Những bảng hiệu che hết phần bancông như thế này sẽ gây trở ngại cho việc thoát hiểm khi có cháy nổ xảy ra - Ảnh: Đức Thanh

Đáng nói, hầu như người dân vẫn chưa tính tới phương án thoát hiểm cụ thể ra sao cho gia đình họ.

“Không nghĩ nhà sẽ cháy...”

Đó là tâm lý chung của nhiều người dân khi được hỏi về phương án thoát hiểm cụ thể cho gia đình trong trường hợp nhà họ xảy ra hỏa hoạn, cháy nổ. Bà Phượng - chủ tiệm giày ở đường Lý Chính Thắng (P.7, Q.3) - cho biết bà thuê tầng trệt căn nhà để kinh doanh.

Trong gian hàng, giày dép chất đầy trên kệ, treo lủng lẳng gần kín mặt trước của tiệm, chỉ chừa lại lối đi nhỏ xíu.

“Nghe cháy nổ tui cũng sợ. Đâu phải chỉ riêng tiệm mình, khu này mà cháy không biết sẽ ra sao” - bà Phượng lo lắng. Với gian hàng đầy hàng hóa, có cửa hông nhưng bà bít kín lại thì phương án thoát hiểm được bà chủ tiệm đưa ra là: “Cứ cửa chính mà lao ra!”.

Bà Phan Thị Quy (60 tuổi) tự nhận mình lớn tuổi nhưng kiến thức về thoát hiểm khi hỏa hoạn thì không biết rõ. Căn nhà lầu của bà (đường Chiến Thắng, P.9, Q.Phú Nhuận) cũng chỉ có một cửa chính và không có lối thoát hiểm.

“Mỗi lầu đều có hai cửa sổ: một cửa để thoát ra bancông và một cửa có thể nhảy xuống mái tôn nhà lân cận nếu hỏa hoạn” - bà Quy tính toán.

Thế nhưng bà vẫn chưa rõ từ cửa sổ thoát xuống mặt đất hay mái tôn nhà hàng xóm bằng cách nào vì nhà bà không có thang tre, thang dây, búa đập kính... “Tụi tui chưa bao giờ bàn bạc với nhau nếu có sự cố sẽ thoát ra ở đâu, bằng cách nào” - bà Quy cho biết.

Không dùng nhà ở để buôn bán

TP.HCM có nhiều nhà hàng karaoke, quán cà phê... vốn là nhà ở (nhà phố, nhà ống) để kinh doanh điểm giải trí...

Ông Nguyễn Văn Thống, quản lý quán karaoke HP trên đường Phạm Hùng (Q.8), cho biết quán karaoke của ông thuê nguyên căn nhà của một hộ dân, ngăn làm tám phòng.

Khi mở quán, bên phòng cháy chữa cháy (PCCC) có yêu cầu trang bị đầy đủ các thiết bị cần thiết đề phòng khi xảy ra cháy, đồng thời có hướng dẫn phương án, kỹ thuật chữa cháy cho một số nhân viên bảo vệ làm việc trong quán. Do liên tục thay đổi nhân sự nên hiện nay chỉ một vài bảo vệ của quán biết cách chữa cháy.

Khi hỏi quán có phương án hướng dẫn khách thoát hiểm khi xảy ra hỏa hoạn không, ông Thống khẳng định: “Căn nhà này được đúc bằng bêtông dễ gì xảy ra cháy lớn. Cần gì phải tính chuyện thoát hiểm”.

Tương tự, ông Việt, nhân viên bảo vệ của một công ty chuyên cung cấp đồ gia dụng ở đường Nguyễn Thị Tú (Q.Bình Tân), cũng nói mặt bằng làm nơi chứa hàng hóa của công ty thuê lại căn nhà đang ở của một hộ dân. Chủ công ty nghiêm cấm nhân viên hút thuốc, nấu ăn...

Theo ông Việt: “Nếu có cháy tôi sẽ gọi cứu hỏa, ở đây hàng hóa nhiều, chỉ có hai bảo vệ nên cũng chẳng làm được gì”.

Theo thượng tá Huỳnh Ngọc Quan - trưởng phòng hướng dẫn chỉ đạo về phòng cháy của Cảnh sát PCCC TP.HCM, thiết kế nhà ở gia đình không phù hợp để sử dụng làm những điểm kinh doanh, giải trí.

Đa số người dân hay sử dụng chính ngôi nhà mình đang ở để buôn bán hoặc cho thuê kinh doanh là vi phạm Luật nhà ở, không an toàn về phòng chống cháy nổ.