Văn phòng Chính phủ vừa có văn bản gửi bộ trưởng Bộ Xây dựng về việc hỗ trợ lãi suất, tháo gỡ khó khăn cho phát triển nhà ở xã hội.

Gỡ khó về vốn cho nhà ở xã hội

Theo đó, Thủ tướng giao bộ trưởng Bộ Xây dựng chủ trì, phối hợp các cơ quan liên quan căn cứ chủ trương của Đảng, các quy định của pháp luật hiện hành, chỉ đạo của Thủ tướng tại hội nghị trực tuyến tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội để nghiên cứu, đề xuất phương án phát hành trái phiếu chính phủ, hỗ trợ lãi suất để hỗ trợ hoạt động đầu tư, xây dựng nhà ở xã hội, báo cáo Thủ tướng trong tháng 4-2024.

Trước đó, tháng 3-2023, triển khai nghị quyết 33 của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước đã chỉ đạo 4 ngân hàng thương mại cam kết dành gói hỗ trợ 120.000 tỉ đồng cho vay mua, đầu tư phát triển nhà ở xã hội với lãi suất cho vay thấp hơn lãi vay thương mại bình quân của 4 ngân hàng từ 1,5-2%.

Và định kỳ 6 tháng Ngân hàng Nhà nước sẽ căn cứ vào lãi vay thương mại trên thị trường để điều chỉnh lãi vay của gói 120.000 tỉ đồng.

Tại cuộc họp trực tuyến về phát triển nhà ở xã hội của Chính phủ ngày 16-3-2024, Ngân hàng Nhà nước thông tin đã có thêm TPBank cam kết dành khoảng 5.000 tỉ đồng cho vay phát triển nhà ở xã hội, nâng quy mô gói ưu đãi từ 120.000 tỉ đồng lên 125.000 tỉ đồng.

Nhưng khó khăn với gói vay ưu đãi cho phát triển nhà ở xã hội hiện nay nằm ở thủ tục vay và mức lãi vay của gói này chưa thực sự hấp dẫn với cả người mua nhà, chủ đầu tư dự án.

Lãi vay, thời hạn vay ưu đãi chưa hấp dẫn

Theo Bộ Xây dựng, đến nay đã có 28 địa phương công bố danh mục 68 dự án nhà ở xã hội đủ điều kiện vay vốn từ gói tín dụng 120.000 tỉ đồng, với nhu cầu vay vốn hơn 30.000 tỉ đồng.

Nhưng đến nay các ngân hàng đã cam kết cấp tín dụng cho 15 dự án với số tiền khoảng 7.000 tỉ đồng, trong đó có 8 dự án nhà ở xã hội tại 7 địa phương đã được vay vốn với số tiền khoảng 640 tỉ đồng.

Cụ thể, BIDV đã giải ngân cho 3 chủ đầu tư dự án tại các tỉnh Phú Thọ, Thanh Hóa và Bình Dương vay 95,7 tỉ đồng.

VietinBank đã giải ngân cho 1 chủ đầu tư dự án tại tỉnh An Giang vay 128,6 tỉ đồng.

Agribank đã giải ngân cho 4 chủ đầu tư tại các tỉnh Bắc Ninh, Quảng Ninh, Kiên Giang vay 415,7 tỉ đồng.

Bộ Xây dựng cho rằng việc công bố danh mục nhà ở xã hội đủ điều kiện vay vốn còn hạn chế, hiện nay có 129 dự án nhà ở xã hội, với quy mô 114.934 căn được khởi công xây dựng.

Tuy nhiên, mới chỉ có 28 địa phương công bố danh mục 68 dự án đủ điều kiện vay gói tín dụng ưu đãi 120.000 tỉ đồng.

Như vậy còn 59 dự án đã khởi công nhưng chưa được đưa vào danh mục đủ điều kiện vay vốn của các địa phương.

Những hạn chế này, theo Bộ Xây dựng, là do một số chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội không đủ điều kiện để được vay như: không đảm bảo điều kiện dư nợ tín dụng, không có tài sản khác để thực hiện đảm bảo tín dụng (vì dự án nhà ở xã hội được miễn tiền sử dụng đất nên không đủ điều kiện thế chấp).

Về lãi suất và thời gian hưởng lãi suất của các dự án nhà ở xã hội, Bộ Xây dựng cũng cho rằng mặc dù Ngân hàng Nhà nước đã 2 lần hạ lãi suất nguồn vốn 120.000 tỉ đồng, tuy nhiên với lãi suất áp dụng trong nửa đầu năm 2024 là 8%/năm đối với chủ đầu tư và 7,5% với người mua nhà và thời hạn được hưởng lãi suất ưu đãi ngắn (3 năm với chủ đầu tư, 5 năm với khách hàng cá nhân) chưa thực sự thu hút người vay.

Thủ tướng chỉ đạo nghiên cứu gói nhà ở xã hội có lãi suất mua thấp hơn vay thương mại từ 3-5%

Đó là chỉ đạo được Thủ tướng Phạm Minh Chính đưa ra khi kết luận hội nghị tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội diễn ra ngày 16-3.