ĐBQH Trần Hoàng Ngân trả lời báo chí tại hành lang Quốc hội sáng 7-11 - Ảnh: B.D

"Để sửa sai cần có một quy hoạch tổng thể, đồng bộ, thống nhất xuyên suốt từ Trung ương tới địa phương. Điều cần làm ngay lúc này là đóng băng quy hoạch, tạm ngưng cấp phép các dãy nhà cao tầng trong khu vực nội thị để đánh giá, nhìn nhận lại và khắc phục tình trạng lộn xộn, rối rắm", ông Trần Hoàng Ngân nói với Tuổi Trẻ Online bên hành lang Quốc hội ngày 7-11.

Quan trọng nhất là có tầm nhìn

* Tình trạng chung của các đô thị Việt Nam hiện nay là đâu cũng thấy tắc nghẽn, ngột ngạt, thiếu cây xanh, thiếu không gian. Tư duy làm nhà cao tầng càng to, càng cao đã khiến không gian đô thị ngày càng bức bối. Ông có nhận thấy như vậy?

- Vừa qua Quốc hội đã thông qua Luật Quy hoạch và trao đổi, thảo luận rất nhiều phiên. Chúng ta đã ban hành một luật để sửa đổi các luật khác cho phù hợp với với quy hoạch. Thực tế thì cái giá phải trả cho một quy hoạch không hợp lý là rất đắt, nhất là ở các đô thị. 

Khi chúng ta quy hoạch không đúng hoặc là có quy hoạch rồi mà không tôn trọng thì sẽ dẫn đến những tác hại vô cùng nghiêm trọng, bao gồm bài toán về giao thông, ô nhiễm môi trường, không gian.

Chúng ta thấy hiện nay các đô thị đang bị tình trạng như thế, những quy hoạch vừa không phù hợp, vừa thực hiện không đúng. Trách nhiệm của các cơ quan Nhà nước là phải hết sức thận trọng, đầu tư đúng mực, quan trọng nhất là phải có tầm nhìn khi tiến hành quy hoạch.

* Nguyên nhân dẫn tới sự rối rắm, bế tắc và lộn xộn ở các đô thị tại Việt Nam theo ông là do đâu?

- Nguyên tắc của quy hoạch là phải có tầm nhìn, ít nhất 30-50 năm. Các nước trên thế giới đều đưa tầm nhìn quy hoạch hàng chục năm, thậm chí hàng trăm năm, nên thành phố của họ đẹp, sạch sẽ, thông thoáng. Việt Nam mình thì đâu cũng thấy tắc đường, nhà cao tầng bủa vây trung tâm thành phố. 

Quy hoạch kém hoặc cố tình làm sai quy hoạch, tầm nhìn kém nên mới có chuyện đường chưa làm xong thì chính quyền đã cấp phép cho xây dựng rất nhiều nhà cao tầng, tất yếu dẫn tới sự mâu thuẫn, xung đột giữa người ở với người đi lại.

Thậm chí có những toà nhà lúc đầu tưởng dễ bán, giá cao nhưng cuối cùng không tiêu thụ được vì người ta nhìn thấy cảnh tượng tắc nghẽn khủng khiếp. 

Vừa qua một loạt tỉnh, thành như Đà Nẵng, Nha Trang... đã lần lượt có các văn bản, quyết định tạm ngưng quy hoạch hoặc thực hiện các dự án cao tầng áp sát nội thị. Tôi nghĩ đây là một cơ hội, không chỉ riêng Đà Nẵng hay Nha Trang, mà cho tất cả các thành phố khác để nhìn nhận, rà soát quy hoạch, có chế tài đối với những người không thực hiện đúng các quy hoạch đã vạch ra.

Ngưng hết để nhìn lại

* Thực trạng chung hiện nay ở các đô thị của Việt Nam, đặc biệt là các đô thị nhỏ, đô thị mới "nổi" là cứ đầu tư vào trung tâm. Đất đai ngoại thành mênh mông mà không ai làm, lại chen nhau vào trung tâm để mua cho được chung cư.

- Câu chuyện ở đây là tầm nhìn và thực thi quy hoạch. Chúng ta cũng không lường trước được sự biến động quá mạnh của thời đại công nghiệp 4.0 cũng như sự tăng dân số quá nhanh của một số đô thị, ví dụ TP.HCM và Hà Nội. 

Về quy hoạch đô thị, nhất là những đại đô thị, việc có thêm nhiều đô thị về tinh là lý tưởng thay vì co cụm trung ở nội ô. Tuy nhiên năng lực, tài chính của chúng ta thời gian qua quá khó khăn do nhiều nguyên nhân như tác động của khủng hoảng tài chính, bất động sản năm 2008. 

Chúng ta bị suy giảm về kinh tế, thị trường bất động sản bị đóng băng, vì thế lúc đó chúng ta có những lúng túng trong thực thi quy hoạch.

* Theo ông thì chúng ta nên sửa sai như thế nào?

Cái quan trọng nhất là phải đầu tư về trí lực, tài lực, kể cả mời nhà chuyên gia, nhà khoa học hàng đầu về quy hoạch để rà soát, phê duyệt lại quy hoạch. Luật Quy hoạch đã có được rồi thì phải làm lại quy hoạch từ trên xuống dưới, đồng bộ trên một nền tảng thống nhất, không phải mỗi đô thị mỗi kiểu. 

Nhưng điều tiên quyết là chấp nhận sự đóng băng, ngưng lại hết các chủ trương dự án cao tầng trong nội đô, để chúng ta có thời gian nhìn lại, rà soát, điều chỉnh cho đúng.

Dĩ nhiên đã làm là phải có sai, quan trọng là nhìn nhận được đâu là bài học để nhanh chóng đảm bảo cuộc sống tốt nhất cho người dân về giao thông, môi trường, xử lý chất thải, trường học, giáo dục, y tế...

* Xin cám ơn ông!

TTO - Biển và sông, những 'máy điều hòa' khổng lồ cho các thành phố, đã và đang bị vô hiệu hóa bởi tường cao ốc cản nắng, gió từ biển, sông thổi vào. Những bức tường nhà cao tầng liên tục kéo dài dọc sông, dọc biển... đang nhốt người dân ở bên trong.