Bà Nguyễn Thị Đán (68 tuổi, Cần Thơ) bắt đầu một ngày như bao ngày bình thường.Đến trưa khi thời tiết trở nên oi bức, bà cảm thấy đau đầu và chóng mặt. Nghĩ mình bị say nắng nên bà vào phòng nằm nghỉ. Thấy bà ngủ trưa khá lâu, người thân vào gọi mãi nhưng không thấy bà trả lời hay phản ứng gì liền đưa bà đi cấp cứu. Tại bệnh viện, bà Đán được bác sĩ chẩn đoán đột quỵ do tắc mạch máu não. Vì đơn thuần nghĩ mình bị say nắng, bà Nguyễn Thị Đán đã không thông báo cho người thân các dấu hiệu suy nhược của mình.

Còn bên trong căn nhà nhỏ, bà Huỳnh Thủy Tiên (48 tuổi, TP.HCM) vẫn chưa hết bàng hoàng và đau buồn, nén giọng chia sẻ lại câu chuyện của chồng bà, ông Nguyễn Thành Trung (50 tuổi, TP.HCM) - người vừa ra đi cách đây hơn hai tuần vì đột quỵ.

Được biết, Ông Nguyễn Thành Trung ăn tân gia nhà của một người bạn vào chiều chủ nhật ngày 9-4-2017, sau buổi tiệc đó ông vẫn trở về nhà cùng vợ con như mọi ngày. Sáng hôm sau, cảm thấy đầu đau và chóng mặt, ông xin nghỉ phép để nghỉ ngơi, định vào viện khám nhưng chưa kịp đến viện, ông đã ra đi trong sự ngỡ ngàng và bàng hoàng của gia đình. 

Mối liên hệ giữa nắng nóng và đột quỵ

Tình trạng máu lên não bị gián đoạn đột ngột khiến các vùng não không được cung cấp máu dẫn đến tổn thương sẽ gây ra tình trạng đột quỵ. Nguyên nhân dẫn đến đột quỵ 80% là do cục máu đông gây tắc mạch máu não và 20% còn lại do xuất huyết não. 

Vào mùa hè, sự mất nước thông qua việc đổ mồ hôi của cơ thể khiến các mạch máu có khuynh hướng trở nên lồi lõm, độ kết dính trong máu tăng cao dễ dẫn đến khả năng xuất hiện các cục máu đông. Đặc biệt đáng lưu ý, nguy cơ tử vong do nhồi máu não của người cao tuổi ở mức nhiệt độ 32°C trở lên tăng cao hơn nhiều so với mức nhiệt độ 27-29^oC.

TS.BS. Trần Chí Cường, Chủ tịch Hội Can thiệp Thần kinh TP.HCM - người sáng lập trung tâm SIS (Stroke International Services - Cấp cứu đột quỵ quốc tế) cho biết: “Trong cấp cứu đột quỵ, thời- gian-là-não, nếu chậm trễ, mỗi phút qua đi sẽ có 2 triệu tế bào thần kinh bị mất. Nếu ngưng đập trong gần 20 phút tim vẫn có thể hồi phục, thì chỉ cần thiếu oxy chưa đến 10 giây, người ta đã mất ý thức, não tổn thương khó hồi phục.” Khoảng thời gian vàng từ 3-4 tiếng sau khi khởi phát đột quỵ, nếu được cấp cứu kịp thời, bệnh nhân có thể giữ được mạng sống của mình và có thể giảm nhẹ di chứng sau đó.

Mùa nắng nóng, sự mất nước khiến độ kết dính trong máu tăng cao dễ dẫn đến khả năng xuất hiện các cục máu đông, làm tăng nguy cơ đột quỵ

Đột quỵ có thể chủ động phòng tránh

Dù rất nguy hiểm và khó lường nhưng 80% việc chủ động phòng tránh đột quỵ lại bằng việc chú ý khẩu phần ăn uống kết hợp tập thể dục đều đặn, giữ thói quen sinh hoạt lành mạnh. 

Ngoài ra khi thời tiết oi bức, chúng ta thường sử dụng máy lạnh để giải nhiệt nhưng cần lưu ý một số điều để bảo vệ sức khỏe, đặc biệt là đối với người cao tuổi: không nên để máy lạnh thổi trực tiếp vào người, giữ nhiệt độ an toàn ở khoảng 26-27^oC tránh tình trạng sự chênh lệch quá lớn giữa nhiệt độ phòng và nhiệt độ bên ngoài, tắt máy lạnh trước 30 phút trước khi rời phòng và thường xuyên vệ sinh máy lạnh để có nguồn không khí sạch sẽ hơn.

Học hỏi người Nhật cách phòng đột quỵ

Ở Nhật Bản, đất nước vốn nổi tiếng với tỉ lệ người cao tuổi thuộc hàng top thế giới, ngoài việc chủ động trong thói quen ăn uống, sinh hoạt, người Nhật còn kết hợp việc sử dụng Nattokinase. Đây là enzym có nguồn gốc tự nhiên từ thực phẩm Natto truyền thống của Nhật Bản, Nattokinase vốn đã được người Nhật sử dụng như món ăn hằng ngày hơn 1.000 năm nay và hoạt chất tự nhiên này đã được chứng minh là giúp phòng ngừa và hỗ trợ điều trị đột quỵ hiệu quả. 

Khi có người thân bị đột quỵ, không chỉ tinh thần đi xuống mà kinh tế gia đình cũng trở nên gián đoạn vì thời gian, sức khỏe của mọi người đều tập trung chăm sóc người bệnh.Phòng đột quỵ góp vai trò trong việc hạ thấp tỷ lệ tử vong và di chứng của bệnh. Hãy bắt tay hình thành thói quen sống lành mạnh và bổ sung các chất thiết yếu để chủ động hơn trong việc bảo vệ sức khỏe gia đình và bản thân mùa nắng nóng.