Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong - Ảnh: TỰ TRUNG

* Ông có thể nói về hướng khai thác tiềm năng và dư địa phát triển của TP.HCM trong thời gian tới?

- TP luôn tạo mọi điều kiện thuận lợi, môi trường đầu tư kinh doanh bình đẳng, cạnh tranh, lành mạnh, trong đó doanh nghiệp khu vực ngoài nhà nước đóng góp ngày càng lớn và tác động tích cực đối với sự phát triển kinh tế của TP. 

Hiện có hơn 9.000 dự án đầu tư nước ngoài còn hiệu lực với tổng số vốn đầu tư kể cả cấp mới và tăng vốn là gần 48 tỉ USD của 108 quốc gia và vùng lãnh thổ vào TP và ngày càng có nhiều dự án. 

Tuy nhiên, số dự án lớn còn rất khiêm tốn, trung bình mỗi dự án đăng ký mới chỉ khoảng 1 triệu USD. Mặt khác, nhiều dự án lớn tập trung chủ yếu vào bất động sản, trong khi số vốn đầu tư vào các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo lại có xu hướng giảm.

Đó là điều cần suy nghĩ, cần có giải pháp để mở rộng phát triển các ngành, lĩnh vực có chiều sâu, tạo giá trị gia tăng cao gắn với nâng cao năng suất lao động. Đồng thời phát triển khoa học công nghệ, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tăng năng suất lao động là yếu tố quan trọng, quyết định chất lượng tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh. 

Do đó, TP phải có giải pháp để mở ra cơ hội cho chính mình bằng việc mở cơ hội cho các đối tác, giải quyết các điểm nghẽn từ chính sách, sức ì trong hành động, và quan trọng là đổi mới tư duy hướng tới sự sáng tạo mạnh mẽ hơn.

* Vậy giải pháp để TP tập trung phát triển chiều sâu là gì, thưa ông?

- TP sẽ đầu tư mạnh cho công nghệ, gồm cả phần kỹ thuật và kỹ năng quản lý. Như TP đang xây dựng đô thị thông minh, phát triển chuỗi Công viên phần mềm Quang Trung, quy hoạch khu đô thị sáng tạo tương tác cao phía đông TP, nghiên cứu ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), thành lập Viện công nghệ tiên tiến và đổi mới sáng tạo... 

Trong năm 2019, TP đã tổ chức 14 hội thảo, hội nghị quốc tế quy mô lớn trong các lĩnh vực liên quan như vừa nói, thu hút sự tham gia của rất nhiều doanh nghiệp, các nhà đầu tư, các nhà khoa học đến từ các nước trên thế giới trao đổi và thảo luận, tạo nền tảng xây dựng các định hướng phát triển lâu dài của TP trong các giai đoạn tới.

Để có những bước đi dài, đạt đến mục tiêu cao hơn thì phải tạo ra giá trị gia tăng bền vững. Việc hoàn thiện môi trường đầu tư, tạo lập môi trường kinh doanh thuận lợi là một yêu cầu tất yếu và là điều kiện để các dư địa tiềm năng của TP được phát huy, đáp ứng tốt nhất cho phát triển kinh tế TP.

* Muốn đầu tư chiều sâu cần có nguồn lực, trong đó có tăng tỉ lệ điều tiết ngân sách. Ông từng phân tích nhiều về tỉ lệ điều tiết; ngoài con số, ông còn điều gì muốn chia sẻ?

- Muốn thực hiện một nhiệm vụ, bên cạnh nguồn nhân lực là phải có nguồn lực tài chính. Thực tế ở TP, cứ mỗi 5 năm lại tăng thêm gần 1 triệu dân, phần lớn từ các địa phương khác đến, đòi hỏi phải đầu tư rất lớn cơ sở hạ tầng kỹ thuật và xã hội để đáp ứng nhu cầu cho người dân. 

Nếu không có tài chính sẽ không đủ kinh phí trang trải cho các hoạt động đầu tư thiết yếu, chưa kể phải không ngừng nâng cao phúc lợi xã hội, cũng như phát huy truyền thống nghĩa tình của TP đối với cả nước.

TP có nhiều giải pháp để huy động nguồn lực tài chính đáp ứng cho yêu cầu phát triển như kêu gọi đầu tư nước ngoài, phát hành trái phiếu... 

Tuy nhiên, việc chủ động đề xuất Đề án xây dựng tỉ lệ điều tiết các khoản thu phân chia giữa ngân sách trung ương và ngân sách TP cũng như các tỉnh, TP khác, trong đó đề nghị tăng tỉ lệ điều tiết đối với TP.HCM từng bước trong 10 năm 2020-2030 từ 18% lên 33% là một nội dung quan trọng. 

Việc này sẽ góp phần đem lại nguồn lực thực sự là động lực mạnh mẽ để TP có đủ điều kiện phát triển bền vững, giữ vai trò đầu tàu kinh tế và tiếp tục đóng góp nhiều hơn cho cả nước.

5 kiến nghị quan trọng của TP.HCM

TTO - Tại Hội nghị trực tuyến Chính phủ với các địa phương, thay mặt lãnh đạo TP.HCM, Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong đã đề xuất một loạt kiến nghị tới lãnh đạo Bộ Chính trị, Trung ương xem xét, giải quyết.