Thí sinh Anh Kiệt (147,8kg) mong muốn giảm 40kg - Ảnh: Lê Nhân

Những câu chuyện của các thí sinh đã và sẽ được kể lại khá tường tận khi họ bước vào cuộc chiến với cân nặng trong chương trình truyền hình thực tế Bước nhảy ngàn cân, phát sóng lúc 21g20 chủ nhật hằng tuần trên VTV3.

Từ chuyện trên truyền hình

Trong số 12 thí sinh đến từ nhiều vùng miền trên đất nước được vào vòng chung kết, có ba bạn đã “tròn trịa” từ khi mới lọt lòng.

Phạm Anh Khoa (23 tuổi) tiết lộ: “Khi mới sinh ra em đã nặng 4,2kg và gia đình em ai cũng béo”. Còn Nguyễn Thắng (20 tuổi) thì: “Khi sinh ra em đã to rồi vì bố em béo, mẹ em béo, bác và bà em cũng béo”.

Với Anh Kiệt (24 tuổi) lại: “Em mập từ khi mới lọt lòng”. Số còn lại đều do... hoàn cảnh. Một số bạn “ù” lên chỉ vì ăn thiếu kiểm soát. Huỳnh Chí Lễ (26 tuổi) là một ví dụ. Anh tăng cân từ năm 9 tuổi do ăn quá nhiều, đặc biệt ăn vặt và gà rán.

Nguyễn Ngọc Sơn (18 tuổi) cũng tương tự: “Em tăng cân từ năm lớp 3 do ăn nhiều. Sau đó mỗi năm lại tăng 10kg. Số cân đỉnh cao là 90kg (lúc này)”. Trong khi đó, Thủy Tiên (20 tuổi) thừa cân vì: “Em sinh non nên ba mẹ thương, cho ăn và tẩm bổ quá nhiều...”.

Nếu các bạn trai thường quá ký do bẩm sinh hay ăn uống quá thoải mái thì lý do lên ký mất kiểm soát của các bạn nữ lại vì sinh và chăm con.

Huyền Thanh (28 tuổi) tâm sự: “Trước đây cân nặng của tôi chừng 52kg. Tôi bắt đầu tăng cân sau khi sinh em bé thứ nhất. Trong chín tháng tôi lên 40kg”.

Cũng như Huyền Thanh, Minh Trang (20 tuổi) “tròn” hẳn sau khi sinh hai con. Trong khi đó, Minh Thảo (25 tuổi) và Hạnh Tâm (25 tuổi) lại lên ký vì bỏ dở việc tập thể thao.

Riêng cựu vận động viên taekwondo tuyển Bình Dương Ánh Nguyệt thì: “Sau năm 2010, vì bệnh và sinh con nên tôi rời đội tuyển và phát tướng. Ngoài ra, tôi cũng quan niệm sai lầm là ăn nhiều để có sữa nuôi con nên mải miết ăn, khiến cân nặng tăng 20kg sau ba tháng nhưng sữa vẫn không có. Khi con ăn còn thừa, tôi cũng ăn luôn phần thừa đó”.

Mối ưu tư chung của người thừa cân là những lo lắng về sức khỏe. “Tôi dễ mệt và hay mắc các bệnh lặt vặt. Thân hình quá khổ khiến việc học của tôi bị trì trệ và luôn bị điểm thấp nhất cho môn thể dục. Năm lớp 8 tôi đã bị đuối sức và phải nhập viện trong cuộc thi việt dã” - Anh Khoa nói.

Một thí sinh khác là Hạnh Tâm thổ lộ: “Chuyện chồng con với tôi bây giờ không quan trọng bằng sức khỏe. Tôi ý thức được điều đó nên mới quyết tâm giảm cân”.

Còn Anh Kiệt cũng mang cùng nỗi lo: “Cách đây bốn năm ba tôi mất và tôi nghĩ lý do cũng vì cân nặng”. Và với Anh Quang thì: “Năm lớp 12 tôi từng mắc triệu chứng của bệnh gút, chân sưng vù”...

