Sau khi đầu tư hạng mục đường giao thông, cây xanh, dự án buôn văn hóa ngay cửa ngõ TP Buôn Ma Thuột tạm dừng cho đến nay - Ảnh: TRUNG TÂN

Dự án triển khai trên khu đất "vàng" có diện tích 33ha ngay cửa ngõ phía bắc TP Buôn Ma Thuột (Đắk Lắk). Khi đi vào TP Buôn Ma Thuột từ hướng bắc sẽ thấy bên cạnh quốc lộ 14 là khu đất rộng hàng chục hecta đã phân lô, làm những tuyến đường nhựa, trồng cây xanh thẳng tắp. 

Khu đất này chính là dự án xây dựng cơ sở hạ tầng kỹ thuật Buôn văn hóa các dân tộc Tây Nguyên tại km6, phường Tân An.

Đất vàng để thả bò, trồng bắp...

Dự án có mục đích ban đầu là xây dựng buôn văn hóa "kiểu mẫu" của người Ê Đê với các khu nhà dài dành cho 230 hộ dân (gia đình trẻ, khó khăn) đến định cư. 

Việc này góp phần tôn tạo, giữ gìn các giá trị văn hóa truyền thống, tập tục của đồng bào Ê Đê, kết hợp phát triển du lịch sinh thái - văn hóa - làng nghề... 

Ý định là vậy nhưng đến nay dự án là bãi đất trống để người dân thả bò, trồng sắn, phơi nông sản, tập lái xe...

Theo người dân, năm 1995 TP Buôn Ma Thuột đã rục rịch khởi động dự án, thông báo thu hồi đất. Tuy nhiên, mãi đến năm

2003-2004 việc thu hồi đất để thực hiện dự án mới bắt đầu. 

Bà Nguyễn Thị Tuyết (55 tuổi, trú phường Tân An) cho hay lô đất này ban đầu vốn thuộc đội 6 Nông trường cà phê 11 tháng 3. Theo đó, bà Tuyết và nhiều người khác thuộc diện "tinh giản biên chế" được nông trường cấp cho một diện tích đất tương đương để canh tác, nhưng khi cuộc sống vừa ổn định thì Nhà nước thu hồi đất. 

Bà Phạm Thị Hoa (61 tuổi) cũng bùi ngùi kể suốt 14 năm nay đất bỏ hoang, "trong khi dân chúng tôi - những người bị cho thôi việc sớm ở nông trường - không còn đất canh tác. Do đất bỏ hoang, người dân xung quanh mỗi người "chiếm" một khoảnh để trồng hoa màu kiếm thêm thu nhập".

Tạm dừng vì "đói" vốn

Để được vào định cư, theo phương án ban đầu, các hộ dân phải đóng góp 30% số tiền làm nhà theo mẫu thiết kế chung, với trị giá không dưới 100 triệu đồng. 

Dù vậy, nhiều người nghi ngờ tính khả thi của buôn văn hóa "kiểu mẫu" này khi không có già làng, chủ bến nước - những chủ thể quan trọng của các lễ hội đặc trưng của người Ê Đê như cúng bến nước, mừng cơm mới, cồng chiêng...

Ông Đinh Xuân Hà, giám đốc Sở Kế hoạch - đầu tư Đắk Lắk, cho biết dự án này được UBND tỉnh Đắk Lắk phê duyệt năm 2004 và giao cho UBND TP Buôn Ma Thuột làm chủ đầu tư. 

Do khó khăn về nguồn vốn, công trình mới đầu tư xong hạng mục đường giao thông và cây xanh... với giá trị quyết toán tại thời điểm tháng 8-2009 là gần 19,3 tỉ đồng. 

"Do ngân sách tỉnh khó khăn, UBND tỉnh Đắk Lắk đã có chủ trương kêu gọi các doanh nghiệp có năng lực về tài chính tiếp tục đầu tư thực hiện dự án" - ông Hà thông tin.