Mỹ có lẽ là nơi xe là loại hàng hóa bán theo phương thức lạ nhất. Người dùng có thể đi thẳng vào cửa hàng Apple mua iPhone, nhưng họ không thể mua xe trực tiếp từ hãng. Luật bảo vệ đại lý được nhiều bang đưa vào sử dụng từ giai đoạn thập niên 1960 trở đi. Trừ Tesla, không một thương hiệu nào lách được luật trên.

Nhờ vậy, cũng chỉ ở riêng tại Mỹ, đại lý xe mới có quyền lớn hơn cả hãng. Có hơn 16.000 đại lý ủy quyền tại Mỹ không trực thuộc một thương hiệu nào. Họ có quyền tự chọn phần lớn xe mình bán ra. Xe điện là loại xe nhóm này ngại bán nhất. Họ rất lười chuyển đổi phục vụ giai đoạn mới.

Đại lý đưa ra nhiều thông tin không chính xác về xe điện?

Nhiều người mua xe điện chia sẻ với tờ The Washington Post rằng đại lý luôn muốn họ chuyển sang mua xe xăng. Nhân viên tại đây cũng thường xuyên trả lời chung chung hay không chính xác trước câu hỏi về xe điện.

Khi xe điện bắt đầu nở rộ vào đầu năm 2016, một người đam mê chơi xe là Michael Young muốn thử trước khi xuống tiền mua. Ông ghé thăm một đại lý địa phương và ngỏ ý muốn chạy thử một chiếc BMW i3.

Câu trả lời của người bán hàng khi đó khiến Young không thể tin nổi. Đại diện đại lý khẳng định một mực rằng Young không thể lái BMW i3 trên cao tốc vì "tốc độ xe không thể chạy quá 70km/h". Trên thực tế, i3 chạy được tối đa gấp đôi con số trên.

Trải nghiệm trên lập tức khiến Young triển khai một trang web để giúp người tiêu dùng mua xe điện khi cung cấp cho họ mọi thông tin cần thiết. Ông đã nhận ra rằng dựa vào đại lý hay nhân viên của họ là một nguồn tin cực kỳ thiếu tin tưởng, ít nhất là với xe điện.

James Richard, CEO một công ty sản xuất bồn nước nóng tại California, miêu tả trải nghiệm của mình sau nhiều ngày lái thử xe điện ở các đại lý Volkswagen, Tesla, Chevrolet và Ford là "đáng sợ". Ông cho biết đại lý không biết nhiều về chính những mẫu xe điện họ đang bán. Ông luôn cảm thấy mình là người biết nhiều hơn, dù là người đi tìm hiểu.

Ban đầu Richards định mua một chiếc Ford F-150 Lightning. Nhưng xe không có sẵn vì lượng xe đặt trước khổng lồ. Để sớm nhận xe, ông sẽ phải trả thêm một khoản không nhỏ. Kết quả là ông đổi sang mua xe Tesla - thương hiệu có đại lý được miêu tả là có nhân viên hiểu chuyện nhất.

Một người mua xe điện khác, Maya Batres, là tư vấn viên của một tổ chức môi trường, có trải nghiệm dễ chịu hơn. Nhân viên đại lý Fiat rất niềm nở đón tiếp và giới thiệu về một chiếc 500e. Tuy nhiên, khi ký hợp đồng mua, họ lại đưa kèm thêm hợp đồng... thay dầu và bảo hành của xe xăng. Một yếu tố nhỏ nhặt như vậy cũng cho thấy sự thiếu chu đáo và hiểu biết của bên bán.

Lý do nào khiến đại lý lười bán xe điện?

Theo một nghiên cứu được Sierra Club thực hiện vào cuối năm 2022, có tới 66% đại lý xe ở Mỹ không có xe điện. 45% trong số trên không muốn bán xe điện dù có được yêu cầu. Nguyên nhân là số xe này thường tồn kho khá lâu so với xe xăng.

Thêm vào đó, tỉ lệ lãi trên mỗi đầu xe điện thường thấp hơn xe xăng vì giá xe điện vốn cao sẵn. Điều này khiến phía đại lý không mặn mà.

Chính nhân viên đại lý cũng nhiều khi lười bán xe điện. Họ không muốn phải đầu tư tiền và thời gian học hỏi những yếu tố mới - thứ mà xe điện có thường xuyên, chẳng hạn công nghệ lái bằng một bàn đạp.

Bên cạnh đó, trong khi các dòng xe xăng quen thuộc chỉ mất của họ khoảng một tiếng "chốt đơn", người mua xe điện tốn thời gian nhiều hơn rất nhiều. Tờ Washington Post trích lời một đào tạo bán hàng chuyên nghiệp cho biết khách mua xe điện thường ghé thăm đại lý nhiều lần trước khi ra quyết định. Điều này khiến hoa hồng nhân viên bị chia ra cho nhiều người.

Cuối cùng, khoản thu lớn nhất và ổn định nhất của nhiều đại lý là mảng dịch vụ. Tuy nhiên, xe điện yêu cầu phí bảo dưỡng và duy trì ít hơn xe xăng nhiều, vì có ít hơn khoảng 100 linh kiện truyền động. Trong khi xe xăng phải thay dầu mỗi 6 tháng hay 10/15.000km, nhiều xe điện chỉ yêu cầu bảo dưỡng lớn ở mốc 240.000km.

Chuyên gia chỉ cách làm xe điện giá rẻ nhưng thừa nhận khó

Trang Autocar của Anh trao đổi với giới chuyên gia về khả năng cải thiện xe điện trên toàn cầu trong tương lai.