Chung cư mini không xấu, chỉ cần chuẩn hóa quy định

ÁI NHÂN
và 2 tác giả khác

ÁI NHÂN

T.L.

NGỌC HIỂN

Ông Lê Hoàng Châu, chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM, cho rằng vấn đề đặt ra với chung cư mini hiện nay là cơ quan nhà nước chưa làm rõ khái niệm và xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn với thiết kế cho loại hình nhà ở này.

Liên quan đến các quy định quản lý chung cư mini cũng như công tác phòng cháy chữa cháy ở loại hình nhà ở đang ngày càng nhiều này, các chuyên gia đã chia sẻ với Tuổi Trẻ về một số đề xuất giải pháp.

* Ths.KTS Nguyễn Vũ Mai Hân (Trường ĐH Kiến trúc TP.HCM):

Bổ sung thang thép bên ngoài chung cư mini

Không có công trình nào an toàn tuyệt đối, phần còn lại phụ thuộc vào ý thức con người và khả năng ứng biến khi xảy ra sự cố.

Với các chung cư mini, do diện tích nhỏ hẹp không thể bố trí nhiều thang trong nhà, lại còn rào chắn chống trộm nên gây khó khăn cho việc thoát hiểm. Vì vậy, với công trình này khuyến nghị nên bổ sung các loại thang thép có lồng bảo vệ lắp bên ngoài nhà.

Ngoài ra, người dân tại các khu dân cư cũng cần nâng cao ý thức và thói quen về phòng cháy. Ví dụ tắt các thiết bị điện khi ra khỏi nhà, kể cả sạc pin dự phòng…

Khi cháy thì 90% thương vong là do ngạt khói. Nếu ra hành lang chung cư mà thấy nhiều khói, tốt nhất nên ở yên trong căn hộ. Bởi lẽ kết cấu bê tông cốt thép và gạch xây có thể chịu lửa đến 240 phút, vì thế người dân chỉ cần cố gắng ngăn khói tràn vào căn hộ thì sẽ an toàn, trừ trường hợp cháy kèm theo nổ.

Người dân ngăn khói bằng cách dán băng dính các khe hở cửa hoặc chèn khăn ướt, chăn ướt quanh khe hở, sau đó dùng đèn pin phát sáng ra phía cửa để lực lượng cứu hộ biết.

Nếu khói tràn vào nhà không kiểm soát, hãy xả thật nhiều nước vào các xô chậu, tẩm ướt chăn mền quấn người và bò xuống thấp về phía thang thoát hiểm. Thang dây thường chỉ giới hạn độ dài 30m, vì vậy chỉ hiệu quả cho nhà 4-5 tầng và đã được luyện tập từ trước...

* TS Thái Thị Tuyết Dung (Ban thanh tra - pháp chế, ĐHQG TP.HCM):

Hỗ trợ nhà trọ nâng cấp phòng cháy

Việc thẩm định điều kiện phòng cháy chữa cháy khi cấp giấy phép xây dựng nhà ở riêng lẻ không nên chỉ dựa vào công năng như hiện nay, mà phải dựa vào quy mô (chiều cao, diện tích) của tòa nhà.

Công trình dù là nhà ở riêng lẻ nhưng xây quy mô lớn, nhiều tầng thì có thể có rất đông người sinh sống nên vẫn có nguy cơ cháy nổ lớn.

Cho nên không chỉ vì lý do kinh doanh mới nguy hiểm hơn để bỏ điều kiện về phòng chống cháy ở nhà ở riêng lẻ.

Tuy nhiên, khi chuẩn hóa quy định này cũng cần phân loại các quy chuẩn, tiêu chuẩn khác nhau đối với từng nhóm quy mô nhà ở. Phải đưa điều kiện vào trong quá trình phê duyệt giấy phép xây dựng để sau này không phải đập phá.

Thủ tục thay đổi công năng nhà ở thành nhà trọ cần đơn giản để người dân cùng hợp tác. Nhưng cần chuẩn hóa quy định số lượng người tối đa cho phép trên tổng diện tích khi một nhà ở riêng lẻ chuyển sang cho thuê.

Nếu chủ nhà muốn cho thuê đông hơn buộc phải cải tạo lại. Việc này sẽ hạn chế tập trung quá đông người vào một khối tích, áp lực quá tải hệ thống điện, chỗ để xe, thoát hiểm… Trước mắt cần hỗ trợ những nhà trọ dạng căn hộ dịch vụ tìm phương án phòng cháy trên hiện trạng ngôi nhà để đảm bảo không bị xáo trộn quá lớn cuộc sống của người đi thuê nhà.

* Luật sư Hứa Thị Thảo (Đoàn luật sư TP.HCM):

TP.HCM từng có quy định hộ gia đình phải có bình chữa cháy

Tháng 5-2021, TP.HCM từng ban hành quyết định số 16/2021 (có hiệu lực từ ngày 16-6-2021) quy định về an toàn phòng cháy chữa cháy đối với nhà ở riêng lẻ và nhà ở kết hợp kinh doanh, sản xuất trên địa bàn TP.

Trong đó, nổi bật là quy định nhà ở riêng lẻ phải bố trí ít nhất một bình chữa cháy ở mỗi tầng. Còn nhà ở kết hợp kinh doanh, sản xuất thì phải bố trí thêm lối thoát nạn theo tiêu chuẩn xây dựng…

Tuy nhiên, sau đó quyết định trên bị người dân phản ứng khi cho rằng tiêu chuẩn khó thực hiện và Bộ Tư pháp cũng "tuýt còi". Quyết định trên đã hết hiệu lực từ cuối năm 2022.

