Bà Trương Thị Thúy Nga, Phó TGĐ Vietcombank, GĐ Vietcombank chi nhánh TPHCM, trao học bổng cho hai "Nhà khoa học nhí" Trường chuyên Lê Hồng Phong TPHCM - Ảnh: Hoài Phương

 Đó là những sinh viên tiêu biểu, đam mê khoa học đến từ hơn 30 trường đại học trên địa bàn Tp.HCM, một số tỉnh ở khu vực Tây Nguyên và vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Khẳng định một hướng đi riêng

Có thể nói, ra đời trong thời điểm có rất nhiều chương trình truyền hình thực tế trên sóng truyền hình, nhưng chương trình “Tiếp sức những ước mơ” vẫn có một vị thế riêng và tạo dấu ấn nhất định trong lòng khán giả. Không sa vào xu thế than nghèo, kể khổ hay đơn thuần là sự sẻ chia và cũng không có  nước mắt để lay động lòng người. Mỗi chương trình là một câu chuyện với nhân vật chính là sinh viên đang đau đáu với ước mơ làm đẹp cho đời bằng những công trình nghiên cứu khoa học. Và  đọng lại là cảm xúc trân trọng ngưỡng mộ và đồng thuận với việc cần phải tiếp sức cho các em để ước mơ của các em bay xa.

Dấu ấn riêng của  “Tiếp sức những ước mơ” chính là tạo nên sự đồng điệu trong nhận thức và sự tương tác giữa người xem với việc đồng hành cùng các bạn sinh viên trẻ - một thế hệ trí thức tương lai cùng góp phần làm cho cuộc sống tốt đep hơn bằng chính những công trình ngiên cứu của họ.

Mạnh dạn chọn đối tượng thực hiện chương trình là những sinh viên với niềm đam mê nghiên cứu khoa học (dù có khi chỉ là công trình khoa học theo kiểu sinh viên) nhưng điều thành công của chương trình chính là hiệu ứng trong việc kết nối giữa người xem với các sinh viên còn đang ngồi trên ghế giải đường. Ai cũng một thời trẻ trung với những đam mê và ước muốn đóng góp kiến thức của mình để làm đẹp cho đời đã được cụ thể hóa bằng những công trình nghiên cứu khoa học và chương trình đã góp một phần chắp cánh cho ước mơ đó bay xa.

Thành công của sự kết nối

Điểm lôi cuốn của chương trình chính là sự kết nối với cộng đồng. Ngoài các khách mời là ca sĩ, người nổi tiếng trong các hoạt động văn hóa nghệ thuật thì điều khác biệt của “Tiếp sức những ước mơ” chính là sự có mặt cả các khách mời là những nhà khoa học. Điều này tạo nên sự gần gũi, chia sẻ và làm nổi bất các đề tài nghiên cứu khoa học của các bạn sinh viên trẻ. Những đánh giá trân trọng của cộng đồng càng tạo sự hưng phấn để các bạn sinh viên phấn đấu chứng minh những gì mình được học tập, ứng dụng những dự án nghiên cứu ấy trong thực tiễn cuộc sống để giúp ích cho đời.

Trong quá trình thực hiện chương trình, rất nhiều công trình nghiên cứu khoa học của sinh viên được các nhà khoa học tên tuổi đánh giá: “Một số dự án của các em tương đương với những đề tài nghiên cứu để làm luận án thạc sĩ, tiến sĩ”.

Sau gần 2 năm Báo Tuổi Trẻ kết hợp với Trung tâm THVN tại TPHCM (VTV9) và nhận được sự đồng hành của Ngân hàng TMCP ngoại thương Việt Nam Vietcombank, chương trình truyền hình thực tế “Tiếp sức những ước mơ” đã tạo được những dấu ấn nhất định với khán giả truyền hình cả nước và cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài. Rất nhiều khách mời là những nhà khoa học nổi tiếng và cả những gương mặt tiêu biểu của giới Showbiz cũng dành những lời tốt đẹp về ý nghĩa nhân văn của chương trình. Thực tế, đây là chương trình học bổng duy nhất trên sóng truyền hình cả nước dành riêng cho đối tượng sinh viên nghiên cứu khoa học. Số tiền học bổng đã chắp cánh cho những ước mơ của sinh viên bay vào thực tiễn. Và điều quan trọng hơn cả là ngay chính bản thân các em cũng nhận thấy, chất xám và tri thức của mình đã được xã hội trân trọng.

