Sáng 25-2, các buồng thu phí tại trạm thu phí BOT Cai Lậy vẫn bám đầy bụi, ở đây chỉ có 1 bảo vệ ngồi trực - Ảnh: MẬU TRƯỜNG

Trước "giờ G" hoạt động trở lại của trạm thu phí BOT Cai Lậy, phóng viên Tuổi Trẻ Online đã có mặt ghi nhận tình hình tại trạm thu phí này.

Tại đây, các barie vẫn mở cho xe lưu thông qua lại, các buồng thu phí được đóng kín cửa, bụi bám khắp nơi và chỉ có một bảo vệ chốt trực. Chưa có dấu hiệu gì cho thấy trạm sắp thu phí trở lại.

Trong khi đó, tuyến tránh thị xã Cai Lậy đã được sửa chữa, giặm vá những "ổ gà" xuất hiện trong thời gian qua.

Dự án BOT tuyến tránh thị xã Cai Lậy và bảo trì, tăng cường mặt đường quốc lộ 1 (đoạn qua tỉnh Tiền Giang) được khởi công năm 2014 với tổng mức đầu tư khoảng 1.389 tỉ đồng do Công ty TNHH đầu tư quốc lộ 1 Tiền Giang làm chủ đầu tư. 

Trong đó phần tuyến tránh được đầu tư mới hoàn toàn dài khoảng 12km với tổng vốn đầu tư hơn 1.000 tỉ đồng; phần sửa chữa quốc lộ 1 dài 26,5km với vốn đầu tư trên 300 tỉ đồng.

Sau khi dự án hoàn thành và đưa vào chạy thử một thời gian, đầu tháng 8-2017 trạm thu phí BOT Cai Lậy được đặt hoàn toàn trên quốc lộ 1, đoạn qua xã Bình Phú, huyện Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang chính thức đi vào hoạt động nhằm hoàn vốn đầu tư dự án. Thời gian thu phí dự kiến ban đầu là 6 năm 5 tháng với mức phí dao động từ 35.000 đồng - 180.000 đồng tùy từng nhóm xe.

Tuy nhiên, ngay ngày đầu thu phí, trạm BOT này đã vấp phải sự phản đối của giới tài xế và liên tục phải xả trạm. Đến ngày 16-8-2017, trạm này đã giảm mức phí xuống còn mức thấp nhất là 25.000 đồng và cao nhất là 160.000 đồng. Nhưng việc giảm phí cũng không giải quyết được tình trạng tài xế phản đối trạm bằng việc đưa tiền lẻ để kéo dài thời gian đi qua trạm, gây kẹt xe nên trạm này đã tạm ngưng thu phí 3 tháng để tính toán lại.  

Do giới tài xế cho rằng trạm thu phí "đặt sai vị trí" chứ vấn đề không phải ở mức phí nên sau khi tạm ngưng, sáng 30-11-2017 ngay sau khi thu phí trở lại, tình trạng diễn ra y như cũ, vẫn tiếp tục điệp khúc kẹt xe - xả trạm. Đến đầu tháng 12-2017 trạm thu phí BOT Cai Lậy tạm ngưng thu phí cho đến nay.

Sau nhiều cuộc họp bàn với nhiều cơ quan hữu quan, 5 phương án giải quyết được đưa ra nhưng sau đó Bộ GTVT đã gom lại thành 2 phương án.

Trong đó, phương án 1 là giữ nguyên vị trí trạm hiện tại, tiếp tục giảm giá chung cho tất cả các phương tiện qua trạm khoảng 30% so với ban đầu. Lúc này các phương tiện nhóm 1 (xe 4 chỗ) sẽ giảm từ 25.000 đồng/lượt xuống còn 15.000 đồng/lượt. 

Đồng thời mở rộng phạm vi miễn giảm giá cho các phương tiện vùng lân cận: thị xã Cai Lậy sẽ áp dụng miễn giảm thêm xã Long Khánh và phường 2, huyện Cái Bè giảm thêm xã An Cư, xã Mỹ Hội. Giảm giá 100% cho các loại xe buýt và các loại phương tiện không sử dụng để kinh doanh; giảm 50% cho các loại phương tiện sử dụng để kinh doanh.

Theo tính toán, với phương án này, thời gian hoàn vốn đầu tư dự án khoảng 15 năm 9 tháng.

Phương án 2: Lập thêm một trạm trên tuyến tránh và thu cả 2 trạm. Lúc đó, trạm trên quốc lộ 1 sẽ thu giá 15.000 đồng/lượt, trạm trên tuyến tránh thu giá 25.000 đồng/lượt đối với các phương tiện nhóm 1.

Ưu điểm của phương án này là giảm một phần phản ứng của một bộ phận người sử dụng. Tuy nhiên, phát sinh kinh phí đầu tư xây dựng thêm trạm ở vị trí mới khoảng 90 tỉ đồng, địa phương phải bố trí thêm diện tích giải phóng mặt bằng để làm trạm.

Phương án này sẽ dẫn đến tình trạng các phương tiện tập trung đi trên quốc lộ 1 do mức giá trên quốc lộ 1 thấp hơn tuyến tránh, gây ùn tắc, tai nạn giao thông.

Trong cuộc làm việc giữa Bộ GTVT và tỉnh Tiền Giang cách đây đúng 1 tháng, ông Nguyễn Xuân Cường - phó tổng cục trưởng Tổng cục Đường bộ Việt Nam - cho biết cục đã chỉ đạo nhà đầu tư các công tác chuẩn bị thu phí trở lại. 

Theo đó, việc thu phí sẽ theo phương án 1 và có những điều chỉnh. Cụ thể, các bên thống nhất mức giảm phí đối với loại xe nhóm 1 (dưới 12 chỗ, xe tải dưới 2 tấn) từ 35.000 đồng xuống còn 15.000 đồng. Ngoài ra, giảm phí cho phương tiện của người dân 8 xã lân cận (thay vì 4 xã), với phạm vi 10km xung quanh trạm (trước đây 4km). 

Cùng với việc giảm phí, thời gian thu phí sẽ kéo dài từ 7 năm lên khoảng 15 năm 9 tháng.

Trạm thu phí BOT Cai Lậy tạm ngưng thu phí hơn 1 năm qua do bị tài xế phản đối - Ảnh: MẬU TRƯỜNG

Tuyến tránh thị xã Cai Lậy, đoạn nối với quốc lộ 1 (Tiền Giang) được đầu tư khoảng 1.000 tỉ đồng - Ảnh: MẬU TRƯỜNG

Trạm thu phí BOT Cai Lậy ngày 25-2 vắng hoe - Ảnh: MẬU TRƯỜNG

Các thanh barie luôn mở để xe cộ qua lại tự do trong hơn 1 năm qua - Ảnh: MẬU TRƯỜNG

Một số hạng mục ở trạm thu phí BOT Cai Lậy bị hư hỏng chưa được sửa chữa - Ảnh: MẬU TRƯỜNG

Trạm thu phí BOT Cai Lậy hơn 1 năm qua không thu phí - Ảnh: MẬU TRƯỜNG

Trạm thu phí BOT Cai Lậy ngày 25-2 - Ảnh: MẬU TRƯỜNG