Ở đêm phát sóng đầu tiên, Ngô Thủy Tiên là thí sinh có kỷ lục giảm cân đáng kể nhất với 7kg trong một tuần luyện tập - Ảnh: Lê Nhân

Đến chuyện giảm cân ngoài đời

25% dân số Việt Nam đang bị thừa cân, béo phì nên nhu cầu được giảm cân là có thật của nhiều người, nhất là các bạn trẻ. Tuy nhiên, để giảm cân an toàn thì không phải ai cũng biết cách.

Theo bà Lê Thị Hải - nguyên giám đốc Trung tâm khám và tư vấn dinh dưỡng Viện Dinh dưỡng quốc gia, ngưỡng giảm cân an toàn là mỗi tháng giảm tối đa 10% trọng lượng cơ thể, ví dụ người có cân nặng 100kg nên giảm khoảng 10kg cân nặng trở xuống trong một tháng, hoặc người 70 - 80 cân chỉ nên giảm 7 - 8 kg, nếu giảm quá ngưỡng này cơ thể sẽ có những rắc rối về mặt sức khỏe. Tuy nhiên, hiện nay không ít người sử dụng các biện pháp giảm cân không an toàn như: dùng giấm, uống thuốc xổ, nhịn ăn dài ngày theo phương pháp “thanh lọc cơ thể”...
 

Những phương pháp thoạt đầu có vẻ rất hiệu quả, người ta xuống cân rất nhanh chỉ trong thời gian ngắn, nhưng hệ lụy cho vấn đề sức khỏe thì vô cùng. Việc nhịn ăn, uống giấm, thuốc xổ... có thể dẫn đến việc rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy, mất nước, gây đau dạ dày, chảy máu dạ dày.

Bản chất của việc giảm cân theo cách này là giảm lượng nước, không phải giảm số lượng mỡ vì chỉ có hoạt động tiêu hao năng lượng mới làm tiêu hao được mỡ.

Khi lượng nước trong cơ thể bị mất nhiều, không được bổ sung kịp thời sẽ dẫn đến rối loạn điện giải, ảnh hưởng đến hệ bài tiết, nếu mất trên 20% lượng nước trong cơ thể thì có thể dẫn đến tử vong.

Bên cạnh đó, sử dụng thuốc giảm cân cấp tốc cũng là giảm lượng nước. Những thuốc giảm cân này có chứa các thành phần làm ức chế thần kinh trung ương để giảm ham muốn ăn, giảm hấp thu chất béo.
Người sử dụng thuốc này có thể suy giảm trí nhớ, cường/nhược tuyến giáp, thiếu hụt năng lượng khiến cơ thể suy kiệt, ngất xỉu, lâu dài dẫn đến hiện tượng da nhăn nheo, chảy sệ, rụng tóc... Tình trạng này thường gặp ở những người ăn kiêng khắc nghiệt hay nhịn ăn, thanh lọc cơ thể, chế độ ăn cắt giảm hoàn toàn tinh bột, đường.

Cũng theo bà Hải, phương pháp giảm cân an toàn, hiệu quả nhất là kết hợp việc tập luyện với chế độ dinh dưỡng khoa học.

“Theo tính toán, cứ tiêu hao 7.000 kcal tương đương với 1kg cân nặng được giảm. Nếu chạy bộ tích cực một tiếng/ngày thì có thể tiêu hao được 1.000 kcal, như vậy khoảng bảy ngày mới giảm được 1kg cân nặng.

Do đó, người muốn tập luyện để giảm cân phải tính toán sao cho hợp lý vì nếu tập luyện mạnh quá, nhiều quá rất có thể gây chấn thương, mệt mỏi, kiệt sức, ngất xỉu... Chế độ dinh dưỡng hợp lý là ăn đủ chất dinh dưỡng nhưng giảm năng lượng” - bà Hải nói.

Ngoài ra, qua thống kê sơ bộ, hiện có trên 100 loại thuốc uống và thuốc tiêm giảm béo đang có mặt cả ở thị trường chính thức và phi chính thức ở VN.

Ông Lương Ngọc Khuê, cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh (Bộ Y tế), cho rằng nên lựa chọn các sản phẩm được cấp phép lưu hành, được xác nhận an toàn, không nên tin vào quảng cáo "có cánh" có thể nguy hiểm tới sức khỏe.