Thế nên, người dùng cần có sự hiểu biết cơ bản về thuốc kháng sinh để phát huy hiệu quả cao nhất và hạn chế tình trạng bị tai biến do dùng kháng sinh và bị đề kháng kháng sinh (lờn thuốc kháng sinh).

Nhiều bệnh lý như viêm xoang, viêm đường hô hấp, viêm đường tiết niệu, nhiễm trùng da…, hầu hết là các tình trạng nhiễm khuẩn, người bệnh có thể cần tới kháng sinh để điều trị. Nhưng dùng loại nào và liều lượng ra sao, chỉ có bác sĩ mới chỉ định đúng được. Đáng tiếc là rất nhiều người sử dụng kháng sinh bừa bãi, vừa không khỏi bệnh mà lại gây đề kháng kháng sinh, khiến kháng sinh đó không còn tác dụng điều trị cho mình nữa.

Ta nên tuân thủ một số nguyên tắc sau khi dùng thuốc kháng sinh:

- Không nên ngưng sử dụng kháng sinh nửa chừng hoặc kéo dài thời gian sử dụng: Khi thấy bệnh giảm, nhiều người ngưng thuốc ngay vì nghĩ rằng uống thuốc nhiều không tốt. Thật ra, nếu uống đúng theo toa của bác sĩ thì số lượng thuốc đó là đủ và cần thiết. Thông thường, đủ liều cho một đợt kháng sinh phải kéo dài khoảng 7 đến 10 ngày, thậm chí có thể kéo dài hơn, tùy từng loại bệnh và sự tiến triển của bệnh. Nếu dùng không đủ liều, đủ thời gian, vi khuẩn không bị tiêu diệt hết sẽ trỗi dậy và phát triển thành chủng vi khuẩn đề kháng mà kháng sinh cũ không còn tác dụng nữa.

- Không mách cho người khác dùng kháng sinh khi thấy bệnh của họ giống bệnh của mình: Bởi vì triệu chứng bệnh có vẻ giống nhưng nguyên nhân bệnh có thể khác. Thêm vào đó, một kháng sinh thích hợp với người này chưa chắc hiệu quả với người khác, thậm chí có thể gây tai biến.

- Không nên dùng kháng sinh còn thừa trong tủ lâu ngày, vì có thể thuốc đã quá hạn. Nhiều kháng sinh quá hạn có độc tính rất cao.

Bạn cũng cần chú ý đến các loại thuốc thông thường vẫn hay được sử dụng nhiều như cảm số-nhức đầu, hoặc chỉ là thuốc bổ sung vitamin và chất khoáng. Đôi khi các loại thuốc này có thể thành “dao làm ta đứt tay”, mặc dù trong đa số trường hợp, chúng không dẫn tới sự nguy hại nào.

Ví dụ như paracetamol nếu dùng quá nhiều sẽ gây hoại tử gan. Với trẻ con, không được dùng paracetamol quá 5 ngày để hạ sốt (ngoại trừ có sự chỉ định của bác sĩ)… Nhiều người vì quá lo lắng cho sức khỏe, chỉ hơi thấy khó chịu là đã mang thuốc ra uống, và không may uống tới mấy loại có tên biệt dược khác nhau nhưng chứa cùng một hợp chất là paracetamol, dẫn tới ngộ độc do quá liều.

Với thuốc bổ sung vitamin và chất khoáng cũng thế, cũng cần uống đúng liều chứ không thể uống tùy tiện theo kiểu “ uống nhiều không bổ bề ngang cũng bổ bề dọc”, vitamin A, D nếu uống quá liều sẽ gây ngộ độc.

Thêm nữa, bệnh nhân không nên dùng lại đơn thuốc cũ của chính mình khi đã khỏi bệnh một thời gian và bị bệnh trở lại. Bởi vì một toa thuốc chỉ dành riêng cho một cá nhân vào một thời điểm và trong một điều kiện nhất định mà thôi. Khi bệnh tái phát có thể không còn ở tình trạng cũ mà đã diễn tiến phức tạp và nặng thêm, khi đó đơn thuốc cũ không còn thích hợp nữa. Vì vậy, việc đi khám và được tư vấn dùng thuốc là rất quan trọng.

Thuốc rõ ràng là con dao hai lưỡi, khéo dùng thì lợi, còn sơ sẩy sẽ gây họa. Việc bạn tự ý dùng thuốc đôi khi như nắm dao đằng lưỡi vậy.