Thủ bút của ông Ban Ki Moon trong sổ lưu niệm tại nhà thờ họ Phan Huy - Ảnh: CTV

Những ngày gần đây, trên mạng xã hội chia sẻ thông tin rằng ông Ban Ki Moon - tổng thư ký Liên Hiệp Quốc - là hậu duệ của dòng họ Phan Huy tại VN.

Ngày 31-10, khi tìm tới nhà thờ họ Phan Huy tại xã Sài Sơn (Quốc Oai, Hà Nội), chúng tôi được ông Phan Huy Thanh (đời thứ 16 và là trưởng chi 2 của dòng họ Phan Huy) - người trông coi nhà thờ họ này trong thời gian dài - xác nhận thông tin trên.

Chuyến vi hành bất ngờ của ông Ban Ki Moon

Trao đổi với chúng tôi, ông Thanh cho biết mình là một trong 18 người đại diện dòng họ trực tiếp đón tiếp và hướng dẫn ông Ban Ki Moon tới thăm nhà thờ họ Phan Huy.

Trước chuyến thăm này hai tuần, có một người về gặp ông Phan Huy Giám - thủ từ nhà thờ họ Phan Huy - thông báo sẽ có một phái đoàn ở Liên Hiệp Quốc về thăm nhà thờ của dòng họ. Đến ngày 21 và 22-5, một số cán bộ công an về làm việc với xã đã khẳng định thông tin này.

Dù thắc mắc muốn tìm hiểu rằng ai sẽ đến, nhưng ông Thanh thất vọng vì không có thêm thông tin gì.

“Đến tận chiều tối 22-5, chúng tôi sốt ruột quá nên đã liên lạc với người về gặp ông Phan Huy Giám hôm trước và lúc đó mới biết ông Ban Ki Moon về thăm” - ông Thanh kể.

Tối cùng ngày, ông Thanh ngay lập tức báo cho trưởng họ là Phan Huy Huân rằng “hôm sau phải về ngay nhà thờ họ”.

Theo ông Thanh, ông Ban Ki Moon tới thăm và lưu lại tại nhà thờ khoảng 45 phút. Tại đây, vị tổng thư ký Liên Hiệp Quốc thắp hương, ngồi viết lưu bút và chụp ảnh lưu niệm trước khi rời đi.

“Trong thời gian lưu tại đây, ông hỏi thăm người dân và lần lượt bắt tay những người trong dòng họ, vừa bắt tay ông vừa nói “cảm ơn” bằng tiếng Việt” - ông Thanh thuật lại.

Ông Thanh cho biết thông qua phiên dịch, chỉ thấy ông Ban Ki Moon thăm hỏi mọi người chứ không nói lý do về thăm, cũng không ngỏ ý xem gia phả dòng họ.

“Sau đó chúng tôi hỏi thêm từ nhà sử học Phan Huy Lê và người phiên dịch hôm đó mới biết ông Ban Ki Moon cho biết đã được tổ tiên truyền lại rằng ông là hậu duệ của cụ Phan Huy Chú ở VN. Ông ấy nói vậy thì chúng tôi cũng chỉ biết vậy” - ông Thanh nói.

Ông Ban Ki Moon ở nhà thờ dòng họ Phan Huy tại Quốc Oai, Hà Nội - Ảnh: CTV

Xác nhận từ lưu bút?

Cũng theo ông Thanh, trong thời gian lưu lại tại nhà thờ họ Phan Huy ở Sài Sơn, ông Ban Ki Moon đã viết lưu bút trên cuốn sổ được người dân trong họ chuẩn bị. Bút tích và lời dịch đi kèm được người trong họ lưu lại, hiện đang trưng bày và lưu giữ tại nhà ông Phan Huy Thanh.

Trong bản lưu, bút tích của ông được dịch là:

“Tôi rất xúc động khi viếng thăm và tỏ lòng thành kính sâu sắc trước ngôi nhà thờ Phan Huy Chú và các thành viên khác của dòng họ Phan. Cảm ơn dòng họ đã giữ gìn và bảo quản ngôi nhà thờ này. Là một người con của dòng họ Phan, giờ đây giữ chức tổng thư ký của Liên Hiệp Quốc, tôi hứa với bản thân sẽ cố gắng làm theo những lời dạy của tổ tiên”.

Dưới bút tích ký tên ông Ban Ki Moon bằng tiếng Anh và chữ Hán đi kèm, được người trong dòng họ dịch ra là “Phan Cơ Văn”.

Trước đó, trao đổi với Tuổi Trẻ, GS.NGND, nhà sử học Phan Huy Lê cũng cho biết khi ông Ban Ki Moon về thăm nhà thờ họ Phan Huy, ông không tham dự do bận công chuyện nhưng có gửi tặng bốn cuốn sách của cụ Phan Huy Chú.

“Ông Ban Ki Moon đã đến thăm nhà thờ họ Phan Huy, để lại bút tích như vậy thì chắc ông ấy phải có cơ sở” - ông Phan Huy Lê nói.

Nhà sử học Phan Huy Lê cũng cho biết đang nhờ một GS người Hàn Quốc chuyên nghiên cứu gia phả để tìm gia phả của ông Ban Ki Moon, rồi đối chiếu gia phả của hai dòng họ phía ông Ban Ki Moon bên Hàn Quốc và dòng họ Phan Huy ở VN.

Sau khi đối chiếu mới có thể xác minh được vấn đề này.