Gặp bà Châu Smith (người Mỹ gốc Việt) ở tuổi 77 "xưa nay hiếm", nhưng bà vẫn chạy bộ thoăn thoắt. Nghị lực, ý chí, niềm đam mê thể thao của bà Châu Smith khiến cộng đồng đam mê chạy bộ nể phục.

Trước đó, bà Châu Smith tham gia cuộc thi marathon (42,195km) đầu tiên khi đã ở tuổi 46. Sau 31 năm, bà đã trở thành người phụ nữ gốc Việt nổi tiếng nhất thế giới trong cộng đồng yêu marathon phong trào. Cụ thể, bà Châu Smith là người phụ nữ hiếm hoi trên hành tinh đã hoàn thành cuộc chạy marathon trên cả 7 lục địa trong 4 lần ở châu Á, châu Úc, châu Phi, châu Âu, Nam Mỹ, Bắc Mỹ, châu Nam Cực.

Năm 2017, hình ảnh bà Châu Smith đã phủ kín trên các phương tiện truyền thông lớn nhất trên thế giới sau khi bà chinh phục thành công thử thách khắc nghiệt: chạy 7 marathon trên 7 lục địa trong 7 ngày liên tiếp (hay còn gọi là thử thách "Triple 7").

Tham gia cuộc thi Triple 7, các VĐV như bà Châu Smith phải chạy 7 marathon trong 7 ngày trên 7 lục địa khác nhau. Trong mỗi 24 giờ, bà và các VĐV vừa dành thời gian để di chuyển từ lục địa này đến lục địa khác, ăn ngủ, vệ sinh và hoàn thành một cuộc thi marathon. 

Bảy ngày liên tiếp bay trên trời và chạy marathon dưới đất là thử thách rất khắc nghiệt ngay cả với một người trẻ có sức khỏe phi thường chứ chưa nói đến người ở tuổi 70 như bà Châu năm 2017. Tính đến năm 2024, bà Châu đã chạy tổng cộng hơn 130 giải marathon trên khắp thế giới.

Bán nhà, lái xe hơi cũ vì đam mê chạy bộ

Bà Châu Smith có chồng là Michael Smith (người Mỹ). Ông Michael hơn bà Châu 4 tuổi và là một người rất yêu chạy bộ. Ông đã tham gia các giải chạy bộ từ rất sớm, chính ông là nguồn cảm hứng để bà Châu tập những bước chạy đầu tiên. Do chân đau nên những năm gần đây, ông Michael không chạy nữa mà dành thời gian đưa vợ đi khắp nơi trên thế giới để du lịch và chạy marathon.

Với đa số mọi người, tiền dành dụm sẽ để mua nhà, xe, những món đồ xa xỉ. Còn đối với bà Châu và ông Michael, sức khỏe, trải nghiệm ở nhiều vùng đất mới và niềm vui chạy bộ mới là ý nghĩa của cuộc sống. Cả hai hiện vẫn lái chiếc xe hơi cũ mỗi lần đến câu lạc bộ tập chạy.

Chia sẻ với Tuổi Trẻ, bà Châu nói: "Nhiều bạn bè nói với chúng tôi rằng dành bao nhiêu tiền đi chạy mà không mua nổi một chiếc xe hơi tốt. Nhưng đối với tôi, thà được chạy còn hơn lái xe hơi". Khi ở Mỹ, bà thường chạy bộ đến chợ, còn ông Michael lái xe đến đón để một công đôi việc. Hai vợ chồng bà Châu từng quyết định bán đi ngôi nhà lớn, mua ngôi nhà nhỏ để có tiền thỏa mãn niềm đam mê chạy bộ khắp thế giới.

Bà Châu Smith tâm sự: "Nhiều người hỏi tôi lấy đâu tiền để chạy, hay cho rằng chúng tôi phải giàu lắm, hoặc có ai đó tài trợ. Thực tế là vợ chồng tôi đã làm việc cật lực, dành dụm tiền sau nhiều năm để đi chạy. Những lần bay xa để chạy, tôi thường ăn mì gói, uống nước củ dền. Tôi vẫn mặc quần áo chạy bộ cũ trong nhiều năm".

Năm 2023 đánh dấu việc bà Châu đã hoàn tất bộ sưu tập huy chương ở 6 giải marathon danh giá nhất thế giới (Six World Majors) sau khi tham dự giải đấu cuối cùng là Tokyo Marathon. Người phụ nữ bền bỉ này đã hoàn thành các giải: Chicago Marathon 2008, Boston Marathon 2013, New York City 2018, London Marathon 2021, Berlin Marathon 2022 và Tokyo Marathon 2023. Để đủ tiêu chuẩn tham dự các giải đấu này là thử thách không nhỏ, là niềm mơ ước với bất cứ người đam mê marathon nào.

