Nhiều người hài lòng trước thông điệp về tỉ giá nhưng vẫn thấy thiếu cái gì đó về lãi suất - Ảnh: TTO

Nhiều người hài lòng trước thông điệp về tỉ giá nhưng vẫn thấy thiếu cái gì đó về lãi suất - vấn đề sát sườn của mọi người. Mọi người càng muốn biết nhiều hơn về lãi suất bởi chúng ta kiểm soát lạm phát thành công và gần đây lạm phát thấp bất thường.

Về tỉ giá, đã rõ ràng với con số 2%. Đầu năm, mọi người bất ngờ trước quyết định tăng tỉ giá thêm 1% của Ngân hàng Nhà nước, thay vì tăng vào giữa hoặc cuối năm. Nhưng sự khác thường này cho thấy đã có chủ động trong điều hành tỉ giá.

Đó là tăng ngay đầu năm, nếu có làm giá cả nhấp nhỏm thì còn ngày rộng tháng dài để bình ổn, giữa năm nếu thấy ổn thì tăng tiếp cho đạt chỉ tiêu. Làm vậy doanh nghiệp chủ động, không lo tỉ giá tăng bất thường phải tăng giá bán hàng để dự phòng làm giá cả bất ổn.

Riêng lãi suất, Ngân hàng Nhà nước lại ngập ngừng. Trước đây người dân không thể “đọc” được gì về xu hướng lãi suất thông qua các mức lãi suất chủ chốt do Ngân hàng Nhà nước công bố, thì nay vẫn nhận được thông điệp chung chung.

Đó là “ổn định mặt bằng lãi suất, phấn đấu giảm lãi suất cho vay trung, dài hạn thêm 1-1,5%/năm”. Xem ra thông điệp này vẫn “ẩn náu” sau chỉ tiêu về lạm phát, và lạm phát thực tế bao nhiêu thì lãi suất theo sát đó chứ không dự báo hoặc công khai xu hướng của lãi suất.

Để biết được xu hướng của lãi suất từ đó tính toán làm ăn, người dân không thể đoán mò hay dựa vào chỉ tiêu lạm phát vì so với thực tế luôn là khoảng cách lớn.

Mọi người đang cần một thông điệp rõ ràng hơn về lãi suất, nếu được thế lợi ích đem lại rất lớn. Nếu hàng triệu người gửi tiền tin rằng lãi suất ở mức thấp, gửi tiền dài hạn lợi hơn, thay vì gửi ngắn hạn, họ đồng loạt gửi dài hạn giúp ngân hàng có vốn trung hạn để cho vay. Còn người làm ăn mạnh dạn vay vốn khi biết lãi suất không tăng trong thời gian tới.

Lãi suất bám theo lạm phát, nhưng kiểm soát lạm phát quá phức tạp vì phụ thuộc nhiều yếu tố, vì vậy dự báo cụ thể về xu hướng lãi suất là gây khó cho cơ quan điều hành. Khó nhưng không thể mãi ngập ngừng, chung chung.

Thực tế cơ quan điều hành đã có nhiều kinh nghiệm kiểm soát lạm phát, cơ chế “bốn bộ cùng phối hợp” để điều hành kinh tế vĩ mô vừa ra đời. Đã nhuần nhuyễn hơn thì cũng nên đặt ra mục tiêu cao hơn, cụ thể hơn, biết nhận phần khó về mình.

Có cam kết về lãi suất, Ngân hàng Nhà nước sẽ kiên định thực hiện, qua đó tạo môi trường kinh doanh ổn định cho nền kinh tế, từng cá nhân, doanh nhân.

Có cụ thể về lãi suất thì xã hội mới có cơ sở để giám sát, bởi thực tế từng xảy ra chuyện Ngân hàng Nhà nước nói lãi suất ở mức hợp lý trong khi doanh nghiệp thì kêu quá cao, là trở ngại khi họ vay vốn làm ăn. Một thông điệp rõ ràng, dễ hiểu, được truyền thông tốt sẽ tạo thêm lòng tin.