Câu hỏi tiếng Anh gây tranh cãi trong đề thi tốt nghiệp THPT - Ảnh: CHỤP MÀN HÌNH

Câu hỏi tiếng Anh này yêu cầu tìm lỗi sai, cụ thể như sau:

"Their pioneering (A) research showed that the learning motivation of the two groups of learners was quite distinctive (B) from each other, and the comparative (C) group whose learning motivation was stronger performed better than the control (D) group".

Thí sinh, giáo viên, mạng xã hội đều "chia phe" giữa 2 đáp án B: distinctive và C: comparative.

Ngay cả đáp án gợi ý trên các báo cũng không có sự thống nhất. Nhiều người cho rằng cả 2 đáp án đều được.

Nhiều góc nhìn

PGS.TS Phạm Vũ Phi Hổ - phó trưởng khoa ngoại ngữ, Trường đại học Văn Lang - nêu góc nhìn với câu hỏi này, chữ "comparative group" (câu C) rất ít khi được sử dụng, vì trong các nghiên cứu, người ta dùng "experimental group" để chỉ "nhóm thí nghiệm".

Từ "control group" trong câu chỉ "nhóm đối chứng".

Nói cách khác, từ "comparative group" là cách dịch khá… Việt Nam. Trong thực tế, người phương Tây không dùng "comparative group".

Ở góc độ khác, PGS.TS Phạm Vũ Phi Hổ cho rằng câu "distinctive" (câu B) cũng chưa ổn. Ông giải thích rằng "distinctive" chỉ phẩm chất khác biệt, "a distinctive girl" là "cô bé cá tính".

Chữ "distinctive" không dùng để chỉ sự khác biệt giữa cái này và cái kia. Nếu dùng để nói sự khác biệt, người ta thường dùng chữ "distinct from", chẳng hạn "She is distinct from other girls", là "bé này khác biệt so với những bé khác".

"Nếu phải chọn một đáp án, thì tôi sẽ chọn câu B. Vì câu C là một cách dịch, có thể chưa thật sự đúng với người bản xứ, nhưng còn câu B sai ở cách dùng từ", ông Hổ trả lời.

Trong khi đó, thầy Lê Công Anh - tổ trưởng tổ tiếng Anh, Trường THPT Nguyễn Thái Bình (quận Tân Bình, TP.HCM) - cho rằng chữ "distinctive" dùng trong trường hợp này thay vì chữ "distinct" cũng không sai, đều có nghĩa là nổi bật. Chữ "comparative group" sai rõ hơn, có thể sửa ngắn gọn thành "comparison group" sẽ hợp lý hơn.

Còn thầy Phùng Quang Huy - Trường THPT Khoa học giáo dục (Đại học Quốc gia Hà Nội) - phân tích: cả 2 đáp án trong câu hỏi trên nếu xét một cách khắt khe theo cách dùng của người Mỹ thì đều chưa chuẩn. Nếu nói cả 2 đều đúng cũng có thể châm chước, nói cả 2 đều sai cũng được.

"Tôi thấy rằng thỉnh thoảng đề thi của Bộ Giáo dục và Đào tạo lại có những câu gây tranh cãi không đáng có. Nếu đã ra những câu như thế này, tôi nghĩ nên cho điểm đủ cho các thí sinh", thầy Huy nói.

Câu hỏi tiếng Anh của Việt Nam khiến người Mỹ "trầm ngâm"

Thí sinh trong kỳ thi tốt nghiệp THPT 2023 - Ảnh: NHƯ HÙNG

Trên mạng xã hội, nhiều giáo viên tiếng Anh có tiếng trên mạng cũng đăng đàn nêu ý kiến. Có người lý giải câu B, có người nghiêng về câu C, có người nói cả 2 đều sai.

Một tài khoản Facebook có 250.000 lượt theo dõi cho rằng dù thí sinh có thể chọn cả 2 câu B và C, nhưng đáp án có thể sẽ tùy vào… góc nhìn từ bộ phận ra đề của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Tuy nhiên, theo tài khoản này, nếu đáp án của bộ bắt học sinh sửa thành "comparison group" thì có vẻ hơi quá khó, vì thuật ngữ này khá chuyên sâu, thuộc về lĩnh vực nghiên cứu, khó gặp với học sinh.

Nếu đáp án là phân biệt 2 từ "distinctive" và "distinct" thì có phần gần gũi hơn với học sinh.

Một tài khoản Facebook luyện thi Cambridge lại cho rằng về cấu trúc, câu trên không có gì sai, chỉ là cách dùng từ có lẽ hơi kỳ kỳ.

Chẳng hạn tiếng Việt, người ta thường nói là "thứ tư", không ai nói "thứ bốn", nhưng nếu nói "thứ bốn" thì người ta vẫn hiểu, và thậm chí có thể hiểu như một cách dùng từ với dụng ý gì đó, chẳng hạn dụng ý hài hước.

Câu hỏi gây tranh cãi này được chuyển cho một số tình nguyện viên người Mỹ đang dạy tiếng Anh ở một cơ sở giáo dục nghề nghiệp tại TP.HCM.

Anh Simon Alexander Hodson - 19 tuổi, quốc tịch Mỹ - suy nghĩ hơn 5 phút rồi kết luận: "Tôi không thấy cả 2 lỗi sai mà các bạn đang tranh cãi. Chúng tôi vẫn chấp nhận được nếu các bạn dùng khi nói hay viết. Chúng tôi sẽ không bắt lỗi các bạn".

Tương tự, anh Ethan Harvey - 20 tuổi, người Mỹ - sau khi trầm ngâm hồi lâu cũng cho biết nếu đem câu này cho học sinh bản ngữ người Mỹ, các em ấy cũng sẽ gặp khó khăn và tranh cãi. Bởi đáp án sẽ tùy vào quan điểm của người ra đề.

Thí sinh từng bị 0 điểm tiếng Anh vì ngủ quên sẽ được công nhận tốt nghiệp THPT

Thí sinh H.N.T. từng là học sinh của trường chuyên, do ngủ quên trong giờ thi tốt nghiệp THPT năm 2022 nên bị điểm 0 môn tiếng Anh. Nay thí sinh này đã hoàn tất các thủ tục và sẽ được xét công nhận tốt nghiệp THPT năm nay.