Các bạn trẻ hiến máu nhân đạo tại một chương trình tình nguyện - Ảnh: HỮU KHOA

Gần hai năm qua, sự việc vẫn chưa được cơ quan nào kiểm tra, thanh tra làm sáng tỏ.

Không công khai tiền dư

Theo bà Nguyễn Thị Kim Chi (người tố cáo), thông tư 21/TT-BYT của Bộ Y tế ban hành năm 2009 quy định mức chi quà tặng (sữa, thuốc bổ máu) một đơn vị máu 250ml cho người hiến máu tình nguyện là 80.000 đồng, 350ml là 110.000 đồng và 450ml là 140.000 đồng. Nhưng thực tế người hiến máu tình nguyện không được chi đủ quà tặng theo giá trị quy định.

Do tình cờ đọc được hóa đơn mua sữa, bà Chi phát hiện năm 2014 số tiền dư của người hiến máu lên tới gần 928 triệu đồng. Tuy nhiên, lãnh đạo TTHM không công khai tiền dư này cho CB-CNV trung tâm biết.

Chỉ khi bà Chi thắc mắc mới được lãnh đạo TTHM trả lời tiền dư này nằm trong quỹ cơ quan. Bà cho rằng tiền quà bồi dưỡng cho người hiến máu tình nguyện phải được chi hết cho người hiến máu, chứ không được sử dụng vào bất cứ mục đích nào.

Ngoài ra, việc thực hiện tiếp nhận máu, theo bà, có vấn đề vì một số nhân viên của TTHM không thực hiện đúng quy trình kỹ thuật dẫn đến phải hủy 55 đơn vị máu, gây lãng phí; sai quy định trong an toàn truyền máu như: không đo huyết áp, không nghe tim mạch trước khi lấy máu; không có người theo dõi máy tính để xem người hiến máu đó đã đủ ngày để hiến máu tiếp hay chưa nên chất lượng máu không đảm bảo; bảo quản máu không đúng quy định (dưới 25⁰C), có lúc để máu ngoài trời có nhiệt độ 34⁰C; nơi hiến máu tổ chức ở những chỗ không đảm bảo vệ sinh, lấy số lượng máu quá nhiều nhưng không đủ điều kiện đảm bảo an toàn; dụng cụ lấy máu không được hấp vô trùng trước khi lấy máu; quy trình sát khuẩn không đúng kỹ thuật.

“Vì bức xúc với những sai phạm của lãnh đạo TTHM cũng như quy trình, cách tổ chức hiến máu tình nguyện không đúng quy định nên tôi đã nhiều lần viết đơn khiếu nại, tố cáo gửi đến các cơ quan có trách nhiệm, nhưng đến nay vẫn không có đơn vị nào tiến hành thanh tra, kết luận” - bà Chi bức xúc nói.

Không cố ý

Bà Trần Thị Như Tố - giám đốc TTHM - giải thích tiền mua quà (sữa, thuốc bổ) cho người hiến máu tình nguyện thấp hơn so với định mức là do TTHM được Công ty CP sữa Vinamilk hỗ trợ giảm giá trực tiếp trên hóa đơn cho mỗi hộp sữa, nên giá mua vào thấp hơn giá đã thông báo lúc ban đầu. Việc giảm giá này để hỗ trợ hoạt động của trung tâm.

Bà Tố thừa nhận năm 2014, tiền quà chi cho người hiến máu tình nguyện còn thừa gần 928 triệu đồng và số tiền này TTHM chỉ dùng để chi hỗ trợ cho người hiến máu tình nguyện như mua bảo hiểm y tế, trợ cấp khó khăn, ốm đau, nằm viện, ma chay, chăm lo quà tết; chi hỗ trợ tiền quà, tiền ăn, tiền xe đi lại cho người hiến máu dự bị (khi được trung tâm điều động đi hiến máu khẩn cấp; chi thanh toán hoàn trả máu cho người đã hiến máu khi nằm viện và phải truyền máu điều trị).

Tuy nhiên, theo biên bản làm việc của Hội Chữ thập đỏ TP, TTHM với bà Chi ngày 28-5-2015, gần 928 triệu đồng tiền thừa năm 2014 chi mua quà không hết cho người hiến máu tình nguyện là “do mua không làm tròn đủ số nên hằng năm sau khi kết toán có tồn dư”, chứ không phải do được giảm giá sữa như bà Tố giải thích.

Theo bà Tố, năm 2014 và 2015 TTHM đã chi mua bảo hiểm y tế, trợ cấp khó khăn, ốm đau, chăm lo tết cho người hiến máu nghèo gần 274 triệu đồng. Riêng năm 2016, TTHM tiếp tục sử dụng số tiền tồn từ việc chi mua quà cho người hiến máu để chi hỗ trợ lại cho người hiến máu tình nguyện.

“Trung tâm không cố ý mua quà bồi dưỡng cho người hiến máu thấp hơn định mức để lấy phần chênh lệch sử dụng cho mục đích khác” - bà khẳng định.

Về quy trình kỹ thuật tiếp nhận và bảo quản máu, bà Tố khẳng định: “Y tá khi làm nhiệm vụ thực hiện đúng quy trình kỹ thuật và bảo quản máu đúng quy định. Các xe hiến máu đều được trang bị tủ mát, đá khô và thùng vận chuyển máu, mẫu theo quy định”.

Bà xác nhận có việc sai phạm trong giao nhận máu dẫn đến hủy 55 đơn vị máu như bà Chi phản ảnh, nhưng đây là sự cố không mong muốn và các bộ phận liên quan đã được ban giám đốc cũ họp rút kinh nghiệm nhiều lần, xử lý một số nhân viên và buộc bồi hoàn tiền.

“Việc theo dõi thực hiện quy trình kỹ thuật tiếp nhận và bảo quản máu ngoài trách nhiệm chung của ban giám đốc còn đòi hỏi tinh thần trách nhiệm của đội ngũ y, bác sĩ ở các khâu. Do đó không có việc ban giám đốc buông lỏng hoặc không thực hiện đúng quy trình kỹ thuật tiếp nhận và bảo quản máu như phản ảnh của bà Chi” - bà Tố nói.