Các vụ việc bị “lừa” khi mua hàng qua điện thoại có một số đặc điểm đáng chú ý như sau:

Thứ nhất, thông qua điện thoại, nhân viên công ty thường thông báo người tiêu dùng trúng thưởng phiếu mua hàng vì là 1 trong 50 khách hàng may mắn/nhân dịp 5 năm thành lập công ty… Nhân viên công ty sau đó sẽ khuyến khích, thuyết phục người tiêu dùng sử dụng phiếu mua hàng đó để mua sản phẩm (đối với các vụ việc đã tiếp nhận thì thường là điện thoại nhưng có thể là sản phẩm khác đối với các vụ việc khác).

Thứ hai, sản phẩm được áp dụng phiếu mua hàng thường là điện thoại của các hãng lớn, có giá trị cao. Trong khi sản phẩm nhận được là điện thoại giá trị rất thấp, và có tên gọi gần giống với điện thoại được đại diện công ty tư vấn. Trong quá trình giới thiệu, nhân viên công ty sẽ cố ý đưa thông tin để người tiêu dùng nhầm lẫn và cho rằng mình sẽ được mua sản phẩm của hãng danh tiếng với giá trị rất thấp do đang được hưởng ưu đãi, khuyến mại của công ty.

Thứ ba, sản phẩm được giao qua đường bưu điện qua hình thức “thu tiền khi nhận hàng” (COD – cash on delivery) với điều kiện chỉ được mở xem hàng sau khi đã thanh toán tiền. Như vậy, người tiêu dùng sẽ không có điều kiện kiểm tra sản phẩm mà thường sẽ chỉ nhận ra mình bị “lừa” khi đã trả tiền và nhận hàng. Trong phương thức giao hàng này, bản thân người cung cấp dịch vụ giao hàng – nhận tiền cũng không phải là nhân viên công ty do đó người tiêu dùng cũng không thể khiếu nại, phản ánh trực tiếp kể cả trong trường hợp phát hiện sự sai lệch ngay khi nhận hàng.

Thứ tư, khi người tiêu dùng phản ánh và yêu cầu được hoàn lại tiền, công ty thường đưa ra lý do người tiêu dùng hiểu nhầm ý của nhân viên tư vấn. Ví dụ: Nhân viên tư vấn nói người tiêu dùng có thể mua điện thoại sử dụng công nghệ của hãng nổi tiếng, chứ không phải điện thoại của hãng nổi tiếng đó… Đây cũng là điều gây khó khăn cho người tiêu dùng vì các tư vấn của nhân viên công ty được thực hiện qua điện thoại và không được ghi hoặc lưu lại theo bất kỳ định dạng nào.

Để nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của mình, liên quan đến các giao dịch tương tự (mua hàng từ xa, mua hàng trên truyền hình, mua hàng qua điện thoại…), Cục Quản lý cạnh tranh khuyến cáo người tiêu dùng: tìm hiểu các quy định về bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng khi thực hiện các giao dịch mua bán hàng hóa dịch vụ nói chung và giao dịch trực tuyến, từ xa nói riêng.

Bên cạnh đó tìm hiểu về công ty: có thể tìm hiểu qua các cơ quan quản lý, báo chí, mạng internet, người thân… Hạn chế giao dịch với những công ty không có thông tin hoặc thông tin xấu về lịch sử giao dịch… Tìm hiểu về hàng hóa, dịch vụ được quảng cáo. Cần có sự đối chiếu, kiểm tra khi thấy có sự chênh lệch quá lớn giữa giá bán và giá trị hàng hóa hoặc có sự khác biệt quá lớn giữa giá bán được giới thiệu so với giá bán trên thị trường của cùng loại hàng hóa hoặc hàng hóa tương đương.

Đồng thời lưu giữ các chứng cứ liên quan đến giao dịch. Ví dụ ghi âm cuộc thoại hoặc yêu cầu nhân viên công ty gửi các thông tin về giao dịch như: tên và hình ảnh hàng hóa, giá bán, điều kiện giao dịch…

Khi cho rằng quyền và lợi ích hợp của mình bị xâm phạm, cần nhanh chóng liên hệ với các cơ quan quản lý nhà nước và tổ chức xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng để được tư vấn, hỗ trợ.

Các cơ quan, tổ chức bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng:

-  Cục Quản lý cạnh tranh, Bộ Công Thương (Phòng Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng): số 25 Ngô Quyền, Hoàn Kiếm, Hà Nội. Đường dây nóng miễn phí: 1800 6838 - Email: [email protected];

- Sở Công Thương các tỉnh thành phố trên cả nước: http://www.vca.gov.vn/CQ_BVNTD.aspx?Cate_ID=457;

- Hội Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng các tỉnh, thành trên cả nước http://www.vca.gov.vn/hoibvntd.aspx?Cate_ID=458