Sáng 31-1, UBND TP.HCM tổ chức hội thảo góp ý dự thảo quy hoạch TP.HCM thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Trong dự thảo quy hoạch đưa ra lấy ý kiến lần này, nhóm tư vấn tiếp tục đề xuất định hướng phát triển hệ thống đô thị TP.HCM trong tương lai bao gồm một đô thị trung tâm (khu hiện hữu), thành phố Thủ Đức và 3 thành phố vệ tinh.

Các thành phố vệ tinh gồm Hóc Môn - Củ Chi, Bình Chánh và Nhà Bè - Cần Giờ - quận 7.

Nhóm cũng đề xuất đô thị trung tâm sẽ là đô thị đặc biệt gồm 15 quận. Đây là đô thị hạt nhân của hệ thống đô thị thành phố.

Trong khi đó, thành phố Thủ Đức sẽ là đô thị loại 1, song hành, giữ vai trò cực tăng trưởng mới. Riêng 3 đô thị vệ tinh sẽ là các đô thị kiểu mới, cửa ngõ của TP.HCM.

Các chuyên gia tham dự hội thảo đã góp ý nhiều vấn đề, bao gồm cả tổng quan lẫn chi tiết. Trong đó vấn đề định hướng phát triển các đô thị được quan tâm đặc biệt.

Băn khoăn 3 đô thị vệ tinh

Kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn bày tỏ băn khoăn việc nhóm tư vấn đề xuất TP.HCM có 3 đô thị vệ tinh. Theo ông Sơn, trước mắt TP.HCM nên tổ chức không gian đô thị theo hướng có một đô thị trung tâm và một thành phố trong thành phố là thành phố Thủ Đức.

Nếu tổ chức thêm các thành phố khác thì tiềm lực đóng góp của các thành phố này phải tương đương thành phố Thủ Đức.

"Thành phố Thủ Đức có vị thế đặc biệt, trong toàn bộ TP.HCM chỉ có Thủ Đức có được vị thế này. Tôi thiên về hướng thay vì làm 3 đô thị vệ tinh, thành phố xác định thẳng sẽ có thêm hai thành phố khác sẽ đóng góp tương đương với thành phố Thủ Đức trong tương lai", ông Sơn diễn giải.

Về mặt chiến lược, kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn cho rằng nên cắt Bình Chánh ra hai phần phía Nam và phía Bắc. 

Thành phố trong thành phố thứ hai của TP.HCM sẽ là Nhà Bè - quận 7 và một phần Bình Chánh (phần phía Nam). Còn phần thành phố phía Bắc là Hóc Môn - Củ Chi và một phần bắc Bình Chánh.

Như vậy TP.HCM sẽ có 3 đô thị vệ tinh là thành phố Thủ Đức, thành phố phía Nam và thành phố phía Bắc. Thành phố phía Nam phát triển kinh tế biển, còn thành phố phía Bắc phát triển kết nối với Campuchia, Đồng bằng sông Cửu Long.

Ông Sơn cho rằng việc chia các thành phố không đơn thuần là chia diện tích, chia quản lý đô thị mà tác động đến kinh tế, xã hội.

"Tôi vẫn kỳ vọng TP.HCM sẽ đạt được tăng trưởng hai con số liên tục trong nhiều năm. Để làm được chuyện đó, những đô thị thành phần cũng phải đạt được tăng trưởng hai con số. Thành phố Thủ Đức tôi không nghi ngờ, nhưng nếu 3 đô thị vệ tinh tách ra sẽ không đủ tiềm lực để đạt tăng trưởng hai con số", ông Sơn nói thêm.

TP.HCM cần bao nhiêu đô thị tương lai?

Ngay sau đó, TS Trần Du Lịch kiến nghị TP.HCM nên tổ chức hội thảo để bàn về không gian cần bao nhiêu đô thị và tiêu chí gì để xác định các đô thị trong tương lai. 

Theo ông Lịch, đây là vấn đề rất quan trọng, chi phối sự phát triển. Quan trọng nhất là tiêu chí gì để xác định không gian đó là không gian riêng.

TS Vũ Thành Tự Anh nhìn nhận TP.HCM đang dần mất đi động lực, vai trò đầu tàu dẫn dắt, vai trò trung tâm, cửa ngõ kết nối. Nếu nhìn các chỉ số kinh tế, xã hội và các chỉ số chung so sánh TP.HCM với cả nước, các chỉ số này đang bị xói mòn.

Ông Tự Anh cũng đồng tình với việc cần có tọa đàm sâu về phát triển không gian, vì đây là một trong những nhiệm vụ quan trọng nhất của quy hoạch.

Cũng theo TS Vũ Thành Tự Anh, hiện nay một trong những nhiệm vụ trọng tâm đã được đề cập trong dự thảo quy hoạch nhưng chưa nêu rõ đó là giải quyết bài toán bộ máy, cải cách hành chính, nhân sự.

Ông Tự Anh cho rằng: "Dù có định hướng quy hoạch đúng nhưng việc quan trọng vẫn là thực thi. 

Để thực thi phải có bộ máy, cơ quan hành chính, động lực và nguồn lực. Đây chính là rào cản không chỉ của TP.HCM mà còn nhiều địa phương khác. Nếu như không có cải cách bộ máy, cải cách hành chính, việc thực thi sẽ bế tắc".

Phó chủ tịch UBND TP Võ Văn Hoan: 5 đô thị vệ tinh phải đi lên theo thế mạnh của mình

Việc xây dựng các huyện thành quận hoặc TP phải có định hướng phát triển khác biệt phù hợp với đặc điểm của từng vùng. Chức năng của 5 đô thị vệ tinh phải làm rõ, mỗi nơi đi lên theo thế mạnh của mình.