Chiếc ghe không số này thường nhận cát từ các ghe bơm hút cát trên sông Đồng Nai (đoạn giữa phường Bửu Long và xã Tân Hạnh) chở vào bãi cát gần đó - Ảnh: SƠN ĐỊNH

19g30 ngày 13-7, chúng tôi lên một chiếc ghe đi từ phía Cù Lao Phố (xã Hiệp Hòa) qua chân cầu Ghềnh theo bờ sông Đồng Nai hướng ngược về phía thượng nguồn ở xã Tân Hạnh (TP Biên Hòa). 

Bắt chuyện với chúng tôi, ông B. - chủ ghe - nói: “Trên sông này cát tặc đầy. Họ không đậu ghe dày đặc như trước mà xé ra từng nhóm”.

Đang trò chuyện, ông B. đột ngột chỉ tay về phía trước: “Đó đó, mấy chiếc đầu bơm (chiếc ghe nhỏ chở máy bơm và các công cụ hút cát) bắt đầu chạy rồi kìa”. Khi qua khỏi cầu Hóa An, ông B. chỉ cho chúng tôi những nơi cát tặc hoạt động nhộn nhịp.

Đó là khu vực giữa sông Đồng Nai thuộc địa phận phường Bửu Long và xã Tân Hạnh. Càng đến gần, tiếng máy ghe hút cát nổ vang một khúc sông. Tại đây, chúng tôi quan sát thấy có khoảng tám chiếc đầu bơm, gần 20 chiếc ghe chuyên chở cát.

Cập vào những chiếc đầu bơm là ghe chuyên chở cát. Theo những người làm nghề đánh bắt qua lại khu vực này, nếu phát hiện có canô của cơ quan chức năng, cát tặc sẽ xé lẻ bỏ đi, căng quá thì tháo chạy và đánh chìm đầu bơm...

Ghi nhận cho thấy cát tặc còn tổ chức hút cát trên sông Đồng Nai vào ban đêm tại khu vực các phường Tân Vạn, An Bình thuộc TP Biên Hòa.

Ông Hải - một người dân ở ven sông thuộc phường An Bình - kể: “Hút cát không còn rầm rộ như trước đây nhưng hầu như đêm nào trên sông cũng thấy ghe hút cát. Họ thường bố trí người canh phòng các cơ quan chức năng, đồng thời chọn vị trí bơm hút cát làm sao cho dễ tháo chạy khi bị phát hiện”.

Nói về các bến thủy nội địa thu mua cát đang tồn tại trên sông, đại diện Phòng quản lý đô thị TP Biên Hòa cho biết qua rà soát trên địa bàn TP có 14 bến cát không có giấy phép hoạt động thuộc các khu vực xã Tân Hạnh, xã Hóa An, phường An Bình, phường Tân Vạn, phường Bửu Hòa, xã Tam Phước.

Do vướng một số quy định nên UBND TP Biên Hòa đang lấy thêm ý kiến các ngành để lập đoàn kiểm tra và tổ chức cưỡng chế các bến cát này.

“Do còn một số vướng mắc về quy định pháp luật nên đến nay các bến cát không phép nằm ven sông vẫn còn tồn tại.

TP Biên Hòa đã có văn bản chờ ý kiến của các ngành để có cơ sở vận dụng các quy định pháp luật để giải tán các bến bãi không phép nhằm góp phần giải quyết tình trạng khai thác cát lậu trên sông Đồng Nai” - một vị lãnh đạo UBND TP Biên Hòa nói.

Trong khi đó, Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn tỉnh Đồng Nai cho biết sông Đồng Nai đoạn qua TP Biên Hòa từng là khu vực bị sạt lở nhiều nhất. Nguyên nhân chủ yếu là khai thác cát lòng sông, dẫn đến địa hình lòng sông thay đổi so với tự nhiên ban đầu.

Các nơi từng xảy ra sạt lở cả hai bên bờ sông như xã Tân Hạnh - Hóa An, xã Hóa An - phường Bửu Hòa, phường Thống Nhất - Tân Mai...