Ba phương án tổ chức kỳ thi quốc gia từ năm 2015 đã được lãnh đạo Bộ GD-ĐT công bố sáng 29-7, tại hội nghị tổng kết năm học 2013-2014 và bàn phương hướng cho năm học tới.

Nhưng đây có thể vẫn không phải là những phương án sẽ được lựa chọn, mà Bộ GD-ĐT phải tiếp tục lắng nghe và cân nhắc để tìm một lựa chọn tối ưu.

Phóng to

Bốn thứ trưởng Bộ giáo dục và Đào tạo ngồi trên bàn chủ tỏa lắng nghe các ý kiến của các vị đại biểu tại hội nghị tổng kết năm học 2013-2014 và phương hướng nhiệm vụ năm học mới - Ảnh: Nguyễn Khánh

Hay nhưng cần lộ trình

Tại hội nghị, nhiều ý kiến cho rằng phương án 2 của Bộ GD-ĐT vừa công bố là một phương án hay, nhưng chưa phải là lựa chọn ngay cho năm 2015 được khi mọi khâu chuẩn bị chưa thật sự sẵn sàng.

Ông Bùi Đức Cường, giám đốc Sở GD-ĐT Thái Nguyên, bày tỏ quan điểm nghiêng về phương án 1 vì cho rằng việc thi tám môn phù hợp với điều kiện dạy học, yêu cầu của chương trình hiện hành, không gây xáo trộn cho người học.

Bà Vũ Thị Bích Việt, phó chủ tịch UBND tỉnh Tuyên Quang, cũng bày tỏ: “Học sinh miền núi chưa thể làm quen ngay với phương án thi tích hợp liên môn. Giáo viên cũng chưa thể ngay lập tức hướng dẫn học sinh học tập đáp ứng yêu cầu này”.

Tuy nhiên, ông Trần Thanh Đức - phó chủ tịch UBND tỉnh Tiền Giang - cho rằng phương án 2 tiết kiệm thời gian của kỳ thi nhưng vẫn có thể kiểm tra kiến thức nhiều môn học, tiến tới khuyến khích việc dạy học tích hợp, vận dụng kiến thức liên môn vào bài thi.

Cùng quan điểm, bà Nguyễn Thị Minh Giang - giám đốc Sở GD-ĐT tỉnh Kiên Giang - cũng cho rằng phương án 2 có nhiều ưu điểm, có thể giải quyết được tình trạng học lệch hiện nay. Song dù ủng hộ, đại diện của các tỉnh đều chung quan điểm chưa nên thực hiện ngay phương án 2 vào năm 2015 mà cần có lộ trình.

“Tích hợp các môn xã hội vào bài thi khoa học xã hội có thể làm được, nhưng với các môn tự nhiên vào bài thi khoa học tự nhiên cần phải nghiên cứu, cân nhắc kỹ” - bà Giang chia sẻ.

Trao đổi với các ý kiến lo lắng về phương án 2, ông Nguyễn Văn Minh - hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Hà Nội - bày tỏ việc ủng hộ thực hiện ngay phương án 2.

Nhưng ông phân tích thêm: “Năm đầu có thể thực hiện với những bài thi gồm các câu hỏi tổng hợp từ nhiều môn học, dần dần khi chương trình, việc dạy học ở phổ thông có điều chỉnh thì sẽ thực hiện việc ra các bài thi có câu hỏi tích hợp cao hơn”.

Ông Lê Hồng Sơn, giám đốc Sở GD-ĐT TP.HCM, cho rằng cả ba phương án mà Bộ GD-ĐT đề xuất đều tốt, nhưng cần có lộ trình hợp lý để chuẩn bị đủ các điều kiện thực hiện: “Năm 2015 nên thực hiện theo phương án 1, từ năm 2016 trở đi có thể thực hiện phương án 2. Sau đó cần tổng kết, rút kinh nghiệm để quyết định điều chỉnh kỳ thi theo phương án 3 ở thời điểm thích hợp”.

