an toàn vệ sinh thực phẩm ở quận 1 cho thấy năm 2016, trong số 2.222 cơ sở kinh doanh thức ăn đường phố, có đến hơn 70% cơ sở không đạt chuẩn.

BS.CK2 Trần Ngọc Lưu Phương - trưởng đơn vị tiêu hóa can thiệp Bệnh viện Nguyễn Tri Phương (TP.HCM) - cho biết cần xét hai khía cạnh khi nói về thức ăn bẩn. Một là thức ăn bị nhiễm vi trùng (các vi trùng này sẽ tiết ra độc tố) và hai là do dùng hóa chất cấm hoặc dùng hóa chất quá mức cho phép trong thực phẩm.

BS.CK1 Đào Thị Yến Thủy phân tích thêm các loại thức ăn đường phố không hợp vệ sinh, thiếu kiểm tra kiểm mẫu, thường thiếu iốt, nguy cơ ngộ độc thực phẩm cao cấp tính hoặc mãn tính. “Thức ăn đường phố nhìn trực tiếp chế biến có vẻ ngon lành nhưng thật ra bên trong chứa nhiều chất kích thích, nêm gia vị mạnh tay... có thể sẽ làm ta ăn nhiều, nguy cơ thừa cân béo phì cao, tăng mỡ máu, cao huyết áp, đái tháo đường,...”, BS Yến Thủy cảnh báo.

BS Lưu Phương lưu ý một số loại thức ăn đường phố sẽ tạo cho ta cảm giác no giả tạo, về mặt dinh dưỡng, tiêu hóa đều không có lợi. Hệ tiêu hóa là hệ thống phản xạ có điều kiện. Vì thế nếu ăn lung tung, ăn lặt vặt thức ăn đường phố rồi bỏ qua các bữa ăn chính thì hệ tiêu hóa sẽ dễ bị xáo trộn, có nguy cơ viêm loét dạ dày.

Hại lâu dài

Về lâu dài, người dùng thức ăn chứa chất không được phép sử dụng trong thực phẩm sẽ bị tích tụ độc tố trong các cơ quan như gan, thận, não, cơ quan sinh dục...gây suy gan, suy thận, dễ vô sinh, rối loạn nội tiết... Bên cạnh đó, việc sử dụng dầu mỡ cũ chiên đi chiên lại nhiều lần (kể cả đã lọc lại cho trong) cũng tiềm ẩn nguy cơ gây ung thư tiêu hóa, gan...

BS Yến Thủy cho rằng nếu quyết định ăn ở hàng quán vỉa hè thì ít nhất cần chọn quán có bàn ăn cao cách mặt đất 60cm để không bị rơi bụi vào chén ăn, chỗ bán hàng phải sạch sẽ không gần nơi để rác, thức ăn được nấu chín, không có ruồi nhặng, người bán không vừa thối tiền vừa bốc thực phẩm...

“Cần chú ý đừng lựa chọn những thực phẩm có nhiều màu sắc khác thường, nên chọn loại có màu tự nhiên, không ăn thực phẩm có mùi lạ, chảy nhớt...”, bà Thủy nhấn mạnh.