Phóng to

Quang cảnh tại một chợ cá ở Tokyo, Nhật Bản ngày 1-10 - Ảnh: Reuters

Hãng tin Kyodo News đưa tin Thủ tướng Abe ngày 1-10 khẳng định chính phủ sẽ tăng thuế tiêu dùng từ 5% lên 10% kể từ tháng 4-2014, chấm dứt những bàn tán về kế hoạch này trong gần một năm qua. “Để giữ niềm tin vào Nhật Bản và một hệ thống an ninh xã hội cho thế hệ tương lai, tôi đã quyết định sẽ tăng thuế bán hàng” - thủ tướng Nhật tuyên bố.

Đây là biện pháp mạnh mẽ nhất của Chính phủ Nhật Bản kể từ năm 1997 để khống chế khoản nợ khổng lồ hiện đã lên hơn 1 triệu tỉ yen (khoảng 10,18 nghìn tỉ USD). Số nợ đã gấp đôi nền kinh tế của Nhật Bản và là món nợ khổng lồ nhất trong nhóm các nước công nghiệp.

Các chuyên gia cảnh báo việc tăng thuế, đồng nghĩa với giảm nhu cầu tiêu thụ, có thể đè bẹp sự hồi phục mới chớm của nền kinh tế. Tuy nhiên, song song với việc tăng thuế thì ông Abe cũng công bố gói các biện pháp kích thích kinh tế để giảm thiểu những tác động tiêu cực.

Theo Reuters, tăng thuế sẽ giúp chính phủ thu về 8.000 tỉ yen, hơn 81 tỉ USD, nhưng chính phủ sẽ chi lại 5.000 tỉ yen cho các kế hoạch hỗ trợ những người có thu nhập thấp và khuyến khích các doanh nghiệp tăng đầu tư và tăng lương.

Chính sách tăng thuế trong bối cảnh người dân vẫn chưa thoát khỏi ám ảnh của việc tăng chi phí sống được đánh giá là một ván bài lớn cho nền kinh tế lớn thứ ba thế giới và cả sự nghiệp chính trị của ông Abe. Ông đang ra sức đưa Nhật trở lại dẫn đầu nhóm G7 với tỉ lệ phát triển 3,8%.

“Điều được quan tâm là chiến lược phát triển sắp tới” - nhà kinh tế trưởng Naohiko Baba thuộc Tập đoàn Goldman Sach nhận định. Một số ý kiến nghi ngờ động thái của ông Abe sẽ không đủ để đạt được mục tiêu giảm một nửa thâm hụt vào tháng 3-2016 và cân đối nợ trong vòng năm năm sau đó. Nhưng một số khác cho rằng cần phải cho ông Abe thêm thời gian để theo đuổi kế hoạch.

Ông Abe chọn thời điểm công bố chính sách tăng thuế song song với việc tung ra kết quả khảo sát của ngân hàng Nhật Bản cho thấy tâm trạng lạc quan của các nhà sản xuất nước này đang ở mức cao nhất kể từ cuối năm 2011.

Tuy nhiên, báo cáo tỉ lệ thất nghiệp của Nhật cho thấy trong tháng 8-2013 ở mức 4,1%, tăng so với mức 3,8% của tháng trước đó. Đây cũng là lần đầu tiên tỉ lệ thất nghiệp của Nhật Bản tăng trong vòng 6 tháng qua. Theo Bộ Nội vụ và truyền thông, số người thất nghiệp trong tháng 8-2013 tăng lên 2,72 triệu người, trong khi số người thôi việc tăng lên 990.000 người.