Ngày 3-5, ông Huỳnh Chiếm Hoạnh (58 tuổi, ở xã Ea Ktur, huyện Cư Kuin, tỉnh Đắk Lắk) cho biết vừa nhận được quyết định của Cục Thi hành án tỉnh Khánh Hòa về việc buộc Viện KSND tỉnh Khánh Hòa bồi thường cho phía người bị oan là cụ Huỳnh Chiếm Phái (đã chết), cha ông, theo phán quyết của bản án phúc thẩm.

Vụ án oan của cụ Phái đã được Tuổi Trẻ Online phản ánh từ nhiều năm trước.

Viện KSND tỉnh Khánh Hòa phải bồi thường cho người bị oan

Theo quyết định nêu trên, Cục Thi hành án tỉnh Khánh Hòa quyết định thi hành án theo yêu cầu của nguyên đơn do ông Huỳnh Chiếm Hoạnh làm đại diện, buộc Viện KSND tỉnh Khánh Hòa bồi thường cho 9 người là con, cháu của cụ Phái với số tiền gần 1,68 tỉ đồng.

Quyết định này nêu trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận được hoặc được thông báo hợp lệ quyết định thi hành án, Viện KSND tỉnh Khánh Hòa phải có trách nhiệm tự nguyện thi hành án.

Ngày 13-5-2022, TAND cấp cao tại Đà Nẵng ban hành bản án phúc thẩm vụ án "yêu cầu bồi thường theo Luật Trách nhiệm bồi thường của Nhà nước" mà nguyên đơn là ông Huỳnh Chiếm Hoạnh đại diện theo ủy quyền cho các con, cháu của cụ Phái và bị đơn là Viện KSND tỉnh Khánh Hòa.

Tòa phúc thẩm tuyên buộc Viện KSND tỉnh Khánh Hòa phải bồi thường cho phía người bị oan gần 1,68 tỉ đồng.

Đây cũng là mức bồi thường mà bản án sơ thẩm của TAND tỉnh Khánh Hòa ngày 10-3-2022 đã tuyên buộc Viện KSND tỉnh Khánh Hòa phải bồi thường cho phía nguyên đơn.

Trong tháng 4-2023, ông Hoạnh làm đơn gởi Cục Thi hành án tỉnh Khánh Hòa yêu cầu thi hành án theo phán quyết trong bản án phúc thẩm ngày 13-5-2022 của TAND cấp cao tại Đà Nẵng.

Hơn 9.000 ngày oan ức

Theo các bản án sơ thẩm, phúc thẩm, cụ Huỳnh Chiếm Phái (sinh năm 1931, trú xã Ninh Giang, huyện Ninh Hòa, tỉnh Phú Khánh, nay là phường Ninh Giang, thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa) bị Cơ quan điều tra Công an huyện Ninh Hòa khởi tố bị can, bắt tạm giữ, tạm giam hình sự ngày 18-12-1981 do tình nghi liên quan đến vụ giết chết chủ tịch UBND xã Ninh Giang lúc bấy giờ.

Đến ngày 2-2-1983, cụ Phái được cho tại ngoại. Ngày 25-9-1984, Viện KSND tỉnh Phú Khánh có quyết định đình chỉ điều tra đối với cụ Phái.

Xem xét các tài liệu, chứng cứ có trong hồ sơ vụ án, tòa án nhận thấy không có tài liệu, chứng cứ nào chứng minh việc Viện KSND tỉnh Phú Khánh trước đây đã tống đạt quyết định đình chỉ điều tra cho cụ Phái.

Mãi đến ngày 10-12-2009, cụ mới nhận được bản photocopy quyết định đình chỉ điều tra đã nêu.

Tòa án xác định sau khi đình chỉ điều tra, Viện KSND tỉnh Phú Khánh (nay là Viện KSND tỉnh Khánh Hòa) đã không thực hiện tống đạt quyết định đình chỉ điều tra nêu trên cho cụ Phái là không thực hiện đúng nguyên tắc và quy định của pháp luật.

Tại thời điểm năm 2009 đến năm 2015, cụ Phái có nhiều đơn thư khiếu nại, kêu oan, yêu cầu bồi thường theo quy định pháp luật.

Do đó tòa xác định từ ngày 10-2-1983 (ngày tạm tha) đến ngày 10-12-2009 (ngày nhận quyết định đình chỉ điều tra) là 9.190 ngày, là khoảng thời gian cụ Phái chưa nhận hoặc được thông báo về việc Viện KSND tỉnh Phú Khánh đã đình chỉ điều tra.

Đó là khoảng thời gian cụ Phái trở thành người bị oan do hành vi tố tụng của người và cơ quan có thẩm quyền tiến hành tố tụng gây ra.

Từ đó tòa tuyên Viện KSND tỉnh Khánh Hòa phải bồi thường thiệt hại cho cụ Phái.

Do cụ đã mất vào tháng 3-2015, ông Hoạnh đại diện cho các con cụ Phái có đơn khởi kiện ra tòa đòi bồi thường cho cha.

Đã xin lỗi công khai 2 người bị oan trong vụ án

Ngày 8-8-2019, Viện KSND tỉnh Khánh Hòa đăng tin xin lỗi và cải chính công khai vụ cụ Huỳnh Chiếm Phái bị oan sai trong hoạt động tố tụng hình sự.

Tuy nhiên, cho rằng đã hết thời hiệu để xem xét bồi thường nên viện không chấp nhận yêu cầu bồi thường thiệt hại.

Trong vụ án này còn có một người bị khởi tố, bắt giam cùng thời điểm với cụ Phái là ông Trần Bê (66 tuổi, ở phường Ninh Giang, thị xã Ninh Hòa). Đến ngày 25-9-1984, ông Bê được công bố quyết định đình chỉ điều tra vì chưa có đủ cơ sở, bằng chứng để kết luận ông phạm tội giết người.

Ngày 5-9-2019, Viện KSND tỉnh Khánh Hòa tổ chức xin lỗi công khai ông Bê. Sau đó, viện đã thỏa thuận bồi thường thiệt hại cho ông 511 triệu đồng.

Bắt giam oan 3 năm nhưng không bồi thường

TTO - Đó là câu chuyện của ông Trần Bê, 59 tuổi, hiện ở P.Ninh Giang, thị xã Ninh Hòa, tỉnh Khánh Hòa. Theo cơ quan chức năng, lý do không bồi thường vì đã "hết thời hiệu".