Khi mẹ và các em đã ngủ thì Hà mới dành thời gian cho việc học của mình - Ảnh: Mai Quang

Chúng tôi đến thăm gia đình em Hà khi trời đã sang trưa. Căn nhà tạm bợ của 4 mẹ con nằm sâu trong con hẻm ngoằn ngoèo thuộc thôn Phước Long. Ngôi nhà xập xệ, bức tường ximăng cũ kĩ đầy những vết nứt. Trời nắng thì oi bức, trời mưa thì dột nước.

Thay mẹ chăm lo cho gia đình

Trò chuyện cùng chúng tôi, Hà kể ba em mất năm ngoái do bị đột quỵ, mẹ em thì bị viêm tai nhưng vì không có tiền chạy chữa nên bệnh trở nặng, chuyển sang điếc hẳn, nói cũng rất khó khăn. Không những vậy, căn bệnh đau cột sống khiến mẹ em mất hẳn khả năng lao động. Bốn miệng ăn trong gia đình chỉ trông chờ vào xe nước mía do Đoàn xã hỗ trợ.

Sống trong cảnh nghèo, Hà trở nên rắn rỏi hơn, mạnh mẽ hơn so với lứa tuổi của em. Từ ngày ba mất, Hà thức dậy từ 5 giờ sáng để nấu ăn, dọn hàng giúp mẹ. Mỗi ngày em vượt gần 3 cây số đến trường rồi lại tất tả về lo việc nhà, chăm sóc mẹ và em trai nhỏ. Tất cả mọi việc trong nhà từ nấu ăn, rửa chén đến giặt giũ, bán hàng đều do một tay Hà đảm đương.

Khi được hỏi về Hà, chị Trương Thị Phượng (39 tuổi, mẹ Hà) ráng từng chữ: "Ba nó mất năm ngoái, tôi thì đau đủ thứ bệnh không làm lụng chi được. Thương con bé, cứ đi học thì thôi chứ về nhà là làm suốt". 

Ước mơ nhỏ bé

Vì không có xe đạp nên suốt 3 năm học qua, đều đặn mỗi ngày Hà đều đi bộ quãng đường gần 3 cây số để đến trường. Mỗi khi mùa mưa đến, Hà lại phải xắn quần lội nước đến trường. Thương con nhưng chị Phượng cũng chỉ ngậm ngùi vì không có tiền mua xe đạp cho con.

Biết hoàn cảnh gia đình mình khó khăn nên chưa bao giờ Hà đòi mẹ mua quần áo hay sách vở mới. Xếp lại bộ quần áo cũ, Hà bảo: "Đây là bộ đồ đi học duy nhất của em, ba em mua khi còn sống. Dù nó cũ một tí nhưng không sao, có quần áo đến trường là em vui lắm rồi". 

Dứt câu, Hà nở một nụ cười thật tươi. Nhưng đâu đó trong nụ cười của em chúng tôi cảm nhận được một nỗi buồn phảng phất.

Dù hoàn cảnh khó khăn nhưng suốt 3 năm học qua Hà luôn đạt danh hiệu học sinh xuất sắc và đứng đầu lớp. Đặc biệt, cuối năm học vừa qua em vinh dự nhận giấy khen vượt khó học giỏi của ủy ban xã Bình Đào trao tặng.

Khi được hỏi về ước mơ của mình, trong mắt Hà ánh lên niềm hi vọng, em chia sẻ: "Em sẽ học thật giỏi để sau này trở thành bác sĩ chữa bệnh cho mẹ và em trai". Được biết, em trai Hà năm nay đã 4 tuổi nhưng vẫn chưa nói được và khả năng nghe rất yếu.

Nhưng đó là ước mơ trong tương lai, còn ước mơ của Hà lúc này là có tiền để mua gạo cho mẹ. Vì sức khỏe yếu nên chị Phượng chỉ phụ con các việc lặt vặt trong nhà. Bữa cơm khẩu phần chính là cơm trắng và một ít rau luộc. Nhiều khi hết gạo, bà con chòm xóm thương tình góp mỗi người một ít để mấy mẹ con ăn qua ngày.

Sau một ngày quần quật với mọi công việc trong nhà, phải đến 9h tối khi mẹ và các em đã ngủ thì Hà lại ngồi vào bàn bắt đầu bài học và soạn sách vở cho ngày mai. Cuộc sống của Hà cứ thế trôi đi và có lẽ em còn quá nhỏ để nhận thức được rằng con đường đến trường phía trước của em còn lắm chông chênh.

Đồng cảm với hoàn cảnh của Hà, anh Trần Hữu Việt (bí thư Đoàn xã Bình Đào) cho biết: "Hoàn cảnh của em Hà rất khó khăn nhưng em học rất giỏi. Đoàn xã cũng như thôn xóm luôn vận động giúp đỡ để em có thêm sách vở đến trường".