* Lê Việt Khanh (19 tuổi, Đồng Nai, sinh viên Trường CĐ Công nghệ Thủ Đức):

Học phí là điều đắn đo

Ba năm học tại Trường THPT Sông Ray (Đồng Nai), tôi là học sinh giỏi. Ở kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2022, tôi đạt được 25,05 điểm cho ba môn toán - lý - tiếng Anh (khối A1). 

Dù điểm số có thể giúp trúng tuyển vào nhiều trường đại học, nhưng sau khi cân nhắc, tôi đã quyết định học cao đẳng.

Có một số nguyên do. Tôi phân tích điểm số ấy dù có thể đậu vào một số trường đại học tốp trên nhưng khó có thể vào ngành công nghệ thông tin ở các trường này. Tôi cũng không thích học trái sở thích. 

Vả lại, học phí cũng là điều tôi đắn đo. Học phí của nhiều trường đại học, ngay cả trường công lập, cũng rất khó để hoàn cảnh của mình có thể theo học.

Chọn một con đường khác với số đông, nên ban đầu có đôi lúc nhìn các bạn đa số vào đại học, tôi cũng hơi tủi lòng. Nhưng rồi tôi lại nghĩ mỗi con đường sẽ có những cơ hội riêng chờ mình phía trước. 

Thật vậy, hiện tôi đã vào được một chương trình đào tạo công nghệ thông tin liên kết với doanh nghiệp Nhật tại Trường CĐ Công nghệ Thủ Đức.

Theo hướng đi này, vào năm thứ 3 tôi sẽ được thực tập tại Nhật và tốt nghiệp xong tôi có thể trở lại làm cho doanh nghiệp Nhật. Tôi nghĩ đó là một bước đệm rất tốt để có thể làm công nghệ thông tin trong môi trường quốc tế.  

Và tôi tin rằng cơ hội sẽ luôn xuất hiện trên bất cứ con đường nào bạn lựa chọn bước đi, vấn đề là bạn có tìm kiếm và nắm bắt hay không.

* Hồ Minh Hải (19 tuổi, Đồng Tháp, học viên Trường trung cấp Tháp Mười):

Học nhanh và đi làm sớm

Cách đây bốn năm, hoàn thành xong bậc THCS, tôi chuyển hướng học nghề tại Trường trung cấp Tháp Mười, vừa học giáo dục thường xuyên vừa học trung cấp. 

Lúc đó, sức học của tôi vẫn đủ để học tiếp lớp 10 công lập ở địa phương. Nhưng tôi nghĩ mình thích hợp với chương trình học nghề, kết thúc nhanh và sớm ra trường đi làm.

Hiện tại, tôi đã tốt nghiệp trung cấp và mở một tiệm nhỏ ở nhà để đi sửa chữa máy lạnh trong huyện. Thu nhập khá ổn, tôi tự làm chủ, cuộc sống ở quê cũng rất thoải mái. Mới đây, tôi còn kêu đứa em họ đi học điện lạnh rồi về làm phụ mình. Giờ thì hai anh em làm cùng nhau.

Theo tôi, mỗi người sẽ có những hướng đi riêng, quan trọng là mình phải nhận ra được bản thân đang mong muốn gì và phù hợp với hướng đi nào. Chuyện học đại học cũng vậy, có người sẽ thấy rất quan trọng, có người không. Tôi nghĩ môi trường nào bạn cũng có thể phát triển, miễn là bạn không ngừng cố gắng.

Học xong trung cấp và có bằng tốt nghiệp THPT sau này vẫn có thể học tiếp đại học. Nhưng tôi nghĩ, giờ mình vẫn sẽ đi làm, tới khi cảm thấy thật sự cần nâng cao kiến thức, kỹ năng trong môi trường đại học thì mình sẽ học tiếp.

Việc học nên xuất phát từ chính nhu cầu của mỗi cá nhân, giúp ích được cho công việc và sự phát triển của cá nhân ấy.

* Lơ Mu K' Luyn (26 tuổi, Trường CĐ nghề Đà Lạt):

Xem bản thân thực sự thích gì

Tôi là người con bộ tộc Cil. Sau khi tốt nghiệp THPT, tôi không học tiếp mà đi làm một thời gian để xem bản thân thực sự thích công việc gì. 

Ba năm trước, tôi mới bắt đầu trở lại đăng ký học tại Trường CĐ nghề Đà Lạt. Tôi phát hiện có niềm đam mê với nông nghiệp, với trồng trọt nên quyết định theo học ở khoa nông nghiệp và sinh học ứng dụng của trường.

Do đã có định hướng, tôi bắt đầu một số dự án riêng. Năm 2021, tôi cùng các bạn trong khoa thực hiện dự án làm sản phẩm mới từ đông trùng hạ thảo nuôi cấy trong ống nghiệm. 

Nhóm kết hợp nấm dược liệu đông trùng hạ thảo và nấm thủy sâm Kompucha, ứng dụng công nghệ sấy lạnh để làm thạch. Dự án giành giải nhì tại cuộc thi "Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo Lâm Đồng" năm 2022.

Tôi nghĩ khi đã tìm được hướng đi thì cần tự tin đi theo cho đến khi đạt được những mục tiêu đã đề ra. Xuất phát điểm của bạn không quan trọng bằng việc vươn tới được các mục tiêu của mình. 

Tháng 3 tới đây, tôi sẽ tốt nghiệp và dự định sẽ làm cho một công ty nông nghiệp ứng dụng công nghệ tại Đà Lạt, có thể là trồng rau hoặc trồng hoa. 

Sau này khi đủ điều kiện, mình sẽ về lại bản làng mở một vườn ươm cây giống, tạo nguồn giống tại chỗ, thuận tiện cho đồng bào Cil của mình sản xuất nông nghiệp hơn".

'Có cần học đại học': Thành đạt, dở dang là do lựa chọn

Việc học sinh lựa chọn lối đi sau khi tốt nghiệp THPT phụ thuộc vào nhiều yếu tố. Có khi với học sinh này thì đại học không là con đường duy nhất nhưng với em khác thì nên học đại học.