Cơ hội xuất khẩu lao động rộng mở

HÀ QUÂN
và 1 tác giả khác

HÀ QUÂN

TÂM LÊ

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho biết đang đàm phán tăng tỉ lệ tiếp nhận lao động Việt Nam với nhiều thị trường, đặc biệt là Hàn Quốc. Dự báo số người đi làm việc ở nước ngoài sẽ đạt đỉnh như trước dịch COVID-19.

Thông tin này được ông Nguyễn Gia Liêm - phó cục trưởng Cục Quản lý lao động ngoài nước (Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội) - chia sẻ sau khi số lao động Việt Nam đi làm việc nước ngoài năm 2023 vượt chỉ tiêu, đồng thời nhiều nước đang xem xét tăng số tiếp nhận.

Tín hiệu vui

Theo ông Nguyễn Gia Liêm, sau dịch COVID-19 các nước có chính sách tiếp nhận lao động nước ngoài để phục hồi, phát triển kinh tế. Có nước nới lỏng tiếp nhận, sẵn sàng hợp tác tiếp nhận số lượng lớn lao động. Do vậy, có quyền kỳ vọng con số lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài có thể đạt đỉnh trước dịch COVID-19 như năm 2019 gần 150.000 người.

Thị trường Hàn Quốc ngày càng hấp dẫn lao động Việt với các chương trình EPS, visa E7 (tay nghề cao), visa E10 (thuyền viên tàu đánh cá) hay lao động thời vụ và đều tăng hạn ngạch tiếp nhận. Trong khi đó, các thị trường tại châu Âu và Trung Đông cũng sôi động trở lại và đề nghị tiếp nhận, ký các thỏa thuận tuyển lao động Việt Nam.

Bộ Việc làm và Lao động Hàn Quốc đang cùng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội Việt Nam nghiên cứu tăng số lượng lĩnh vực sản xuất chế tạo. "Trước đây họ cần lao động phổ thông, nay họ cần lĩnh vực công nghiệp gốc như đóng tàu, hàng không, công nghệ cao... Phía Hàn Quốc còn có thể mở ra chương trình hợp tác khác như điều dưỡng, chăm sóc sức khỏe" - ông Liêm cho hay.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, bà Kim Yoon Hye - tham tán lao động Đại sứ quán Hàn Quốc tại Việt Nam - cho biết do tỉ lệ sinh thấp, nhu cầu nhân lực tăng, nước này dự kiến tăng tỉ lệ tiếp nhận lao động nước ngoài. Chẳng hạn số lao động các nước cho chương trình EPS năm 2024 dự kiến lớn hơn so với 120.000 của năm 2023 (riêng Việt Nam sẽ có trên 12.000 chỉ tiêu).

Vị này phân tích hai nước khá tương đồng văn hóa, lao động Việt cần cù và có tay nghề cao nên nhu cầu của doanh nghiệp Hàn rất lớn, tập trung các lĩnh vực sản xuất, xây dựng, nông nghiệp, thủy sản, đóng tàu.

Với ngành dịch vụ, nhu cầu nhân viên dọn phòng, điều dưỡng dự kiến tăng do tốc độ già hóa nhanh chóng. Ngoài ra, Hàn Quốc cũng rất cởi mở với nhân sự ngành công nghệ thông tin, chuyên ngành khoa học - kỹ thuật.

Bà Kim khẳng định lao động Việt có nhiều cách đến Hàn Quốc làm việc qua chương trình EPS, thời vụ, visa E7 song phải tìm hiểu kỹ điều kiện, quy định của các chương trình, yêu cầu ngoại ngữ...

"Chính phủ Hàn Quốc đang mở rộng các ưu đãi, cho phép chuyển đổi sang thị thực lưu trú dài hạn, cung cấp cơ hội đào tạo nghề cho người lao động nước ngoài đã làm việc lâu dài tại một nơi làm việc, không vi phạm pháp luật... Mong lao động Việt Nam lưu ý những điều này khi sang Hàn Quốc làm việc" - bà Kim nói.

Đề xuất bỏ quy định tạm ngừng xuất cảnh

Báo cáo của Trung tâm Lao động ngoài nước, chín tháng đầu năm 2023 số lao động cư trú bất hợp pháp chiếm 34,5%. Tỉ lệ này năm 2020 giảm còn 20% do ảnh hưởng của dịch COVID-19 song năm 2022 lại tăng lên 28%.

