Toàn cảnh hội nghị - Ảnh: M.Quang

Thông tin trên được Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông (TT&TT) Nguyễn Bắc Son cho biết tại hội nghị Phổ biến nội dung cơ bản của Đề án Quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025 (gọi tắt là Quy hoạch báo chí) tổ chức sáng 25-9 tại Hà Nội.

Tính toán cơ chế đặc thù với các tờ báo có ảnh hưởng lớn

Cuộc hội nghị có sự tham dự của đại diện lãnh đạo cơ quan chủ quản báo chí các Bộ, ngành, đoàn thể trung ương; đại diện lãnh đạo cơ quan chủ quản thuộc tỉnh ủy, thành ủy, UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương.

Tại cuộc hội nghị, Lãnh đạo Bộ TT&TT, Ban Tuyên giáo đã giải thích các vấn đề thắc mắc của các đại biểu cũng như hướng dẫn việc thực hiện.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son, việc sắp xếp đối với các cơ quan báo in được thực hiện từ năm 2017 ở một số cơ quan, một số địa bàn nhằm rút kinh nghiệm trước khi triển khai trên diện rộng đến năm 2020.

Đối với các cơ quan báo in có báo điện tử thì việc sắp xếp được thực hiện theo lộ trình như báo in; đối với các cơ quan báo điện tử thì việc sắp xếp phải tiến hành trước năm 2017.

Đối với hệ thống phát thanh truyền hình, việc sắp xếp, quy hoạch sẽ được thực hiện đến năm 2020.

Trả lời những vấn đề được đại biểu đặt ra như xem xét cơ chế đặc thù đối với một số tờ báo, cơ quan báo chí và xem xét đến việc thực hiện không gây ảnh hưởng đến đội ngũ nhà báo, phóng viên, biên tập viên..., Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son cho biết sẽ có những cơ chế đặc thù trong quá trình triển khai.

Cụ thể phải xem xét đối với những cơ quan báo chí có số lượng công chúng lớn, có sức ảnh hưởng lớn đến công chúng. Bộ trưởng ví dụ tờ báo Tuổi Trẻ là tờ báo ảnh hưởng không chỉ ở TP.HCM mà trở thành tờ báo lớn của cả nước, tuy nhiên, Tuổi Trẻ là tờ báo cấp sở mà theo quy hoạch thì sở không được quyền có cơ quan báo chí. Bộ trưởng cũng nhìn nhận đây là vấn đề mâu thuẫn và sẽ được xem xét giải quyết khi thực hiện quy hoạch.

Một trong những phương án được đề ra là việc sẽ chuyển đổi cơ quan chủ quản của những tờ báo này lên một cấp cao hơn để tạo thuận lợi cho tờ báo phát triển và cũng thống nhất được việc quản lý, chỉ đạo.

Vấn đề đặc thù này sẽ được Bộ TT&TT cùng các cơ quan, địa phương có liên quan triển khai từng bước.

Theo đó, trước mắt, ngày 1-10 tới đây sẽ làm việc với TP.HCM về vấn đề triển khai quy hoạch báo chí đối với thành phố và sẽ xem xét đến “số phận” của các tờ báo thuộc thành phố hiện nay.

Tiếp đó sẽ đến các địa phương khác và các bộ, ngành, liên hiệp. Đáng chú ý, Liên Hiệp các Hội khoa học kỹ thuật Việt Nam hiện nay có đến hơn 100 cơ quan báo và tạp chí nên việc quy hoạch cũng phải được tính toán rất kỹ lưỡng.

Đối với đội ngũ người làm báo, Bộ trưởng cũng nhấn mạnh việc triển khai quy hoạch có lộ trình, thực hiện từng bước, đảm bảo hạn chế thấp nhất những ảnh hưởng đến đội ngũ phóng viên, biên tập viên, người lao động trong các cơ quan báo chí.

Thậm chí phải quan tâm đến họ cả khi tờ báo đó không còn. Đó là vấn đề phải được thực hiện rất thận trọng, Bộ trưởng Nguyễn Băc Son nhấn mạnh.