Giáo sư - Tiến sĩ Võ Tòng Xuân đã chia sẻ trong một lần làm khách mời của chương trình: “Giá trị vật chất mà học bổng Tiếp Sức Những Ước Mơ trao cho các em chưa phải là nhiều, nhưng điều quan trọng là chương trình đã trao gởi cho các em một niềm tin, sự động viên kịp thời để vững bước trên con đường khoa học. Đó là bước đi cần thiết để phát triển những mầm xanh hiền tài của đất nước trong tương lai.”

SV Bùi Như Nỉ (bên trái) đang thực nghiệm một trong những công trình nghiên cứu khoa học của mình - Ảnh: Hoài Phương

Cuộc đời sẽ đẹp hơn

Với 78 số phát sóng, hơn 80 sinh viên có đề tài khoa học, đề án có ích cho cộng đồng đã được tôn vinh trong chương trình truyền hình “Tiếp sức những ước mơ”. Điều đáng mừng là trong 78 đề tài được chọn đã cho thấy sự đa dạng về lĩnh vực mà các “nhà khoa học trẻ” đang quan tâm. Từ lĩnh vực nông nghiệp đến công nghệ cao, từ nghệ thuật truyền thống đến kinh tế, tất cả đều được các bạn trẻ đưa vào đề án nghiên cứu một cách nghiêm túc và thực tiễn.

Có thể nhắc đến những đề tài tiêu biểu như “Hệ thống chiếu sáng thông minh” của sinh viên Nguyễn Văn Phú đến từ Đại học bách khoa Tp.HCM. Công trình nghiên cứu “Nghệ thuật cải lương” của sinh viên Hoàng Sơn Giang đến từ Đại học Mở Tp.HCM. Hay đề tài “Giải pháp thương mại cho trái sơ ri Gò Công” của sinh viên Lê Minh Nhựt, đến từ ĐH.Kinh tế Tp.HCM… Đặc biệt, câu chuyện về “Chàng sinh viên mê năng lượng mặt trời” của chương trình Tiếp Sức Những Ước Mơ (đoạt giải B báo chí toàn quốc năm 2013) và đó còn là câu chuyện của chàng sinh viên Bùi Như Nỉ, sinh viên trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật với dự án “Xe trung chuyển chạy hòan toàn bằng năng lượng mặt trời”…

Những dự án, công trình nghiên cứu đã “bước” từ ghế của giảng đường đại học ra ngoài cuộc sống và đã được ứng dụng để góp phần làm đẹp cho đời.  

Trăn trở đọng lại

Qua 78 chương trình đã phát sóng trên Kênh VTV9 và trên trang truyền hình của Báo Tuổi Trẻ, Tiếp sức những ước mơ đã chạm được  sự quan tâm và tình cảm của những khán giả truyền hình trong và ngoài nước. Không ít những nhà khoa học tên tuổi đã nhận đỡ đầu cho việc nghiên cứu chuyên sâu hơn của sinh viên. Nhiều khán giả ngỡ ngàng khi có nhiều câu chuyện hay từ những nhà khoa học sinh viên cần sự biểu dương mà lâu nay ít được nhắc đến.

Nhưng cũng có một thực tế đọng lại sự trăn trở. Có rất nhiều những công trình nghiên cứu khoa học của sinh viên ở nhiều trường đại học chỉ được lưu lại ở kho tư liệu, phòng truyền thống, trưng bày giải thưởng mà không được ứng dụng vào thực tế. Và một trong những lý do là các em chưa tiếp cận được với bất cứ một kênh tiếp sức, hỗ trợ nào khác ngoài sự nỗ lực của bản thân. Với những năm tháng học tập, nghiên cứu trong bao lo toan của chuyện cơm áo gạo tiền, các em đành phải lực bất tòng tâm gác lại bao đam mê, tâm huyết và hoài bão của mình trong sự ray rứt.

Ngoài ra, dù “Tiếp sức những ước mơ” đã có những thành công nhất định nhưng điều chưa trọn vẹn là chương trình vẫn chưa “Tiếp sức” cho những ước mơ của sinh viên cả nước. Năm đầu tiên, chương trình chỉ mới thực hiện tại địa bàn TPHCM. Năm thứ hai có vươn đến một vài trường đại học tại miền Đông Nam Bộ, Tây Nguyên và Đồng bằng sông Cửu Long. Trong khi đó, hai khu vực lớn là miền Trung và các tỉnh phía Bắc, nơi có rất nhiều trường đại học và phong trào nghiên cứu khoa học trong sinh viên cũng hết sức mạnh mẽ, nhưng chưa được giới thiệu.

Và để “Tiếp sức cho những ước mơ” có thể đáp lại sự kỳ vọng của giới trí thức nói riêng và toàn xã hội nói chung vẫn rất cần sự cộng hưởng đồng hành của cộng đồng, của những người thật sự quan tâm đến ước mơ của các tri thức trẻ.