UBND TP.HCM vừa yêu cầu các sở chuyên ngành và chính quyền quận huyện thực hiện nhiều dự án chỉnh trang đô thị.Trong đó có việc "đề xuất phương án tạo bóng mát ban ngày cho người dân và du khách tại tuyến đường đi bộ Nguyễn Huệ và công viên bến Bạch Đằng".

Theo chúng tôi, đó là việc cần làm ngay và coi đây là một dự án kiểu mẫu để mở rộng cho toàn TP.

Bởi quả thật, việc giữ gìn và tăng cường bóng mát cũng như cây xanh không chỉ là chuyện của khu trung tâm TP. Trong hai thập niên trở lại đây, việc bùng nổ giao thông và xây dựng mọi nơi mọi chỗ đã và đang ảnh hưởng lớn đến môi trường sống của người dân ở cả các khu phố cũ và mới. Những ai cư ngụ hay đến thăm TP đều cảm nhận phố phường lô xô và chật chội, trong lúc không gian tự nhiên bị thu hẹp lại, không khí ô nhiễm và nhiệt độ tăng dần.

Hiện tại, việc tạo bóng mát và không gian xanh cho các đô thị đang là một trào lưu lớn trên toàn thế giới và là một phần của "kinh tế xanh" toàn cầu mà Việt Nam bắt đầu tham gia. Giải pháp đầu tiên và căn cơ là trồng cây ven đường một cách khoa học và hiệu quả, chứ không phải trồng bừa bãi, xài tiền vô tội vạ.

Với bến Bạch Đằng, trước đây đã có các giàn hoa theo kiểu Pergola rất đẹp mắt là điểm hóng mát nằm rải rác dọc đường Tôn Đức Thắng, nhưng rất tiếc đã bị phá bỏ. Cần khôi phục những điểm dừng nghỉ như thế và cần thiết làm mới, mở rộng các cầu tàu nhỏ hẹp, xây dựng từ thế kỷ 19. 

Tại vị trí bến phà Thủ Thiêm cũ bên cạnh cây si lớn rất nên làm một tiểu đình theo kiểu kiến trúc cổ vừa làm nơi lưu niệm bến đò và bến phà xưa vừa là nơi dừng chân lý thú.

Một lỗi lầm trước đây là không công khai hóa mục tiêu khi chặt cây ven đường Nguyễn Huệ, Lê Lợi, Tôn Đức Thắng, bến Bạch Đằng; không mời gọi rộng rãi ý kiến người dân và các nhà chuyên môn khi hủy bỏ và sửa đổi nhiều cảnh quan đã đi vào tâm khảm của nhiều thế hệ. Vì vậy, việc tái tạo bóng mát và cây xanh tại những khu vực này không chỉ mang ý nghĩa làm đẹp TP mà chính ra còn để "chuộc lỗi" đối với người dân và ngay cả với tiền nhân.

Đã đến lúc không thể lặp lại sai lầm cũ. Hãy coi việc chỉnh trang đô thị là công việc chung của toàn xã hội chứ không riêng sở ban ngành hay một doanh nghiệp nào "rộng tay tài trợ"! Chúng tôi đề nghị ngay từ bây giờ, Sở Quy hoạch - Kiến trúc và UBND quận 1 nên tổ chức một cuộc vận động hoặc thi đóng góp sáng kiến tạo bóng mát và trồng lại cây xanh cho đường Nguyễn Huệ, bến Bạch Đằng và cả đường Lê Lợi.

Năm trước, chỉ trong vòng một tháng, cuộc thi "Hiến kế phát triển sông Sài Gòn" do báo Tuổi Trẻ tổ chức đã nhận được 40 bài viết và đề án đầy tâm huyết, khả thi. Qua đấy có những bài đề cập trực tiếp đến việc chỉnh trang bến Bạch Đằng và làm cầu bộ hành từ bến Bạch Đằng qua bến Nhà Rồng.

Trong Du ký Nam Á năm 1925, nhà văn Anh Horace Bleackley từng gọi những con phố Sài Gòn là "những đường hầm mát lạnh" (cool tunnel). Chúng tôi cho rằng có thể lấy ý tưởng về "cool tunnel" làm tên gọi và đề bài cho những cuộc thi thiết kế phục hưng hình ảnh "TP vườn" (garden city) mà người Pháp đã tạo dựng cho Sài Gòn từ đầu thế kỷ 20. Chắc hẳn, giới chuyên môn, trong đó có nhiều bạn trẻ, sẽ sẵn sàng tham gia những cuộc chơi đầy sáng tạo và hữu ích như thế cho xã hội.

Tạo bóng mát bến Bạch Đằng, phố Nguyễn Huệ: Lắng nghe ý dân trong việc chỉnh trang

Ngày 8-5, UBND TP.HCM có văn bản giao Sở Quy hoạch - Kiến trúc phối hợp Sở Giao thông vận tải và UBND quận 1 nghiên cứu phương án tạo bóng mát, làm mái che và chiếu sáng nghệ thuật cho bến Bạch Đằng, phố đi bộ Nguyễn Huệ.