Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) và Phó thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc - Ảnh: REUTERS

Tổng thống Mỹ Donald Trump khiến tất cả ngơ ngác vào đêm chủ nhật (5-5, giờ Mỹ) khi viết liền hai dòng trạng thái trên Twitter đòi tăng thuế nhập khẩu lên 25% đối với 200 tỉ USD giá trị hàng Trung Quốc.

Một ngày sau, Đại diện thương mại Mỹ Robert Lighthizer hé lộ thêm một chút nguyên nhân của thái độ quyết liệt này bằng việc cáo buộc Trung Quốc "quay đầu" với đàm phán thương mại.

Cú sốc thực sự gần như được tiết lộ hôm nay 8-5, khi Reuters dẫn tin độc quyền nói Trung Quốc đã "đảo ngược" gần như toàn bộ các điều khoản về đàm phán thương mại.

Hãng tin này cho biết khi một phái đoàn Bắc Kinh tới Washington vào đêm thứ sáu tuần trước (tức ngày 3-5), họ mang theo một bản thảo thỏa thuận thương mại dày 150 trang.

Nhưng 150 trang này chứa nội dung đã được chỉnh sửa về mặt hệ thống, được cho là có khả năng thổi bay mọi nỗ lực đàm phán hàng tháng trời của phái đoàn hai nước.

Thông tin này Reuters dẫn lại từ 3 nguồn chính phủ Mỹ và 3 nguồn tin thuộc lĩnh vực tư nhân được cho là đã tiếp cận với nội dung tóm lược của cuộc đàm phán trên.

Các nguồn tin này khẳng định rằng nội dung tài liệu đã bị méo mó so với đàm phán ban đầu do những điều khoản đảo ngược của Trung Quốc. Các chỉnh sửa của phía Trung Quốc đưa ra đã đi ngược lại với những yêu cầu cốt lõi từ phía Mỹ.

Cũng theo bản tin của Reuters, trong mỗi chương của 7 chương thuộc dự thảo trên, Trung Quốc đều xóa đi những cam kết về việc thay đổi luật pháp để giải quyết các vấn đề cốt yếu khiến Mỹ đẩy cả hai vào một cuộc chiến thương mại.

Các vấn đề được quan tâm và cam kết thay đổi nói trên bao gồm: vấn đề trộm bí mật thương mại và tài sản trí tuệ Mỹ; cáo buộc thúc ép các công ty chuyển giao công nghệ; chính sách cạnh tranh không công bằng; việc tiếp cận vào các dịch vụ tài chính; và thao túng tiền tệ.

Xuất phát từ vấn đề này, Tổng thống Trump ngày chủ nhật như đã biết, tuyên bố tăng thuế nhập khẩu đối với 200 tỉ USD hàng Trung Quốc lên 25% từ mốc 10% như hiện tại.

TTO - Chỉ số Dow Jones mất gần 500 điểm, mức sụt giảm lớn nhất kể từ đầu tháng 1 năm nay khi một quan chức thương mại cấp cao của chính quyền Mỹ hé lộ khả năng tăng áp thuế với Trung Quốc là thật.