Ngày 15-5, tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu tổ chức hội thảo nghe ý kiến đóng góp để hiện thực hóa chủ trương hiện đại hóa cảng Cái Mép - Thị Vải thành cảng trung chuyển quốc tế lớn nhất cả nước và có tầm cỡ châu Á, thế giới.

Cái Mép - Thị Vải bị chia nhỏ

Hầu hết các ý kiến đều khẳng định lại lợi thế tự nhiên của Cái Mép - Thị Vải cũng như những tăng trưởng mạnh mẽ của cảng này trong thời gian qua.

Ông Phạm Anh Tuấn, tổng giám đốc Công ty Portcoast, nêu rằng Cái Mép - Thị Vải có vị trí gần tuyến hàng hải quốc tế kết nối với các châu lục, trong đó cự ly từ Campuchia, Thái Lan, Brunei, Nam Trung Quốc và Philippines đến cảng này chỉ bằng khoảng 30 - 70% so với đến Singapore.

Các chuyên gia, nhà quản lý, doanh nghiệp đưa ra nhiều lý do vì sao Cái Mép - Thị Vải chưa thể là cảng trung chuyển.

Đó là cảng bị chia thành nhiều bến cảng nhỏ, mỗi bến cảng chỉ có chiều dài từ 300 đến 600m, trong khi tàu container cỡ lớn hiện nay dài đến 400m.

Đó là thủ tục hành chính chậm, đó là hệ sinh thái logistics chưa đầy đủ… "Có trường hợp hàng nhập về Cái Mép - Thị Vải nhưng phải đưa ra Hà Nội để kiểm định", một ý kiến nêu ví dụ về sự bất cập.

Ngoài ra, hiện nay cảng của các nước trong khu vực đang phát triển mạnh mẽ hơn Cái Mép - Thị Vải.

Một doanh nhân khơi gợi rằng "hiện nay không phải là cá lớn nuốt cá bé mà cá nhanh nuốt cá chậm".

"Do đó để trở thành cảng trung chuyển quốc tế cần phải nghiên cứu kỹ, theo sát các nước và phải làm nhanh", ông Hoàng Hồng Giang, phó cục trưởng Cục Hàng hải Việt Nam, nói.

Cái Mép - Thị Vải cần khu thương mại tự do đi cùng

Đại tá Bùi Văn Quỳ, phó tổng giám đốc Tổng công ty Tân Cảng Sài Gòn, cho biết để trở thành cảng trung chuyển quốc tế, Cái Mép - Thị Vải phải có tàu mẹ - tàu con, các thủ tục phải nhanh, thuận tiện và chi phí phải giảm. "Chính sách tốt, thủ tục nhanh gọn thì khách hàng sẽ tự đến", đại tá Quỳ nói.

Các ý kiến khác nói rằng để trở thành cảng trung chuyển tầm cỡ, Cái Mép - Thị Vải phải đi theo xu thế, xu hướng chung.

Đó là xu hướng xanh, là kiểm soát bằng số, thông minh. Và để tránh đi việc "chia lô cảng", từ nay đối với các dự án đầu tư mới phải tìm nhà đầu tư đủ lớn, đủ mạnh.

"Giao cho tỉnh được quyền lựa chọn, chấp thuận nhà đầu tư đáp ứng tiêu chí đầu tư, khai thác cảng trung chuyển quốc tế", ông Phạm Anh Tuấn đề xuất.

Theo nhiều ý kiến, một trong các yếu tố quan trọng để Cái Mép - Thị Vải trở thành cảng trung chuyển quốc tế là khu thương mại tự do. Thế nhưng hiện nay chưa có khái niệm này trong quy định, trong luật.

Do đó nhiều người đề xuất phải bổ sung khái niệm này để có cơ sở pháp lý. Đồng thời đề xuất cấp thẩm quyền thí điểm áp dụng quy chế về thuế và hải quan ở cảng trung chuyển Cái Mép - Thị Vải như "khu kinh tế tự do".

Ông Mai Ngọc Thuận, phó chủ tịch HĐND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu, cho biết để làm khu thương mại tự do cần cấp có thẩm quyền ban hành nghị quyết đặc thù.

"Nếu chúng ta không quyết tâm, không tập trung quyết liệt và không dám có những quyết sách bứt phá thì sẽ rơi vào loay hoay, luẩn quẩn", ông Mai Ngọc Thuận nói.

Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ là dự án quan trọng của Đông Nam Bộ, làm trước và sau 2030

Quy hoạch vùng Đông Nam Bộ xác định cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ là một trong những dự án quan trọng của vùng Đông Nam Bộ, sẽ thực hiện cả trước và sau năm 2030.