Hoa đào Tây Bắc - Ảnh: T.T.D.

Cao nguyên đá Hà Giang là vùng đất, không, vùng đá thì đúng hơn, là một vùng đá vô cùng đặc biệt. Không chỉ đặc biệt vì đây là “công viên địa chất toàn cầu” mà còn vì muôn vàn điều độc đáo khác, mà hoa đào là một ví dụ điển hình.

Cùng ở độ cao tương đương, không khí lạnh tương đương như cao nguyên đá, nhưng khi hoa đào ở Mẫu Sơn (Lạng Sơn), ở Bát Xát, Sa Pa (Lào Cai), ở Mộc Châu (Sơn La) rộn ràng xòe cánh đón xuân, thì hoa đào cao nguyên đá vẫn ngủ vùi trong sương núi.

Để rồi khi những cánh đào cuối cùng ở các vùng khác đã rời cành, thì hoa đào cao nguyên đá mới bắt đầu thức giấc. Nhưng thời điểm hoa đào nơi đây thức giấc cũng không có một lịch hẹn trước cụ thể nào.

Có thể ngay sau Tết Nguyên đán, có thể là rằm tháng giêng, cũng có thể là hết tháng giêng, sang tháng hai âm lịch. Đào nở lúc nào không chỉ phụ thuộc vào thời tiết năm đó lạnh ít hay lạnh nhiều, mà còn phụ thuộc vào những yếu tố bí ẩn nào đó mà chưa ai khám phá thành công.

Chỉ biết rằng ngay cả dân bản địa trên cao nguyên đá cũng không thể dự đoán chính xác thời điểm hoa đào nở rộ. Cho nên, nếu thực sự say mê hoa đào đá thì chỉ còn một cách thủy chung và bền bỉ đợi chờ...

Và tôi, đợi chờ đủ năm lần lên với cao nguyên đá, đến lần thứ sáu mới gặp được hoa đào. Dường như để đền bù cho những lần lỡ hẹn, tình nhân đỏng đảnh hoa đào đá đã dồn hết mọi nồng nàn, dâng hết những đắm đuối để đá cũng ngẩn ngơ, sững sờ.

Thật bất lực khi dùng lời miêu tả vẻ đẹp đến siêu thực của hoa đào cao nguyên đá. Vẫn năm cánh đơn, nhụy vàng e ấp, vẫn màu hồng rạng rỡ, trinh nguyên, nhưng hoa đào đá cánh dày, to, khỏe khoắn, màu thắm hơn tất cả các loại đào phai khác tôi từng gặp.

Đã phải gồng mình chống chọi với đủ khắc nghiệt của thời tiết cao nguyên đá, những cánh đào phai cao nguyên đá không thể mong manh, không thể ẻo lả và yểu điệu. Những bông thắm bừng bừng trong sương núi giá buốt như những chấm lửa hồng ấm áp.

Mỗi tán đào đá mãn khai là một quầng lửa lộng lẫy, xua đi bao giá buốt, bao gian nan vất vả, bao buồn khổ, thiệt thòi...

Có lên cao nguyên đá đúng thời điểm đào đá bung hoa, mới thấy đây chính là xứ sở của đào phai. Ngày thường có thể chẳng ai để ý đến những thân đào gầy gò, xám mốc, lặng lẽ lẫn vào với đá, nhưng đến khi hoa nở, tất cả mới ngẩn ngơ trước sắc thắm miên man.

Dọc con đường Hạnh Phúc (quốc lộ 4C) từ thành phố Hà Giang qua bốn huyện Quản Bạ, Yên Minh, Mèo Vạc, Đồng Văn, không chỗ nào dứt sắc hoa hồng roi rói.

Đào nối nhau, tiếp lửa cho nhau, từ ven đường lên vách núi cheo leo, từ chân bờ rào đá, sát vách tường trình đất, rủ xòa trên mái ngói âm dương đến nơi suối vắng, rừng hoang, trong thung lũng xa, chênh vênh miệng vực, giữa bạt ngàn đá xám dựng nhọn hoắt lô nhô.

Đến tận chân cột cờ Lũng Cú, sắc thắm đào đá vẫn cháy rừng rực trong gió núi buốt lạnh. Ngắm đào đá, thấy trong lòng dâng lên cảm xúc thật khó tả, thật mãnh liệt. Không còn là sắc hoa cụ thể nữa, đào đá là linh hồn của cả cao nguyên đá.

Là đời nối đời bao con người bám đá để sinh tồn, đối mặt và vượt lên tất cả mọi nghiệt ngã để đơm hoa. Là niềm tin bất diệt vào tình yêu và sự sống.

Chỉ cần gặp hoa đào cao nguyên đá một lần thôi là đủ thấy những kiên tâm đợi chờ, chung thủy đã được đáp đền thật xứng đáng.