Xe khách giường nằm Thành Bưởi tuyến TP.HCM - Đà Lạt - Ảnh: Quang Định

Chiều 4-9, Hiệp hội Vận tải ôtô VN (VATA) đã họp đột xuất với các hiệp hội vận tải ôtô ở các tỉnh miền núi phía Bắc sau chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ GTVT Đinh La Thăng không cho xe giường nằm chạy đường đèo dốc quanh co. 

Trong khi đó, nhiều chủ doanh nghiệp (DN) có xe giường nằm hoạt động ở các tỉnh miền núi lo ngại không biết chủ trương sẽ thực hiện thế nào.

Cấm là phá sản

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Nguyễn Đức Long - giám đốc Công ty cổ phần du lịch Xuân Long (Điện Biên), DN khai thác hai xe giường nằm cao cấp trị giá 6,2 tỉ đồng/chiếc chạy tuyến Hà Nội - Điện Biên từ tháng 12-2013 - bày tỏ sự lo lắng nếu bị cấm hoạt động trên địa bàn đèo núi.

Ông Long cho biết ngoài điều kiện đường sá thì lái xe ở miền núi cần phải tuyển người am hiểu cung đường, quen chạy miền núi để điều khiển xe giường nằm.

Các lái xe hợp đồng, đưa khách du lịch lên miền núi không quen chạy đường miền núi dễ bị tai nạn hơn lái xe chạy thường xuyên những tuyến đường này.

“Thấy thống kê tai nạn xe giường nằm chủ yếu xảy ra ở quốc lộ 1, còn cung đường Điện Biên xuống Hà Nội giờ thoáng, rộng hơn, xe chúng tôi chạy đúng tốc độ quy định đi hết 10 tiếng, đảm bảo hành khách ngủ trọn giấc trên xe khi chạy vào buổi đêm. Từ khi hoạt động, xe chúng tôi chưa gặp trở ngại gì. Chúng tôi mới đầu tư giá trị lớn, giờ mà bị cấm thì chắc chắn là phá sản”.

Ông Long kiến nghị Bộ GTVT cần có những quy định về đoạn tuyến, điều kiện hoạt động của xe giường nằm phù hợp với những đoạn tuyến đó chứ không nên cấm.

Bởi vì người dân vẫn thích đi xe giường nằm vì đỡ mệt mỏi hơn trên những hành trình dài. Xe giường nằm hay chạy ban đêm cũng là để hành khách tiết kiệm thời gian và buổi đêm đường vắng, chạy xe cũng an toàn hơn.

Tuy nhiên, khác với ông Long, nhiều chủ DN có xe giường nằm khác dù lo lắng nhưng cũng khá dè dặt. Họ cho biết sẽ xem xét quy định cụ thể của Bộ GTVT rồi mới có kiến nghị chính thức.

Trong khi đó, ông Nguyễn Văn Thanh, chủ tịch VATA, cho biết hiện đang có những ý kiến khác nhau về loại phương tiện phát triển rất mạnh này.

Người dân chấp nhận và hưởng ứng dịch vụ xe giường nằm vì đi lại thoải mái hơn trong những hành trình dài.

Bên cạnh đó, Nhà nước đổ nhiều tiền làm đường tốt lên, DN đầu tư xe mới, hiện đại thì không nên e ngại với xe giường nằm.

“Quan trọng là kiểm soát hoạt động của DN và tay nghề người lái. Đường núi đúng là nguy hiểm nhưng phải siết chặt những tuyến đường nguy hiểm, như từ trung tâm tỉnh đến huyện mà nhỏ hẹp, kém chất lượng thì phải siết. Xe giường nằm chỉ cho phép chạy trên các quốc lộ chính đảm bảo an toàn." - Ông Thanh nói. 

Ông Thanh cho rằng nếu cấm đồng loạt thì cần phải tính toán để không xáo trộn. Hiệp hội vận tải Sơn La và Điện Biên cho biết xe giường nằm chiếm 70% thị phần hành khách ở các tỉnh này.