Tập đoàn, Tổng công ty Nhà nước được có tạp chí

Tại hội nghị, thứ trưởng Bộ TT&TT Trương Minh Tuấn đã công bố quan điểm, mục tiêu và định hướng quy hoạch báo chí.

Theo đó, báo in và tạp chí in sẽ được sắp xếp gắn với các giải pháp đổi mới mô hình tổ chức, quản lý theo hướng giảm số lượng cơ quan báo in, mỗi cơ quan báo in có thể có nhiều ấn phẩm, trong đó có 1 ấn phẩm chính và có thể có một số ấn phẩm phụ. Các cơ quan báo in sau khi được sắp xếp đều có cơ quan chủ quản trực tiếp là tỉnh ủy, thành ủy trực thuộc trung ương, cơ quan cấp Bộ, ngành cấp trung ương (trừ các quân khu, quân chủng).

Các cơ quan báo in được giao quyền tự chủ tài chính và Nhà nước sẽ tập trung đầu tư ngân sách cho một số cơ quan báo in chủ lực, thực hiện cơ chế đặt hàng đối với một số báo và tạp chí phục vụ các nhiệm vụ chính trị được xác định.

Về phương án sắp xếp, Ban Chấp hành Trung ương có Báo Nhân dân, Tạp chí Cộng sản và giữ nguyên số ấn phẩm hiện có. Mỗi ban của Đảng có 1 cơ quan tạp chí in làm chức năng chỉ đạo, thông tin lý luận, khoa học và nghiệp vụ.

Văn phòng Quốc hội có 1 cơ quan báo in và 1 cơ quan tạp chí in. Viện Kiểm sát nhân dân tối cao, Tòa án nhân dân tối cao, Kiểm toán Nhà nước có 1 cơ quan báo in và 1 cơ quan tạp chí in.

Bộ, cơ quan ngang bộ có 1 cơ quan báo in và 1 cơ quan tạp chí in. Cơ quan thuộc Chính phủ có 1 cơ quan tạp chí in. Quân khu, quân chủng có 1 cơ quan báo in và 1 cơ quan tạp chí in. Tổng cục thuộc Bộ có 1 cơ quan tạp chí in. Học viện, viện nghiên cứu, các trường đại học, bệnh viện đủ điều kiện theo quy định được có 1 cơ quan tạp chí in khoa học chuyên ngành.

Các Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Tiếng nói Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam, Báo Nhân dân, Báo Quân đội nhân dân, Báo Công an nhân dân thực hiện theo mô hình cơ quan truyền thông đa phương tiện.

Mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có 1 cơ quan báo in thuộc Đảng bộ cấp tỉnh, 1 cơ quan tạp chí in thuộc hội văn học - nghệ thuật tỉnh. Một số tỉnh, thành phố là địa bàn trọng điểm về kinh tế, khoa học, công nghệ, văn hóa, du lịch được có cơ quan tạp chí in chuyên ngành.

Các sở, ngành không có cơ quan báo in. Mỗi tổ chức chính trị - xã hội trung ương có 1 cơ quan báo in và 1 cơ quan tạp chí in. Liên hiệp các Hội Khoa học Kỹ thuật Việt Nam, Liên hiệp các Hội Văn học nghệ thuật Việt Nam có 1 cơ quan báo in trực thuộc Liên hiệp và một số tạp chí của các hội thành viên. Hội Nhà báo Việt Nam, Hội Nhà văn Việt Nam có 1 cơ quan báo in và 1 cơ quan tạp chí in.

Mỗi tổ chức xã hội - nghề nghiệp, tổ chức xã hội trung ương có 1 cơ quan tạp chí in. Đáng chú ý, Tập đoàn kinh tế, Tổng công ty Nhà nước có thể có 1 cơ quan tạp chí in.

Cơ quan Trung ương của các tổ chức tôn giáo hoạt động hợp pháp theo quy định của pháp luật Việt Nam có 1 cơ quan tạp chí in.

