Nhà văn Trang Thế Hy ký tặng bạn bè nhân dịp NXB Trẻ ra mắt loạt sách mua bản quyền của ông. Ảnh: L.Điền

Biết chú đã lâu. Đã ba mươi năm có hơn. Đọc chú đã nhiều, nghe về chú không ít, nhưng uống rượu với chú thì thật... khó đếm.

Khó đếm không phải vì nhiều quá, mà vì là những cuộc rượu chẳng thể nào quên. Hồi chú còn ở thành phố, nghĩa là đâu hồi 1991 trở về trước, tôi có dịp vài lần tiếp bạn văn nước ngoài cùng chú ở lầu 2 nhà 190 Nam Kỳ Khởi Nghĩa. Khách mời hạn chế, thức mời cũng hạn chế, còn rượu thì... vô cùng. Vô cùng không phải vì vô số mà mỗi thứ rượu đều là mỗi thứ do chú tinh tuyển.

Từ ngày chú về quê, thi thoảng tôi cũng có ghé thăm chú. Từ hồi chưa có nhà máy nước Hữu Định, Bến Tre, việc nhận ra con đường vào nhà chú là một thách thức không nhỏ đối với người thi thoảng ghé thăm.

Quán nhỏ cheo leo, đường lầy trơn trợt, cỏ dại mù trời. Chú vẫn ở đó, ngày ngày đọc sách, nghe đài, theo dõi tình hình trong nước và thế giới với những bận tâm riêng. Tuy ở nơi vắng vẻ nhưng bạn văn mọi miền cũng thường ghé thăm chú, chuyện trò, hỏi han và uống với nhau vài chung rượu Bến Tre ngâm chùm ruột, ngâm sim.

Từ cuối năm 2013, nhận nhiệm vụ của Nhà xuất bản đi thương thảo bản quyền cùng chú. Đi lại nhiều lần, đường vào nhà chú đã thành đường quen, cộng với việc thị xã lên thành phố, con lộ đất nhà chú trở thành đường vành đai, trải nhựa thẳng tắp phẳng lì. Nhưng nói chuyện mua bán với chú thật là... khó nói. Chỉ dám xin in lại mấy cuốn sách của chú đã xuất bản và chuyện trò về những tác phẩm lưu lạc của chú thời Sài Gòn trước 1975.

Nhiều lần lên xuống, chú nói in thì cứ in chứ có chi đâu mà ngần ngại. Mãi đến khi chú bước vào tuổi 90, tôi mới mạnh dạn bàn bạc với chú về chế độ tác quyền. Lúc đó con lộ vành đai mới mở lấn vào một ít đất nhà, đường lại được tôn cao, nên nền nhà chú thành cái trũng thấp. Chúng tôi đề nghị chú cho phép Nhà xuất bản Trẻ được góp tiền tôn tạo sửa lại cái nền nhà và quét vôi cho ngôi nhà cũ. Chú cũng chẳng có ý kiến gì, chỉ thường nói sách của chú giờ kén người đọc lắm.

Tôi phải nhờ anh bạn làm ở Đài Truyền hình Bến Tre lên xuống tác động thêm thì chú mới đồng ý cho Nhà xuất bản Trẻ góp phần sửa chữa căn nhà và chú nhắn là bảo thằng Sáu xuống nhận bản thảo về in. Được tin như cởi tấm lòng, tôi lại đến nhà chú để nghe những lời trao đổi về việc in sách.

Đến ngày 20-7-2014 thì việc ký kết nhượng quyền trọn đời các tác phẩm ký tên Trang Thế Hy và các bút danh khác của ông mới được thực hiện. Và đúng ba tháng sau, bốn tác phẩm của Trang Thế Hy đã được ra mắt bạn đọc nhân dịp kỷ niệm sinh nhựt lần thứ 90 của ông như món quà tinh thần mừng ông thượng thọ.