Ông Nguyễn Gia Liêm cho biết hai bên đang xây dựng phụ lục các biện pháp giảm tình trạng lao động Việt Nam cư trú bất hợp pháp tại Hàn Quốc. Trong đó có chỉ tiêu giảm tỉ lệ lao động cư trú bất pháp xuống còn 24% (so với cam kết 28% hiện tại). Biện pháp đưa ra như đào tạo kỹ lao động trước khi đưa đi, đẩy mạnh ký quỹ đảm bảo 100 triệu đồng.

Với việc tạm dừng tuyển lao động địa phương đề nghị phía Hàn Quốc không áp dụng biện pháp này.

Ông Liêm nói những năm đầu quy định trên khả thi vì tỉ lệ lao động sang Hàn Quốc cư trú bất hợp pháp quá cao song hiện không còn hiệu quả: "Chúng ta đề nghị Hàn Quốc không áp dụng biện pháp này, đồng thời bộ sẽ đề xuất các địa phương tích cực vận động, tuyên truyền, phổ biến, giáo dục người lao động chấp hành đúng quy định pháp luật và về nước đúng thời hạn".

Trong khi đó, tham tán Kim Yoon Hye nêu rõ hạn ngạch tiếp nhận lao động xác định bằng việc đánh giá tỉ lệ cư trú bất hợp pháp, ưu tiên của doanh nghiệp, thời gian phái cử cần thiết. Điều này đồng nghĩa các nước càng tuân thủ tốt quy định sẽ càng được phân bổ nhiều chỉ tiêu. "Đại sứ quán Hàn Quốc tại Việt Nam đang nỗ lực đảm bảo Việt Nam có nhiều hạn ngạch nhất có thể" - bà Kim thông tin.

Vừa về nước lại muốn đăng ký đi

Hết hợp đồng ba năm làm việc tại Hàn Quốc về nước, anh Trần Văn Cường (huyện Đông Sơn, Thanh Hóa) muốn đăng ký quay lại do khó tìm việc trong nước. Anh Cường làm công nhân đứng máy cho một công ty sản xuất linh kiện máy móc ở tỉnh Jeollabuk-do của Hàn Quốc.

Vì còn trong độ tuổi lao động nên anh muốn đăng ký sang Hàn làm một đợt nữa và thủ tục sẽ dễ hơn lần đầu. "Lương bên đó tốt nên nếu tiết kiệm chi tiêu, dành dụm có dư mang về" - anh Cường nói.

Làm việc tại một nhà máy của Hàn Quốc tròn một năm, anh Nguyễn Trọng Duyệt (Kim Bảng, Hà Nam) mong công ty có nhiều đơn hàng, công nhân được tăng ca. Làm trong môi trường độc hại, anh Duyệt mong có thêm trợ cấp ngành nghề, hỗ trợ thêm bữa ăn tại công ty. Trước mắt, anh được đóng bốn loại bảo hiểm, trong đó có bảo hiểm bảo vệ sức khỏe và thất nghiệp.

Tính toán mở thêm phòng thi tiếng Hàn EPS tại miền Tây

Số lao động khu vực Tây Nam Bộ đi Hàn Quốc thấp một phần do khoảng cách, chi phí khi phải lên TP.HCM dự thi nên Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đề nghị lập điểm thi tại khu vực này. Đại diện Đại sứ quán Hàn Quốc tại Việt Nam cho biết HRD Hàn Quốc đang nghiên cứu thành lập trung tâm đào tạo cho lao động EPS tại Cần Thơ, dựa vào hiệu quả của trung tâm này để tính toán việc lập trung tâm khảo thí tiếng Hàn EPS.

Thông tin từ Cục Quản lý lao động ngoài nước, 11 tháng đầu năm 2023 số lao động Việt Nam làm việc nước ngoài trên 146.000 người (vượt mục tiêu 110.000 người của năm 2023). Trong đó tập trung chủ yếu ở thị trường Nhật Bản trên 74.000 người, Đài Loan (Trung Quốc) khoảng 54.000 người, Hàn Quốc gần 13.000 người. Ngoài ra, lao động Việt còn đi Hungary, Singapore, Rumania, Ba Lan...