Tân Thủ tướng Malaysia Mahathir Mohamad phát biểu tại Kuala Lumpur ngày 11-5 - Ảnh: REUTERS

Động thái đầu tiên của tân thủ tướng Malaysia ngày 11-5 là công bố hàng loạt bộ chủ chốt trong nội các mới, sau chiến thắng của Liên minh Hi vọng (PH) trong cuộc tổng tuyển cử cách đó hai ngày. 

"Hiện tại, chúng tôi quyết định sẽ là một nội các nhỏ gọn, nhưng một số bộ sẽ đóng vai trò nổi bật hơn" - ông Mahathir tuyên bố, cho biết một cuộc họp khác vào ngày 12-5 sẽ xác định người đứng đầu các bộ gồm tài chính, ngoại giao, quốc phòng, nội vụ, giáo dục, đường sá và truyền thông đa phương tiện và khoa học.

Hành động

Ông Mahathir dành thời gian của cuộc họp báo đầu tiên sau khi nhậm chức để trấn an cộng đồng doanh nghiệp, khẳng định ưu tiên của ông là ổn định kinh tế và thu hồi hàng tỉ USD thất thoát trong vụ bê bối quỹ quốc gia 1Malaysia Development Berhad (1MDB), một yếu tố quan trọng khiến người tiền nhiệm Najib Razak thất bại trong cuộc bầu cử vừa qua.

"Chúng tôi muốn xây dựng kinh tế Malaysia với sự giúp đỡ của các nhà đầu tư trong và ngoài nước. Chúng tôi muốn nói với các doanh nhân hãy nâng giá trị thị trường chứng khoán lên. Và đối với tiền tệ, không có lý do gì để hạ giá đồng ringgit" - thủ tướng Malaysia nhấn mạnh. 

Ông Mahathir cũng đề cập đến việc giảm nợ quốc gia, cho rằng nhiều điều khoản cần phải được tính toán lại. Về ngoại giao, ông khẳng định sẽ giữ quan hệ hữu nghị với các nước.

Ông Nazir Razak - chủ tịch ngân hàng lớn thứ hai Malaysia CIMB Group Holdings Bhd - ủng hộ: "Tôi hoàn toàn tự tin rằng về lâu dài, sự chuyển giao (quyền lực) sẽ tốt cho thị trường tài chính Malaysia. Malaysia sẽ chứng minh rằng chúng tôi có thể chuyển giao chính trị êm thấm" - ông Nazir tuyên bố, cho rằng Kuala Lumpur cần một sự thay đổi mà chính quyền cũ đã không làm được.

Liên minh PH muốn ông Mahathir chỉ nắm giữ cương vị thủ tướng đến khi lãnh đạo đối lập Anwar Ibrahim được phóng thích. Để nắm quyền, ông Anwar cần phải được hoàng gia ân xá và giành được một ghế trong quốc hội.

Nói về vấn đề này, ông Mahathir ngày 11-5 cho biết sẽ thúc đẩy ân xá cho ông Anwar càng sớm càng tốt, nhưng không đề cập đến kế hoạch chuyển giao quyền lực.

 "Còn nhiều việc cần phải làm. Chúng ta phải tập trung vào mớ hỗn độn này càng sớm càng tốt" - ông tỏ ra quyết tâm sau khi được trao cơ hội thứ hai để chấn chỉnh đất nước. 

Trong một phỏng vấn hồi năm ngoái trên Guardian, ông từng tỏ ra tiếc nuối khi đã không để ông Anwar, từng là một học trò của ông, lên nắm quyền. Đến nay, hoàng gia Malaysia đã tỏ ý sẽ ân xá, cho phép ông Anwar có thể được phóng thích ngay lập tức trong vài ngày tới.

Đòi nợ 1MDB

Để khôi phục niềm tin của cử tri, ông Mahathir cũng buộc phải trừng phạt một học trò khác của mình, đó chính là cựu thủ tướng Najib, người được xác định là "quan chức Malaysia số 1" bị cáo buộc biển thủ 681 triệu USD từ quỹ 1MDB. 

"Tôi tin là chúng ta có thể lấy lại hầu hết tiền của 1MDB. Chúng ta phải nâng sự tin tưởng của nhà đầu tư vào chính quyền" - ông Mahathir nói.

Tân thủ tướng kêu gọi mở cuộc điều tra vào vụ bê bối 1MDB. "Vị tổng công tố đã hủy hoại uy tín của chính mình. 

Ông ta thật ra đã che giấu bằng chứng các sai phạm và điều đó là phạm luật" - ông Mahathir nhắc đến quan chức đã tuyên bố không tìm thấy bằng chứng sai phạm nào trong vụ bê bối. 

"Chúng ta sẽ xem liệu Ủy ban Chống tham nhũng Malaysia có công bằng hay không. Nếu phát hiện họ thiên vị bất cứ nhóm nào, kể cả chính họ, chúng ta phải thay họ" - ông Mahathir nói thêm.

Ngoài ra, ông Mahathir cam kết sẽ lập nên "một chính phủ tốt" cho đất nước. "Chúng tôi rất muốn đảm bảo hiến pháp được giữ vững và quốc pháp sẽ dẫn lối cho chúng tôi trong việc quản lý đất nước" - ông nói. 

Ông cũng cho biết sẽ xem xét đạo luật tin giả gây tranh cãi và có thể bãi bỏ "các đạo luật đàn áp hoặc bất công".

TTO - Liên minh cầm quyền Malaysia Pakatan Harapan (PH) sẽ thảo luận thành phần nội các chính phủ mới trong hôm nay (11-5). Tân thủ tướng Mahathir Mohamad hứa "vài cái đầu sẽ rơi" khi đề cập đến các bộ trưởng cũ.