Ứng viên Hillary Clinton trình bày trong buổi tranh luận trực tiếp tối 9-10 vừa qua - Ảnh: Reuters

Trước tiên là hậu quả: nếu không nhận được sự ủng hộ rộng rãi, bà Clinton dù có vào được Nhà Trắng cũng không đủ tiềm lực chính trị để hoàn thành chương trình nghị sự của mình. Trong kịch bản xấu nhất thì thậm chí ghế Tổng thống có thể rơi vào tay ông Donald Trump nếu số cử tri Cộng hòa có mặt đông đủ vào ngày 8-11.

Thiếu tầm nhìn chính sách

Tại sao cử tri Dân chủ “lười” đi bỏ phiếu? Theo hãng tin Reuters, trong suốt cuộc vận động tranh cử, nhóm của bà Clinton đã dành hầu hết thời gian đối phó với ông Donald Trump, trong khi lại hết sức chật vật để đưa ra một tầm nhìn cho tương lai.

Bà Clinton thất bại trong việc thu hút nhiều nhóm cử tri quan trọng gồm những người trẻ, cử tri thiểu số, cử tri theo khuynh hướng dân chủ tự do…

Các cuộc thăm dò cho thấy nhiều người ủng hộ bà Clinton chẳng qua là để ngăn cản ông Trump bước vào Nhà Trắng. Nếu họ tin rằng ông ấy không có hy vọng thắng, vậy họ còn động cơ gì để đi bỏ phiếu?

Cuộc thăm dò gần đây của hãng tin Reuters và hãng tư vấn doanh nghiệp Ipsos cho thấy có một nửa người ủng hộ bà Clinton nói họ làm vậy chỉ để ngăn ông Trump chiến thắng. Chỉ có 36,5% nói họ quan tâm đến chính sách của bà Clinton, và một con số ít ỏi 12,6% nói họ thích bà cựu Ngoại trưởng.

“Tỉ lệ đi bỏ phiếu có liên quan đến mức độ cạnh tranh. Cạnh tranh càng cao thì tỉ lệ đi bỏ phiếu càng cao” - ông Michael McDonald, chuyên gia về bầu cử thuộc Đại học Florida (Mỹ), giải thích.

Ông McDonald nhận định nhóm cử tri người Mỹ trẻ, người gốc Phi, Mỹ Latin, cử tri có thu nhập thấp - nền tảng ủng hộ của phe Dân chủ - thường phải cảm thấy đặc biệt hứng thú với một ứng viên nào đó để có động lực đi bầu cho người đó, ví dụ như với ông Barack Obama hồi năm 2008.

Nhóm vận động tranh cử của bà Clinton trong suốt thời gian qua thực ra đã quan ngại về thái độ chủ quan của cử tri và cứ phải liên tục nhắc nhở họ rằng cuộc đua đang rất sít sao. Bà Clinton càng bứt phá, nhiệm vụ đó càng trở nên khó khăn.

Cuộc thăm dò của Reuters/Ipsos tại 50 bang của Mỹ trước ngày đoạn video phát ngôn bậy bạ của ông Trump được tung ra (7-10) cho thấy bà Clinton đang có 95% cơ hội chiến thắng. Còn theo thăm dò của NBC/Wall Street Journal thì bà Clinton đang dẫn trước ông Trump 11 điểm trên toàn quốc.

Nếu cử tri Dân chủ đi bầu ít, ông Trump có thể tận dụng cơ hội ở các bang còn do dự nhờ lượng cử tri Cộng hòa áp đảo.

Nếu bà Clinton chiến thắng nhưng với khoảng cách quá ít, bà sẽ phải đối mặt với viễn cảnh điều hành một đất nước bị chia rẽ sâu sắc.

“Đừng bầu cho Trump”

Hiện tại, bà Clinton còn phải đối phó với cơn giận dữ của các cử tri Dân chủ tự do sau khi một số trích đoạn các bài phát biểu (được trả thù lao) của bà trước các ngân hàng và doanh nghiệp lớn bị rò rỉ. Các bằng chứng đó đã khẳng định nỗi sợ hãi của nhóm cử tri này: bà Clinton ủng hộ giao thương toàn cầu và có khuynh hướng “gần gũi” Phố Wall.

Một số người khác thì vẫn chờ bà Clinton cho họ thấy được mặt tích cực. “Cuộc bầu cử này không phải là trưng cầu dân ý về Donald Trump” - ông Arun Chaudhury nhấn mạnh. Ông là giám đốc công ty tư vấn Revolution Messaging, từng chịu trách nhiệm quản lý truyền thông cho thượng nghị sĩ Bernie Sanders, người từng cạnh tranh với bà Hillary cho vị trí ứng viên Tổng thống của bên Dân chủ.

Theo ông Chaudhury, thông điệp chủ đạo của nhóm tranh cử bà Clinton cho đến giờ này chỉ là “mọi người hãy đứng ra ngăn Donald Trump trở thành Tổng thống” chứ không phải “đứng ra bầu cho Hillary Clinton”.

Bằng chứng là đến ngày 10-10, tức sau buổi tranh luận trực tiếp lần thứ hai, và chỉ còn đúng 1 tháng nữa đến ngày bỏ phiếu, nhóm vận động tranh cử của bà Clinton vẫn tiếp tục tố cáo ông Trump là “mối nguy độc tài” vì bình luận “đòi bỏ tù bà Clinton”.

“Thông điệp tranh cử về bản chất là mang tính so sánh. Bà ấy có thể thắng lớn nếu thể hiện được một lập trường vững chắc hơn” - ông Ben Turchin, người từng làm việc cho nhóm của ông Sanders, gợi ý.