Sự phát triển của công nghệ đã mang đến những thiết kế cần số độc đáo trên xe điện, từ cần số pha lê của Genesis GV60 đến hệ thống trên màn hình cảm ứng của Tesla. Tuy nhiên, công nghệ tiên tiến này đôi khi gây rối cho người sử dụng.

Một kỷ nguyên mới của thiết kế cần số

Trong những năm gần đây, các nhà sản xuất ô tô đã nắm bắt được sự tự do về công nghệ đi kèm với xe điện và hệ thống điện tử tiên tiến. Sự thay đổi này đã cho phép loại bỏ các liên kết cơ học truyền thống trong ô tô, giải phóng không gian nội thất cho các tính năng hiện đại hơn, bao gồm cả cách chuyển số.

Tuy nhiên, điều có vẻ như là một bước nhảy vọt táo bạo vào tương lai đang dấy lên câu hỏi: Cần số công nghệ cao là bước đột phá hay chỉ là "sự vẽ vời" không cần thiết? Với nhiều tài xế, câu trả lời có vẻ là "có".

Đã qua rồi cái thời cần số cồng kềnh chiếm không gian trên bệ trung tâm. Khi các nhà sản xuất ô tô khám phá hệ thống điều khiển điện tử, cần số ngày càng nhỏ gọn hơn, thanh mảnh hơn, phức tạp hơn, thậm chí nhiều hình thù kỳ lạ hơn.

Chẳng hạn, chiếc xe điện Hyundai Ioniq 5 giấu cần số sau vô lăng, một cải tiến đã thu hút sự chú ý của Sean O'Malley, thử nghiệm viên cấp cao tại Viện Bảo hiểm an toàn đường bộ Mỹ.

"Chúng tôi không thể tìm thấy cần số. Không thể biết nó nằm ở đâu", O'Malley nhớ lại về một lần lái thử, lưu ý với tờ Wall Street Journal rằng anh và các đồng nghiệp đã gặp khó khăn như thế nào khi tìm thiết bị đơn giản trong một chiếc xe.

Trong khi nhiều nhà sản xuất ô tô, chẳng hạn như Hyundai và Tesla, đã định nghĩa lại cách chúng ta tương tác với cần số, thì thiết kế của họ có thể khiến bất kỳ ai không quen sử dụng cảm thấy xa lạ, thậm chí là mất phương hướng.

Sự thất vọng không dừng lại ở các chuyên gia thử nghiệm xe. Người mua xe, người thuê xe và người phục vụ đỗ xe đều thấy bối rối trước những cần số "phá cách". Họ thường cần một bộ hướng dẫn để vận hành.

Sự trỗi dậy của màn hình cảm ứng

Một số hãng thậm chí còn biến cần số không khác gì một màn hình cảm ứng. Chẳng hạn, cần số pha lê trên chiếc SUV điện GV60 của Genesis.

Được thương hiệu mô tả là "nghệ thuật ô tô", quả cầu phát sáng này quay khi xe được bật nguồn, để lộ cần số dạng núm vặn. Mặc dù thiết kế có thể khiến một số người kinh ngạc về mặt thị giác nhưng nhiều người lại thấy lúng túng khi sử dụng. Thậm chí, một chủ xe đã lên mạng xã hội nói rằng có lần "quả cầu" này đã cuốn luôn cả tờ giấy nhớ mà anh ta dán gần đó để nhớ cách sử dụng.

"Khi tôi tắt máy, quả cầu đã cuốn tờ giấy vào bên trong. Bây giờ, mỗi khi bật/tắt máy, tôi có thể nghe thấy tờ giấy lạo xạo", người này chia sẻ.

Trong khi đó, Tesla tích hợp cần số trên chiếc Model S Plaid vào màn hình cảm ứng. Jeff Tropeano, một chủ xe ở Colorado (Mỹ), cho biết hệ thống này cần một thời gian để làm quen.

"Một khi bạn biết thứ gì ở đâu thì không còn ngớ ngẩn nữa", Tropeano nói. Nhưng vợ anh, người không thường xuyên lái xe, vẫn phải vật lộn với hệ thống này mỗi khi cô ấy ngồi sau tay lái.

Việc thúc đẩy các thiết kế mới lạ không chỉ giới hạn ở xe điện. Ví dụ, xe minivan Chrysler Pacifica có cần số được đặt ở vị trí không quá tiện là gần núm điều chỉnh âm lượng của radio.

