Với một HLV chỉ có hai tiêu chí để xây dựng đội tuyển: 1- xây dựng lối chơi trên cơ sở con người (để phát huy hết năng lực của cầu thủ), 2- tuyển chọn cầu thủ phù hợp với lối chơi của HLV (như đo ni đóng giày). Nếu xét theo hai cách này, có thể nói tuyển U-23 VN do HLV Falko Goetz dẫn dắt không có dấu ấn nào để biểu lộ về hai tiêu chí trên.

HLV Nguyễn Văn Vinh từng than thở: Không hiểu các cầu thủ U-23 VN chơi bóng đá theo kiểu gì? Phối hợp nhỏ thì chậm và rối, tổ chức tấn công biên, lật cánh, đánh đầu thì không phù hợp với một hàng tấn công thấp bé nhất trong các đội bóng dự SEA Games. Vậy cơ sở để thắng trông cậy vào điều gì?

Có khá nhiều nguyên nhân được đưa ra: cầu thủ ngoại “giết chết” tiền đạo nội ở V-League, các cầu thủ VN “non nớt” rồi nghi vấn tiêu cực... Theo tôi, những điều này đúng nhưng không đủ và không phải là nguyên nhân chính. 10 năm qua “ngoại binh” đang làm chủ các danh hiệu vua phá lưới của V-League nên thiếu các chân sút nội không phải là chuyện mới. Kế đến, hơn một nửa tuyển thủ đều ở tuổi 22-23 nên nguyên nhân “non nớt” khó được chấp nhận.

Một lý giải khác là về vai trò của HLV Falko Goetz trong sáu tháng cầm quân. Dù có bản thành tích “nặng ký” từng đưa CLB Hertha Berlin đoạt hạng 4 rồi hạng 6 trong hai mùa giải 2004-2006 của Bundesliga... nhưng cầu thủ VN không phải cầu thủ Đức và bóng đá Đông Nam Á không phải bóng đá châu Âu.

Dưới tay các HLV ngoại, bóng đá VN từng có những dấu ấn khó phai. HLV Tavares (Brazil) chỉ sau một tháng cầm quân đã làm một cú đột phá về bóng đá tấn công tổng lực ngoạn mục. Ông hoàn toàn dựa trên tố chất kỹ thuật của cầu thủ VN và thổi vào họ sự gắn kết và nâng cao thể lực để có thể chạy và đá.

Lối chơi phòng thủ phản công của HLV K.Weigang là mẫu mực làm nên bất ngờ và sức mạnh của bóng đá VN khi đoạt HCB SEA Games năm 1995. HLV H.Calisto chỉ về với Gạch Đồng Tâm vài tháng đã đưa đội bóng này thăng hạng và sau đó là vô địch V-League. Vài dẫn chứng để khẳng định dấu ấn của HLV không thể được đo, tính bằng năm, tháng.

Trong cái thua của thể thao luôn ẩn chứa nhiều nguyên nhân, nhưng nếu không mạnh dạn gọi đúng tên của nguyên nhân chính thì sẽ không thể có cách khắc phục hiệu quả. Không thể quên đằng sau một thời gian thể nghiệm năng lực của HLV là sự lãng phí về ngân sách, về những năm tháng rụng rơi của cuộc đời cầu thủ và lớn hơn hết đó là làm tổn thương lòng kỳ vọng của người hâm mộ.

Tất cả HLV ngoại nắm các đội tuyển VN trước đây và các nước có đội bóng mạnh trong khu vực đều là những người rất am hiểu cầu thủ của họ. Và đó phải là tiêu chí đầu tiên để chọn HLV cho bóng đá VN. Còn ông Goetz thì không...