Mà đó phải là lời cảm ơn tự tâm với người nông dân bên ruộng lúa, người công nhân đang quét rác, người bán hàng trong siêu thị, người phục vụ trong nhà hàng…

Đúng hơn, và sâu sắc hơn, chính là trao truyền cho chúng ta lòng biết ơn đối với những người bình thường đã giúp cho mỗi chúng ta có được những gì mà ta đang hưởng: nhà báo phải biết ơn bạn đọc đã chi trả cho thông tin mà mình cung cấp; người nghệ sĩ phải biết ơn khán giả đã thưởng thức và lan tỏa giá trị nghệ thuật cho đời; y bác sĩ phải biết ơn bệnh nhân đã dùng bệnh tật và sinh mệnh để đào tạo ta thành nghề, thành tài… 

Lời cảm ơn, do đó, chính là lời ngọc của một xã hội văn minh, hiện đại và nghĩa tình.

Đây là lời tự bào chữa tại tòa của cựu thứ trưởng Bộ Ngoại giao Tô Anh Dũng, người bị cáo buộc nhận hối lộ 21,5 tỉ đồng, trong đại án những chuyến bay giải cứu thời đại dịch COVID-19: "Với nhận thức khi đó còn đơn giản, tôi không làm trong quản lý kinh tế nên không phân biệt được ranh giới giữa hành vi dân sự nhận tiền cảm ơn và hành vi phạm tội".

Theo dõi phiên tòa, nghe xong "nhận thức" này, người dân càng hiểu rõ vì sao một chủ trương nhân đạo đến thế lại có thể biến thành một cơ hội trục lợi vô nhân tính đến thế: thay vì toàn tâm toàn ý, tìm mọi cách huy động mọi nguồn lực chính trị, ngoại giao và kinh tế để thực hiện nhanh chóng và hiệu quả việc đưa người người Việt đang sinh sống và học tập ở nước ngoài về nước an toàn, người ta lại đơn giản xem như là hoạt động của một ai khác, để buộc các doanh nghiệp phải chạy theo cơ chế xin - cho, để tạo ra cơ hội ban phát và hưởng lợi từ vị trí mà chính người dân đã tin tưởng trao gửi quyền lực vào tay mình, khiến tính mệnh của mỗi công dân được quy ra thành tiền mặt - có thể đếm được bằng từng bó, từng bó!

Và cũng từ "nhận thức" này, chúng ta nhận diện thói quen đánh tráo khái niệm của các cựu cán bộ trong vụ án này đã tự "đánh tráo bản chất", chỉ biết quen tay nhận "cám ơn" từ kẻ khác nhưng lại vô ơn với nhân dân, với đất nước và với lý tưởng mà mình đã tuyên thệ.

Bị cáo Tô Anh Dũng: 'Không phân biệt được ranh giới giữa cảm ơn và phạm tội'

Trong phần tự bào chữa, cựu thứ trưởng Tô Anh Dũng ba lần nói “thành khẩn nhận tội” và xin lỗi Đảng, Nhà nước, nhân dân vì những sai phạm của mình. Ông Dũng bị cáo buộc nhận hối lộ 21,5 tỉ và bị đề nghị mức án 12-13 năm tù.