Tại buổi làm việc, ông Phan Công Bằng - trưởng Ban Quản lý đường sắt đô thị TP.HCM (MAUR) - đã kiến nghị tháo gỡ một số vấn đề liên quan đến tuyến metro số 1, số 2 và phát triển đường sắt đô thị trong thời gian tới.

Phấn đấu hoàn thành metro số 2 trong năm 2030

Theo ông Bằng, với mục tiêu hoàn thành 355km đường sắt đô thị vào năm 2035, việc chuẩn bị đầu tư 7 tuyến metro cần phải triển khai ngay từ bây giờ. Để chuẩn bị cho việc đầu tư, Sở Giao thông công chánh, MAUR đã báo cáo UBND TP các nhiệm vụ của các dự án và kế hoạch đầu tư công. Theo kế hoạch, MAUR sẽ chủ động làm các bước tiếp theo.

Đồng thời phối hợp với các sở, ban ngành liên quan thống nhất xây dựng lộ trình, kế hoạch làm theo cơ chế đặc thù (nghị quyết số 188/2025/QH15 của Quốc hội).

Về việc làm tuyến metro số 2, ông Bằng cho biết mới đây đã có kế hoạch triển khai chi tiết, chủ yếu áp dụng cơ chế đặc thù. MAUR sẽ cố gắng sớm khởi công và đến năm 2030 hoàn thành (thời gian làm khoảng 4,5 năm).

Đối với dự án tuyến metro kết nối trung tâm TP và huyện Cần Giờ, MAUR cùng các đơn vị nghiên cứu kỹ hình thức đầu tư dự án, tham mưu, đề xuất UBND TP.HCM xem xét chấp thuận các thủ tục.

Dự án đường sắt Thủ Thiêm - Long Thành (TP Thủ Đức) hiện đã báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, trình Hội đồng thẩm định Nhà nước trong quý 1. Hoàn thiện báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, trình Quốc hội đầu tư vào quý 4 năm nay. Dự kiến khởi công trước năm 2030, đưa vào khai thác từ năm 2035.

Ông Trần Quang Lâm - giám đốc Sở Giao thông công chánh TP.HCM - cho biết để làm nhanh metro số 2, MAUR cần triển khai khẩn trương các công việc liên quan, phấn đấu khởi công tuyến trong năm.

Đối với các dự án còn lại, kế hoạch tổng thể đã có. Nhưng để "bắt tay" vào làm ngay, sở đề xuất giao nhiệm vụ cụ thể, bài bản cho 7 tuyến metro. Chọn ra ngay các tổ nhà thầu tư vấn, xác định phương án TOD và thu hồi đất. Đây là việc khởi đầu rất quan trọng.

Làm quyết liệt và thần tốc

Ông Bùi Xuân Cường - phó chủ tịch UBND TP.HCM - đánh giá thời kỳ đường sắt đang đến, không chỉ đường sắt đô thị mà còn có đường sắt quốc gia, vai trò của đường sắt được nhận diện chung và ưu tiên.

Chúng ta phải bắt tay ngay vào làm các dự án đường sắt dựa trên quy hoạch. Tiếp đó là đấu thầu, chỉ định thầu để tiết kiệm thời gian. Phương án chọn thầu tư vấn đầu tiên, có thể mỗi tuyến một tư vấn. Cách thứ 2 là 1 tổ hợp làm hết 7 tuyến.

Cách 3, có thể theo nhóm, nhưng có những tính chất tuyến và công nghệ giống nhau. Hiện nay TP.HCM đang có 2 loại công nghệ, trong đó hầu hết công nghệ của Nhật Bản làm tuyến metro số 1 (đa số đường ray trên cao). 

Tuyến metro số 2 đang đi theo công nghệ khác, phần ngầm nhiều hơn. Do đó, MAUR phải đánh giá, phân tích trao đổi với Ban Quản lý đường sắt Hà Nội và đề xuất.

Phát biểu tại cuộc họp, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được cho biết Quốc hội đã ban hành nghị quyết 188 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển đường sắt đô thị. Mục tiêu từ nay đến 2035 TP sẽ hoàn thành 7 tuyến metro với tổng chiều dài 355km trong 10 năm.

Vì vậy, MAUR cần phải sớm kiện toàn tổ chức bộ máy để đảm đương khối lượng công việc sắp tới, cũng như đảm bảo vận hành hệ thống metro tương lai.

Dự án metro số 2 hiện nay có ưu điểm là di dời hạ tầng kỹ thuật, và đặc biệt là giải phóng mặt bằng gần như đã hoàn thiện. Tuy nhiên để làm tuyến này và cơ sở làm nhanh hơn các tuyến tiếp theo, ông Được đề nghị sở ban ngành "quyết liệt hơn, thần tốc hơn".

Ông Được nhấn mạnh các đơn vị liên quan cần chọn nước phát triển tốt đường sắt để tham khảo, triển khai phù hợp ở Việt Nam. Để làm hiệu quả phải chú ý chọn tư vấn tốt, "chọn mặt gửi vàng" để lập dự án, thi công. Khâu tư vấn rất quan trọng.

"Nhiệm vụ sắp tới hết sức nặng nề, khối lượng công việc rất lớn. Tôi đề nghị các đồng chí quyết tâm, sáng tạo giúp TP đầu tư hệ thống metro đảm bảo tiến độ", ông Được nói.

Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được thị sát metro số 1 sắp làm lễ khánh thành

Chiều 4-3, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Văn Được đã trực tiếp đi thị sát tại khu vực tổ chức lễ khánh thành tuyến metro số 1, trên ga Bến Thành và lên tàu đến ga Nhà hát thành phố.