"Người dân có nhu cầu cho nên Bộ GTVT cần rà soát cung đường nào phù hợp thì cho chạy, đoạn nào nguy hiểm thì cần cảnh báo, hạn chế tốc độ xe giường nằm qua đó. Nhưng quan trọng vẫn là con người, phải siết chặt tiêu chuẩn đội ngũ lái xe giường nằm và cả xe ghế ngồi. Tài xế lái ẩu thì xe nào cũng gây tai nạn thảm khốc." - Ông Thanh đề nghị. 

Không thể chỗ cấm, nơi cho

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Nguyễn Văn Vịnh, bí thư Tỉnh ủy Lào Cai, khẳng định ủng hộ quan điểm cấm xe khách giường nằm chạy trên đường đèo dốc quanh co.

Ông Vịnh cho rằng xe khách giường nằm thường có chiều cao hơn xe khách bình thường, do đó đi trên đường đèo dốc quanh co rất nguy hiểm.

Về vấn đề hiện nay Lào Cai đang có một số xe khách giường nằm được cấp phép chở khách lên Sa Pa sẽ xử lý như thế nào, ông Vịnh cho rằng khi có quyết định cấm thì các nhà xe sẽ phải sử dụng các phương tiện vận chuyển hành khách khác như xe ghế ngồi loại nhỏ, đảm bảo an toàn để trung chuyển khách giữa Sa Pa - TP Lào Cai.

Ông Nguyễn Văn Thạo, phó giám đốc Sở GTVT Lào Cai, cho biết các quy định hiện hành cho thấy xe giường nằm vẫn được cấp phép cho chạy trên tuyến đường đèo dốc.

Quan điểm của ông Thạo cho rằng xe giường nằm chạy trên đèo dốc có độ nguy hiểm cao, do đó cấm là cần thiết để đảm bảo an toàn tính mạng cho hành khách cũng như phương tiện.

Tuy nhiên, ông Thạo cũng đặt vấn đề “nếu cấm phải thực hiện trên toàn quốc, đừng cấm riêng ở một tỉnh nào, vì nếu làm không đồng bộ để tỉnh này cấm, tỉnh kia không cấm thành ra lại mang tiếng gây khó dễ”.

Tiếc nuối

Trên thực tế, xe giường nằm đã có mặt ở nhiều tuyến đường trên cả nước với hàng chục, hàng trăm nhà xe hoạt động.

Sáng 4-9, trong vai du khách tìm kiếm xe giường nằm về Hà Nội, chúng tôi đã đến một số đại lý bán vé xe đường dài tại thị trấn du lịch Sa Pa để đặt vé.

Tại một đại lý trên đường Thạch Sơn, chủ đại lý cho biết đã không còn bán vé xe khách của Sao Việt vì hãng này bị đình chỉ sau vụ tai nạn.

Chị Vấn, người bán vé của đại lý, nói: “Ở đây chúng tôi bán vé cho nhiều hãng như Hưng Thành, Hải Vân, Sao Việt... Tuy nhiên từ khi xảy ra tai nạn, Hãng Sao Việt đã ngừng chạy”.

Trong khi đó, tại văn phòng của một số hãng xe khác, khi liên hệ mua vé, các nhà xe có xe giường nằm từ chối bán vé mà cho biết chỉ nhận khách ký hợp đồng vận chuyển khiến không ít hành khách bỡ ngỡ, tiếc nối. Những nhà xe này khẳng định không bán vé lẻ cho khách.

Theo một người dân địa phương, những ngày trước khi xảy ra vụ tai nạn, các nhà xe này đều nhận khách lẻ nhưng đến nay đều không bán vé.

Nguyên nhân chính có thể do nhà xe không có giấy phép tuyến cố định nên đối phó bằng cách không tiếp tục bán vé lẻ cho hành khách.

Anh Nguyễn Văn Hòa (Hà Nội), hành khách thường đi tuyến Hà Nội - Sơn La bằng xe giường nằm bày tỏ sự tiếc nuối nếu tới đây không còn được đi bằng loại xe này.

Anh Hòa cho biết có ba lý do thích đi xe giường nằm. Thứ nhất là đường đi đồi dốc quanh co dễ bị say xe, có giường để nằm nghỉ ngơi phục hồi sức khỏe.Thứ hai, xe giường nằm có không gian riêng, không chung đụng trong suốt chặng hành trình dài. Cuối cùng là đi xe giường nằm có thể tranh thủ đi đêm, ngủ đủ giấc để khi đến nơi có thể làm việc ngay.