Bà Châu nhớ lại: "Ở Tokyo Marathon, tôi không dám lơ là, thậm chí không dám đi vệ sinh vì ban tổ chức giới hạn thời gian ở mỗi chặng. Chỉ đến khi tôi vượt qua mốc 30km thì mới thở phào yên tâm. Tôi không nghĩ việc giành 6 huy chương ở "Six World Majors" là quan trọng. Tôi chỉ quan tâm đến việc mình đã 3 lần đạt chuẩn và tham dự Boston Marathon".

Yêu Việt Nam, về lần nào cũng chạy marathon

Cuối tháng 11-2023, bà Châu chạy giải marathon tại Philippines. Đầu tháng 12-2023, bà sang Thái Lan chạy giải Bangkok Marathon. Một tuần sau đó, người phụ nữ bước sang tuổi 77 này trở về Việt Nam cùng chồng chạy và hoàn thành giải marathon quốc tế TP.HCM.

"Chúng tôi về Việt Nam thăm gia đình ở huyện Củ Chi nên tôi muốn kết hợp chạy giải ở quê hương. Thời tiết tháng 12 ở Sài Gòn nóng hơn rất nhiều khiến tôi phải dùng đá để hạ nhiệt trong lúc chạy, vì thế thời gian hoàn thành cuộc đua mất hơn 6 tiếng. Trên đường chạy, nhiều bạn trẻ hỏi tuổi của tôi, khi biết rồi, họ muốn chụp hình với tôi khiến tôi vui lắm", bà Châu hồ hởi kể.

Nói về chồng mình, bà cho biết: "Michael thích Việt Nam lắm. Khi ở quê vợ TP.HCM, ông được nhóm bạn cùng tuổi rủ đi cà phê rồi mua vé số. Nếu mua vé số trúng, ông dẫn bạn bè đi ăn. Michael rất thích cuộc sống giàu tình nghĩa của bà con xóm giềng. Chồng tôi thích các món ăn Việt Nam, đặc biệt là phở.

Khi đi đâu trở về Mỹ, vợ chồng tôi cũng phải tìm đến quán phở ở Kansas City. Tết đến, con cháu ở Mỹ tặng chúng tôi bánh tét, củ kiệu, thịt kho. Tôi thích mua hoa huệ màu đỏ để chưng Tết và mâm quả "cầu dừa đủ xoài" để cầu mong một năm mới bình an".

Cô thợ may và tình yêu với chạy bộ

Bà Châu Smith (tên khai sinh là Trần Thị Châu) sinh ra và lớn lên tại huyện Củ Chi, TP.HCM. Bà Châu cùng hai con và người chồng đầu tiên di cư sang Mỹ từ năm 1972.

Ít lâu sau, hai người chia tay, bà gặp ông Michael và nên duyên vợ chồng từ năm 1982. Ông bà hiện sống ở Kansas City (bang Missouri), miền trung nước Mỹ.

Trước khi nghỉ hưu, bà Châu mở một tiệm sửa chữa quần áo và giặt là. Trong khi đó ông Michael làm việc trong một trường đại học. Khi còn trẻ, bà Châu làm việc cật lực từ sáng đến đêm.

Để có thời gian cho thể thao, bà chạy vào sáng sớm hoặc tối muộn với chồng. Chạy bộ giúp bà Châu và chồng giải tỏa áp lực của cuộc sống mưu sinh, duy trì sức khỏe.

Ở tuổi 77, bà Châu đã chạy marathon ở đủ 50 bang của nước Mỹ. Tại Việt Nam, bà đã hoàn thành các cuộc thi marathon ở TP.HCM, Sa Pa, Mộc Châu. Những cuộc chạy marathon của bà Châu đều có bóng dáng ông Michael chờ ở đích.

Ở tuổi 77, bà Châu rất khỏe mạnh và không cần phải uống thuốc gì để bổ trợ. Hằng ngày, bà Châu thường tập yoga từ 30-45 phút vào lúc 6h sáng. Bà thích ăn cá, đậu hũ và nước dừa.

Từ hướng dẫn viên du lịch đến nhà vô địch chạy 100km

Tháng 12-2023, hình ảnh Hà Thị Hậu - cô gái có thân hình nhỏ bé một mình băng băng về đích đầu tiên cự ly 100km ở giải chạy địa hình tại Thái Lan, trên tay cầm quốc kỳ Việt Nam - đã gây choáng váng cộng đồng chạy bộ châu Á.