* Ông Lê Hoàng Châu (chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM):

Chung cư mini không xấu, chỉ cần chuẩn hóa quy định

Trong vụ cháy chung cư mini ở Hà Nội cho thấy có người thu nhập khá vẫn chọn chung cư mini. Bởi thế rà soát không phải để cấm và lên án loại hình này, bởi nó đang giải quyết nhu cầu nhà ở của một bộ phận lớn người dân.

Từ năm 2012, Bộ Xây dựng đã có thông tư 12 lần đầu tiên công nhận chung cư mini. Tuy nhiên, các văn bản luật, nghị định, thông tư sửa đổi sau lại không có khái niệm chung cư mini. Lỗi do cơ quan nhà nước chưa làm rõ khái niệm và xây dựng tiêu chuẩn, quy chuẩn với thiết kế cho loại hình nhà ở này.

Trách nhiệm chính là Bộ Xây dựng cần chuẩn hóa quy chuẩn tiêu chuẩn, đưa loại hình nhà ở riêng lẻ xây với mục đích bán, cho thuê về đúng bản chất là dự án chung cư. Việc thẩm duyệt thiết kế, cấp phép xây dựng phải được theo quy chuẩn, tiêu chuẩn và chủ đầu tư phải lập dự án. Nếu vẫn giữ sự nhập nhằng khái niệm trong văn bản quy phạm pháp luật như hiện nay sẽ tiềm ẩn nhiều nguy cơ.

Tiêu chuẩn phòng cháy cần sát thực tế

Nhiều ý kiến cho rằng các tiêu chuẩn phòng cháy cần sát thực tế để đẩy nhanh việc thực hiện, tránh lách quy định.

Công an TP.HCM cho hay tại TP.HCM hiện có khoảng 42.200 cơ sở nhà trọ, nhà ngăn phòng cho thuê dạng chung cư mini. Theo ghi nhận của Tuổi Trẻ, có không ít nhà ngăn phòng cho thuê trọ chỉ để một số bình chữa cháy mang tính đối phó.

Điều hành các nhà trọ theo dạng thuê nhà ở riêng lẻ và ngăn phòng cho thuê tại TP.HCM, bà T.M. cho biết do nhu cầu thuê trọ ở TP.HCM rất cao nên bà đã đi thuê các căn nhà có nhiều phòng, sau đó cải tạo lại thành nhà trọ cho thuê, dùng chung thang bộ.

Theo bà M., do đây là nhà ở riêng lẻ thuê lại 5-7 năm nên bà không thể thay đổi kết cấu, lắp thêm thang thoát hiểm hoặc cửa hậu phòng hỏa hoạn. Do đó, trường hợp có hỏa hoạn, cách duy nhất là người dân nhảy ra khỏi lan can hoặc quấn chăn ướt chạy xuống thang bộ thoát ra ngoài.

"Tôi cũng suy nghĩ cách để thoát nạn phòng khi hỏa hoạn, nhưng nếu áp theo các quy chuẩn PCCC thì rất khó và tốn kém. Nên chăng cần có những phương thức PCCC linh hoạt hơn, thực sự tôi cũng lo trách nhiệm nếu xảy ra cháy", bà M. nói.

Hiện là chủ thầu xây dựng một căn nhà chia phòng khép kín cho thuê tại TP.HCM, ông Nguyễn Văn Tuấn cho rằng nếu tính toán thoát nạn cho người thuê nhà, ngay từ khâu thiết kế cần phải có thang thoát hiểm phía sau tòa nhà, phía trước cửa phải là cửa dễ thoát ra bên ngoài và tất cả các nhà đều phải lắp cửa thoát hiểm như thế để nhà này có thể thoát sang nhà kia.

Trong khi đó, ông Lê Viết Hải - chủ tịch Hiệp hội Xây dựng và vật liệu xây dựng TP.HCM (SACA) - cho biết trước đây các quy chuẩn PCCC ở Việt Nam quá thấp, song sau này lại áp dụng các tiêu chuẩn quá cao, dẫn đến việc thực hiện các dự án mới rất tốn kém, không thiết thực.

Do đó, ông Hải cho rằng cần phải điều chỉnh các tiêu chuẩn PCCC ở Việt Nam một cách hợp lý, sát thực tế, nhất là nghiên cứu mô hình các nước phát triển đã áp dụng hiệu quả nhiều năm.

Thực tế PCCC tại các chung cư mini và nhà ngăn phòng cho thuê, ông Hải cho rằng để giải được bài toán PCCC là vấn đề nan giải bởi đây đều là các công trình đã xây dựng từ lâu, nằm trong khu dân cư đông đúc.

Vì vậy, ông Hải cho rằng vấn đề quan trọng là phải giáo dục ý thức PCCC từng cư dân, từng chủ căn nhà. Còn với những căn nhà đang hoặc sắp xây dựng, Nhà nước phải kiểm soát kỹ lưỡng.

"Quan trọng là tiêu chuẩn PCCC phải hợp lý, phù hợp với thực tế. Sau đó là khâu kiểm soát, nghiệm thu phải chuẩn, không để xảy ra tiêu cực. Kế đến công tác quản lý, vận hành các thiết bị này cũng phải đảm bảo", ông Hải nói.