Một tài xế bày tỏ lo ngại rằng vị trí này dễ dẫn đến sai lầm. Một ai đó có thể vô tình xoay núm khi cố gắng điều chỉnh âm lượng, tạo ra một lần chuyển số ngoài ý muốn. Thực tế đã từng ghi nhận ít nhất một chủ xe lên tiếng về hoàn cảnh này.

Mặc dù Chrysler không bình luận về vấn đề này nhưng rõ ràng là trải nghiệm của người dùng đang bị ảnh hưởng khi các nút điều khiển không trực quan.

Vấn đề an toàn

Mặc dù cần số mới có thể bắt mắt hơn về mặt thị giác nhưng không phải là không có rủi ro. Trên thực tế, một số cần số mới đã bị chỉ trích vì các vấn đề về an toàn.

Vài năm trước, hệ thống cần số của Chrysler có liên quan đến nhiều vụ tai nạn xe bỗng nhiên lăn bánh và một trường hợp tử vong, khiến các cơ quan quản lý liên bang tuyên bố hệ thống này "không trực quan".

Tương tự như vậy, một bài kiểm tra gần đây của Consumer Reports đã nêu bật một mối nguy hiểm tiềm ẩn về an toàn trong chiếc SUV điện Rivian R1S, khi xe vô tình chuyển sang số lùi trong khi người lái cố gắng kiểm soát ga hành trình thích ứng.

Ngay cả những lựa chọn thiết kế có vẻ nhỏ cũng có thể gây ra rủi ro đáng kể nếu chúng khiến người lái xe bối rối. Không hãng nào muốn người lái xe bối rối và mắc lỗi nguy hiểm khi chuyển số. Tuy nhiên, các hãng dường như đang quá chạy đua để gây ấn tượng với người mua thay vì quan tâm đến người sử dụng.

Người lái xe nghĩ gì?

Trong nhiều trường hợp, trường hợp chuyển số không theo ý muốn đang có xu hướng gia tăng khiến nhiều người thấy thất vọng và bối rối.

Linda Hoff, một cư dân 65 tuổi của Michigan (Mỹ) thường xuyên thuê xe, thấy khó khăn khi cố gắng lùi một chiếc Nissan Rogue được trang bị cần số giống như bộ điều khiển game. "Tôi thậm chí còn không biết cách lái chiếc xe này", bà Hoff nói, thừa nhận rằng bà đã phải quay lại đại lý cho thuê để học lái xe trước khi tiếp tục sử dụng.

Trải nghiệm của bà Hoff không phải là duy nhất. Nhiều tài xế cũng tỏ ra không quen với các hệ thống mới hơn.

Ngay cả những người đổi xe liên tục cũng thấy khó chịu vì sự thiếu nhất quán. Will Clayton, một nhân viên tài chính 33 tuổi đến từ Greenville, South Carolina (Mỹ), thường thuê xe cho các chuyến công tác. Khi anh nhìn thấy cần số của Chrysler Pacifica, anh ngay lập tức tự hỏi liệu có ai đã thử nghiệm thiết kế này trước khi đưa lên xe thương mại không.

Xu hướng cần số "cách điệu" có thể còn tiếp tục trong thời gian tới. Với sự gia tăng của xe điện và sự phụ thuộc ngày càng cao vào giao diện điện tử, các nhà sản xuất ô tô có thể tự do sáng tạo với các thiết kế của mình.

Một số thay đổi cuối cùng có thể trở thành "tiêu chuẩn", đặc biệt là khi người lái xe quen dần với các hệ thống mới.

Tuy nhiên, rõ ràng là những cần số quá kỳ lạ sẽ không dễ dàng để mọi người chấp nhận. Những bộ cần số với cách thức sử dụng không quá khác biệt với cần số truyền thống, chỉ khác về mặt hình thức sẽ dễ dàng được chấp nhận hơn.

Sau Hyundai, đến lượt VW 'quay xe' về nút bấm vật lý, tuyên bố sẽ 'không bao giờ mắc sai lầm nữa'

Sau những phản hồi tiêu cực từ người dùng, Volkswagen đã quyết định đưa nút bấm vật lý trở lại trên các mẫu xe tương lai. Sự thay đổi này bắt đầu với mẫu ID.2all sản xuất năm 2026, đánh dấu bước chuyển mình quan trọng trong thiết kế nội thất.