Huấn luyện viên Alfred Riedl có câu nói rất hay về bóng đá Việt: Bóng đá Việt Nam xây nhà từ nóc. Ở góc nhìn của mình, tôi cho rằng: Cho đến thời điểm này, câu nói ấy vẫn còn nguyên giá trị mặc dù bóng đá Việt Nam đạt được nhiều thành công trong những năm gần đây dưới thời huấn luyện viên Park Hang Seo.

Tiếp đó, ông Philippe Troussier lên thay vị trí huấn luyện viên trưởng đội tuyển quốc gia. Sau những thất bại của tuyển Việt Nam trước Indonesia tại Asian Cup 2023 và vòng loại World Cup 2026, có nhiều ý kiến chỉ trích vị huấn luyện viên người Pháp. Nói không quá lời là: "Trong thất bại, trách nhiệm là chỉ riêng huấn luyện viên trưởng!".

Hiểu theo khía cạnh câu nói của ông Alfred Riedl thì những thất bại của đội tuyển quốc gia giống như ngôi nhà bị dột từ nóc. Và ở góc độ này, bóng đá Việt Nam chỉ lo khắc phục phần ngọn mà thôi, chứ ít quan tâm đến phần gốc.

Với một vị huấn luyện viên trưởng đội tuyển quốc gia, việc sử dụng, phát triển và gìn giữ các tài năng là một phần quan trọng trong công việc. Làm thế nào để phát huy những tài sản đó một cách hiệu quả nhất đó chính là những gì diễn ra trên sân cỏ. Các quyết định chiến lược cần mang tầm nhìn dài hạn.

Nhưng áp lực, kỳ vọng lại tập trung vào kết quả hiện tại. Ông Philippe Troussier dẫn dắt đội tuyển quốc gia trong giai đoạn chuyển tiếp và quan trọng hơn nữa là hướng đến mục tiêu xa hơn là giấc mộng World Cup trong tương lai.

Những quyết định về nhân sự, đấu pháp tại Asian 2024 hay vòng loại World Cup 2026 vừa qua có thể là những quyết định mang lại những kết quả không tốt, thậm chí là thất bại. Nhưng đó chưa hẳn là những quyết định sai lầm nếu nhìn về tương lai phát triển của bóng đá Việt Nam.

Ở góc độ của một người hâm mộ, tôi cho rằng những cầu thủ được tham gia những trận đấu vừa qua chỉ đáp ứng được yêu cầu là những cầu thủ cống hiến hay những người hoàn toàn tận tâm, chứ chưa thực sự là những cầu thủ kết nối.

Nói cách khác, họ chưa thể hướng đến điều tốt nhất cho đội bóng. Việc hội tụ cả hai yếu tố này cần phải có thời gian và môi trường bóng đá thích hợp. Việc nhìn lại và phân tích những chỗ sai của vấn đề rất quan trọng nhưng cũng không nên tự dằn vặt về những chuyện đã qua. Nếu không điều đó sẽ triệt tiêu đi sự phấn đấu và tập trung cho công việc.

Truyền cảm hứng cho cầu thủ và tập trung thể hiện rằng huấn luyện viên thực sự quan tâm đến con người và việc phát triển chuyên môn để hướng đến thành công là những hoạch định cho tương lai. Và một huấn luyện viên chuyên nghiệp như ông Philippe Troussier hiển nhiên phải hiểu điều này.

Nói thẳng nói thật với cấp trên phải là một hành vi được tổ chức chấp nhận. Các nhà quản lý hay nói chính xác là VFF phải kích hoạt phong cách nói thẳng nói thật này vì lợi ích của quốc gia chứ không phải "có cũng tốt không thì thôi". Hãy nhận trách nhiệm này một cách nghiêm túc hay nói đúng hơn là tìm kiếm giải pháp để chung tay với huấn luyện viên chứ không phải tìm nguyên nhân gây ra sai lầm.

Tin cậy lẫn nhau sẽ là cấp độ cao nhất của mối quan hệ nhưng phải thể hiện được mình là người có thể được tin cậy để củng cố mối quan hệ. Hay nói chính xác hơn là những điều khoản thực hiện trong hợp đồng phải được tạo điều kiện tốt nhất từ nền tảng môi trường bóng đá Việt Nam hiện nay.

Không nhất thiết phải có trong tay những gì mình tưởng rằng mình đã có mà phải lắng nghe, học hỏi, điều chỉnh cho phù hợp - tất cả đều rất quan trọng khi muốn hội nhập một cách có hiệu quả.

Phải luôn cởi mở, lắng nghe mọi người với những ý tưởng mới và luôn phát triển đi lên. Những nhà chuyên môn đã đề cập nhiều đến những bất cập của V-League từ cầu thủ, thời gian thi đấu, trọng tài, các thiết bị hỗ trợ...

Vì vậy, VFF phải thực thi một cách có hiệu quả văn hóa cải tiến để hướng đến việc tạo tiền đề vững chắc và làm nền tảng cho đội tuyển quốc gia.

Những lý thuyết, sách vở luôn luôn tốt nhưng có những điều không thể tiếp nhận qua học tập mà phải học qua thực tế. Những bài học kinh nghiệm từ những thất bại của đội tuyển Việt Nam nơi đấu trường quốc tế cần phải được xem xét một cách tổng thể và nghiêm túc để chấp nhận những trở ngại và linh hoạt thích nghi với những thay đổi của bóng đá thế giới.

Trong bóng đá cũng như trong bất cứ công việc gì, không bao giờ được đứng yên, không bao giờ được phép tin rằng chiến thuật đem lại thành công cho ngày hôm nay sẽ tiếp tục hiệu quả vào ngày mai. Dĩ nhiên, hiếm khi biết được những điều gì sẽ đúng trong tương lai nhưng vẫn phải bắt đầu tại một thời điểm nào đó.

Các kế hoạch không bao giờ diễn ra hoàn hảo, nhưng còn tốt hơn là không có kế hoạch nào. Hãy chủ động thay vì buộc phải phản ứng lại với điều xảy ra, hay nói cách khác là phải có sự ứng biến linh hoạt với thực tế.

Tài năng chỉ có thể thắng các trận đấu nhưng tinh thần đoàn kết và trí tuệ mới giành được những chiếc cúp vô địch. Muốn xây dựng một tổ chức chiến thắng phải có được tinh thần nỗ lực và phấn đấu mỗi ngày.

Hành động tạo hiệu ứng lớn hơn nhiều hơn lời nói. Muốn giấc mơ World Cup trở thành hiện thực cần phải có sự chuẩn bị (preparation), kiên trì (perseverance) và kiên nhẫn (patience) để đạt hiệu quả dài hạn cho bóng đá Việt Nam chứ không phải chỉ lo chống dột từ nóc nhà!

Diễn đàn Bóng đá Việt Nam làm gì để lấy lại vị thế?: Thiếu thầy giỏi, quá ít lò đào tạo chất lượng

Bóng đá Việt Nam đã chứng kiến giai đoạn thành công rực rỡ của lứa cầu thủ tài năng sinh năm 1995-1997 như Quang Hải, Duy Mạnh, Công Phượng, Tuấn Anh... qua hàng loạt chiến tích ấn tượng ở đấu trường châu lục.