Nhà, sân bãi để xe và nhà vệ sinh công cộng là hai nhu cầu thiết yếu của đô thị mà dự thảo nghị quyết thay thế nghị quyết 54 (nói gọn là nghị quyết đặc thù) đưa vào để tạo điều kiện cho TP.HCM.

Tuổi Trẻ giới thiệu ý kiến chuyên gia xung quanh vấn đề này.

Ông Nguyễn Hải Long (trưởng phòng tư vấn pháp lý Công ty Luật TNHH AGL):

Gỡ vướng pháp lý quy hoạch, sử dụng đất

Dự thảo nghị quyết đặc thù với quy định cho TP cấp giấy phép xây dựng có thời hạn cho công trình nhà, sân bãi để xe; nhà vệ sinh công cộng trên đất công sẽ giúp TP tháo gỡ vướng mắc pháp lý để đầu tư bãi để xe và nhà vệ sinh công cộng. 

Bởi lẽ theo quy định hiện hành, để xây dựng bãi để xe thông minh, nhà vệ sinh trên đất công, nhất là ở khu vực trung tâm thì gần như TP chỉ có thể tận dụng diện tích đất công viên cây xanh, đất giao thông theo các trục, các nút giao thông hoặc tận dụng các diện tích chưa triển khai theo quy hoạch được phê duyệt. 

Việc này sẽ vướng mắc quy hoạch, vướng mục đích sử dụng đất nên không thể cấp phép cho dự án.

Vì vậy, dự thảo nghị quyết đặc thù đã "gỡ" cho TP về cơ chế. Và TP cần tận dụng để sử dụng hợp lý quỹ đất công, đất chưa triển khai theo quy hoạch để kêu gọi xã hội hóa đầu tư dự án nhà vệ sinh công cộng và bãi để xe. 

"Ví dụ nếu áp dụng cơ chế đặc thù thì TP có thể cấp phép có thời hạn để đầu tư xây dựng các điểm giải quyết nhu cầu vệ sinh cho du khách kết hợp nhu cầu giữ xe, ăn uống, giải trí, du lịch… cho du khách tại khu vực trung tâm chứ không chỉ là dựng tạm cabin nhà vệ sinh công cộng chỉ vài mét vuông".

TS Vũ Anh Tuấn (giám đốc Trung tâm Nghiên cứu giao thông vận tải Việt - Đức, Trường đại học Việt Đức):

Tận dụng chính sách kêu gọi đầu tư

Nhìn chung TP còn thiếu quy hoạch bãi đỗ xe, nhất là ở khu trung tâm, để làm cho đồng bộ, bài bản trong khi hệ thống đỗ xe là bộ phận không thể tách rời của hệ thống giao thông đô thị, nó là công cụ để điều tiết giao thông.

Hiện tại, khuynh hướng TP.HCM phát triển bãi đỗ xe công cộng tận dụng quỹ đất công sẵn có là rõ ràng và khả thi để làm công trình đỗ xe nhiều tầng, tầng nổi hoặc chìm hoặc ngầm, bán chìm… 

Dự thảo nghị quyết đặc thù cơ bản là tháo gỡ được nút thắt về pháp lý sử dụng đất, còn lại TP phải tính toán để tận dụng hiệu quả để kêu gọi đầu tư.

TP cần phải có quy hoạch để định dạng dự án. Bên cạnh đó phải có hướng dẫn về mô hình đầu tư, tính toán chi phí đầu tư, chi phí quản lý vận hành, doanh thu, rủi ro, chính sách thu phí, giải pháp hỗ trợ như giám sát, phát hiện, xử phạt các hành vi đỗ xe trái phép… để bảo đảm môi trường đầu tư kinh doanh thuận lợi cho nhà đầu tư.

Thất bại từ 4 dự án đầu tư bãi xe ngầm tại các công viên là kinh nghiệm quý mà TP có thể rút ra để tính toán hợp lý về định dạng dự án cũng như mô hình đầu tư.

Ví dụ đầu tư một bãi đỗ xe thông minh cao tầng tốn rất nhiều chi phí đầu tư xây dựng, quản lý vận hành, doanh nghiệp phải thu phí, kinh doanh lâu mới thu hồi vốn. Nhưng tình trạng đỗ xe dưới lòng đường, vỉa hè, hẻm… mà không được chấn chỉnh thì không có ai vào bãi đỗ xe, rủi ro cho nhà đầu tư. 

Bên cạnh đó cũng tính toán kết hợp khai thác hiệu quả kinh doanh từ các nhu cầu ngoài chỗ để xe thì cho nhà đầu tư bố trí kinh doanh thêm khu vực mua sắm, ăn uống, giải trí, tham quan, vệ sinh…

Cần cơ chế xử lý xung đột khi thực thi nghị quyết mới thay nghị quyết 54

Để đảm bảo tính khả thi của nghị quyết mới thay nghị quyết 54, các chuyên gia cho rằng cần quy định rõ cơ chế xử lý xung đột pháp lý, trách nhiệm trong quá trình thực thi.