Chích văcxin phòng bệnh cho trẻ ở một bệnh viện tại TP.HCM - Ảnh: L.TH.H.

Khảo sát trên 2.160 cha mẹ có con dưới 36 tháng tuổi đưa con đi tiêm chủng tại các cơ sở y tế công lập tại TP.HCM (trong đó, tỉ lệ cha mẹ có trình độ học vấn từ cấp III trở lên chiếm đa số với tỉ lệ gần 69%) cho thấy 87% các bậc cha mẹ được khảo sát có tìm hiểu thông tin về tiêm chủng.

Khó khăn làm cha mẹ ngại

Thông tin về lịch tiêm chủng là vấn đề được cha mẹ chủ động tìm kiếm nhiều nhất: 76%, loại văcxin là thông tin được tìm kiếm nhiều thứ hai.

ThS.BS Đinh Thị Hải Yến, Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe TP.HCM (Sở Y tế TP), cho biết như vậy về khảo sát “Cách tiếp cận thông tin và những rào cản liên quan đến tiêm chủng ở cha mẹ có con dưới 36 tháng tuổi tại TP.HCM” do Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe thực hiện vừa công bố ngày 23-2.

Trong số những bậc cha mẹ được khảo sát, đến 40% cha mẹ cho rằng có những khó khăn khiến họ ngần ngại khi quyết định cho con đi tiêm chủng.

Khó khăn họ đề cập nhiều nhất là lo ngại về những phản ứng sau tiêm (76%), tiếp theo là lo ngại về sự an toàn của văcxin (39%), các rào cản còn lại như không tin nhân viên y tế, nghi ngờ sự cần thiết của tiêm chủng, trẻ tiêm quá nhiều mũi, đông người, đợi chờ lâu... chiếm tỉ lệ khá thấp.

Kết quả này cho thấy dù quyết định đưa con đi chích ngừa nhưng trước đó có khá nhiều cha mẹ lo lắng về vấn đề này.

Khi so sánh sự tốt hơn giữa văcxin miễn phí và văcxin dịch vụ, có đến 42% các bậc cha mẹ cho rằng văcxin miễn phí trong Chương trình tiêm chủng mở rộng và văcxin trả tiền dịch vụ là tốt như nhau.

Ngoài ra, có 39% số người được khảo sát cho rằng văcxin dịch vụ tốt hơn trong khi chỉ có 5% cho rằng văcxin miễn phí tốt hơn. Lý do họ đưa ra nhiều nhất là văcxin dịch vụ ít phản ứng phụ, chất lượng văcxin tốt và an toàn hơn.

Đây cũng là tâm lý chung của nhiều bậc cha mẹ. Thực tế vẫn có nhiều người đợi văcxin dịch vụ hoặc đưa con ra nước ngoài tiêm vì không tin tưởng văcxin trong Chương trình tiêm chủng mở rộng.

Lựa chọn giữa văcxin đóng tiền và miễn phí

Đây là một thực tế khác của không ít phụ huynh có con dưới 3 tuổi.

Trưa 23-2, đang ngồi chăm con gái mắc bệnh thủy đậu tại phòng 101, khoa nhiễm Bệnh viện Nhi Đồng 1 (TP.HCM), chị P.T.L.H., 24 tuổi ở Cái Bè, Tiền Giang, kể đến khi con chị mắc bệnh thủy đậu mới biết căn bệnh này có văcxin phòng ngừa. Từ trước đến nay, chị chỉ đưa con đi chích ngừa theo lịch tiêm chủng của Chương trình tiêm chủng mở rộng, chứ những loại văcxin có thu phí thì chưa bao giờ đưa con đi chích ngừa.

Nhiều bà mẹ có con nhỏ ở tỉnh có câu trả lời như vậy khi được hỏi. Trong khi đó, các bà mẹ tại TP.HCM biết nhiều về các loại văcxin, thêm cả sự so sánh, lựa chọn giữa các loại văcxin trong Chương trình tiêm chủng mở rộng và văcxin dịch vụ.

Chị N.T.T., 31 tuổi, ở Q.Bình Thạnh, TP.HCM, chia sẻ: “Tôi sinh bé thứ hai vào đúng lúc văcxin dịch vụ 5 trong 1, 6 trong 1 khan hiếm nên quá trình đăng ký cho con được chích văcxin dịch vụ rất khó khăn”.

Chị T. có hai con. Bé đầu được 3 tuổi rưỡi, bé thứ hai mới 4 tháng tuổi. Những năm trước chị chọn tiêm dịch vụ văcxin 6 trong 1 cho bé đầu dù cả ba mũi tiêm phải đóng gần 2 triệu đồng. Sau tiêm bé vẫn vui vẻ, chơi đùa bình thường nên chị rất an tâm.

Bé thứ hai chị tính tiếp tục cho tiêm văcxin dịch vụ 6 trong 1 nhưng nhiều tháng nay tại TP.HCM không có loại văcxin này nên chị chọn văcxin 5 trong 1 cho bé. Đến nay, bé thứ hai đã chích ngừa hai mũi văcxin dịch vụ 5 trong 1.

Đến dịp đăng ký chích ngừa văcxin qua điện thoại cả nhà lại chia nhau bấm điện thoại đăng ký. Đối với gia đình chị, sự an toàn trong tiêm và sau tiêm cho con vẫn là quan trọng nhất nên nếu không có văcxin dịch vụ, cả gia đình chị lại tiếp tục đợi.

Trước sự lo lắng khi quyết định cho con trẻ đi tiêm ngừa ở phụ huynh, ThS.BS Đinh Thị Hải Yến cho rằng vấn đề cần được giải quyết bằng sự minh bạch, rõ ràng của quy trình tiêm chủng, bằng chứng về chất lượng văcxin.

Khi có những trường hợp xuất hiện tai biến, cần thông tin kịp thời, rõ ràng, tránh gây hoang mang cho dư luận. Ngành y tế cần giải quyết tốt các trường hợp tai biến, tạo niềm tin cho người dân khi đưa trẻ đi tiêm.

Thêm vào đó việc truyền thông cho cha mẹ về những phản ứng sau tiêm, cách xử trí, sự tuân thủ thời gian theo dõi sau tiêm là rất cần thiết.