Có thể sẽ không chỉ có 3 phương án

Lựa chọn phương án thi nào không chỉ là băn khoăn của đại biểu đến từ khắp tỉnh thành trong cả nước, mà chính là trăn trở của Phó thủ tướng Vũ Đức Đam cũng như vị tư lệnh ngành giáo dục - Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Phạm Vũ Luận.

Phát biểu tại hội nghị, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng Bộ GD-ĐT cần lắng nghe ý kiến rộng rãi, có thể sẽ không chỉ có ba phương án mà còn có phương án khác nữa sẽ được đặt ra, cân nhắc.

Theo góc nhìn của Phó thủ tướng, phương án 1 và 2 là một phương án, đó là phương án không bắt học sinh thi hết tất cả các môn, còn phương án 3 là học sinh học gì thi nấy.

Theo đó, ở phương án 2, bài thi khoa học tự nhiên (lý, hóa, sinh) hay khoa học xã hội (sử, địa) chưa có tích hợp gì cả, mà thay vì mỗi môn làm riêng một bài thi, một buổi thi thì trong một buổi thí sinh làm bài thi của ba môn học, chưa có gì liên quan đến chương trình dạy học.

Trước đó, trong phần phát biểu chỉ đạo buổi sáng, Phó thủ tướng cũng yêu cầu Bộ GD-ĐT dù đưa ra ba phương án nhưng phải tỏ rõ quan điểm nghiêng về phía nào, phân tích cụ thể.

Tiếp nối góc nhìn này của Phó thủ tướng, Bộ trưởng Phạm Vũ Luận thậm chí cho rằng không chỉ hai, mà cả ba phương án đều giống nhau.

Ông Luận lý giải nôm na muốn đi tàu hỏa từ Hà Nội đến TP.HCM thì người ta sẽ phải khởi hành từ ga Hàng Cỏ, rồi phương án 1 là đến Vinh (Nghệ An), phương án 2 đến Đà Nẵng, phương án 3 giống như đến Nha Trang, và từ đó đến đích TP.HCM sẽ còn phải đi thêm một đoạn nữa.

“Không thể giật cục khiến các cháu không thi được. Các cháu không thi được thì mình chấm ai? Năm nay không thi được, năm sau các cháu không đi thi nữa thì mình dạy ai? Hay các cháu thi được mà mình lại không chấm được thì làm sao? Quá trình đổi mới vừa thay đổi học sinh theo hướng tiếp cận đánh giá năng lực, cũng là quá trình tự bồi dưỡng giáo viên từng bước một” - ông Luận nói.

Phóng toẢnh: N.Khánh

Phó thủ tướngVŨ ĐỨC ĐAM:

Không cần đao to búa lớn

Có những thứ chúng ta phải đợi bộ đổi mới chương trình, đổi mới sách giáo khoa, nhưng có những thứ không cần đợi cũng có thể làm ngay. Đó là kỷ cương và môi trường trong sạch ở bậc giáo dục phổ thông. Chúng ta có dám tự tin thầy cô, học sinh ở trong hệ thống các trường phổ thông hiện nay đã hoàn toàn gương mẫu, đi đầu chưa? Tôi thấy cái này trong báo cáo ít nói. Dạy thêm, học thêm còn không? Những khoản đóng góp không hợp lý mang danh là tự nguyện còn không? Xin điểm, chạy điểm còn không? Những cái này tác động đến việc dạy làm người của các cháu. Đây là những cái ngành giáo dục phải bàn.

Có thể không cần đao to búa lớn nhưng nhất định năm sau phải tốt hơn năm trước, nhất là khi trung ương đã có nghị quyết và nhất là khi chúng ta nhận thức đất nước không thể phát triển nhanh hơn nếu tất cả không đổi mới, mà đầu tiên là ngành giáo dục chuẩn bị nhân lực cho tương lai không đổi mới...