Bộ trưởng Bộ Thông tin - Truyền thông Nguyễn Bắc Son (bìa phải) trao đổi với các đại biểu tại hội nghị - Ảnh: M.Quang

Truyền hình phải tự chủ về tài chính từ năm 2020

Về truyền hình, hệ thống phát thanh, truyền hình đổi mới theo hướng tập trung sản xuất chương trình, bảo đảm các chương trình sản xuất trong nước đạt tối thiểu 70% tổng thời lượng phát sóng.

Việc khai thác các nội dung từ kênh chương trình truyền hình nước ngoài tập trung vào tin thời sự quốc tế, khoa học, kỹ thuật, thể thao, giải trí và không vượt quá 30% tổng thời lượng phát sóng.

Việc sắp xếp sẽ được thực hiện đến năm 2020 và các đài truyền hình địa phương tự chủ về tài chính. Nhà nước có cơ chế hỗ trợ, đặt hàng đối với các kênh, chuyên mục, chương trình, phục vụ nhiệm vụ chính trị, tuyên truyền.

Đối với truyền hình trả tiền, số lượng kênh truyền hình nước ngoài được phép khai thác nguyên kênh trên hệ thống không vượt quá 30% tổng số kênh khai thác.

Quy hoạch cũng nêu rõ các kênh truyền hình TTXVN, VOV, Công an nhân dân, Quốc phòng VN, truyền hình Quốc hội, truyền hình Nhân dân không xây dựng hệ thống truyền dẫn, phát sóng riêng biệt.

Tại mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có 1 đài phát thanh truyền hình và mỗi đài chỉ có 1 kênh phát thanh, 1 kênh truyền hình quảng bá phục vụ nhiệm vụ chính trị, tuyên truyền. Bảo đảm chương trình sản xuất trong nước đạt tối thiểu 70% thời lượng phát sóng.

Riêng Đài Hà Nội và Đài TP.HCM có cơ chế đặc thù về mô hình tổ chức, phạm vi thông tin, nên mỗi đài có tối đa 2 kênh phát thanh, 2 kênh truyền hình quảng bá phục vụ nhiệm vụ chính trị, tuyên truyền.

Các trung tâm truyền hình khu vực của Đài Truyền hình Việt Nam chỉ thực hiện chức năng sản xuất chương trình cho Đài Truyền hình Việt Nam tại khu vực đó, không phát sóng riêng kênh chương trình khu vực.

Đối với báo điện tử, Bộ trưởng Nguyễn Bắc Son cho biết các cơ quan nào vừa có báo in và báo điện tử thì sắp xếp theo lộ trình của báo in; các cơ quan báo chí có báo điện tử sắp xếp trước năm 2017.

Theo đó, tổ chức có cơ quan báo in thì được xuất bản báo điện tử còn các cơ quan tổ chức được xuất bản tạp chí in thì có thể có phiên bản điện tử (đăng đúng nội dung của tạp chí in); sẽ tiến hành quản lý chặt chẽ phiên bản điện tử của tạp chí in để không hoạt động như báo điện tử.

Các báo điện tử hiện có thuộc các tổ chức xã hội, tổ chức xã hội nghề nghiệp, doanh nghiệp Nhà nước thì sắp xếp lại theo hướng thay đổi cơ quan chủ quản cho phù hợp với quy hoạch.

Về cơ bản, các báo điện tử tự cân đối tài chính và Nhà nước có cơ chế hỗ trợ phát triển một số báo điện tử chủ lực có kỹ thuật, công nghệ hiện đại, tính tương tác cao, phong phú về nội dung, có khả năng thu hút công chúng, định hướng dư luận xã hội, nhất là trước các sự kiện, vấn đề quan trọng, phức tạp, nhạy cảm để phục vụ nhiệm vụ chính trị, tuyên truyền và thông tin đối ngoại (bằng tiếng Việt và tiếng nước ngoài).