Bốn thuyền viên người Việt đã nhảy khỏi tàu cá Đài Loan vì bị đối xử tàn tệ. Câu chuyện được vẽ lại qua lời kể của người phiên dịch cho họ tại Tahiti.

Phóng to

Con “tàu thùng rác” Hsieh Ta ở vùng biển Tahiti l- Ảnh: AFP

Phóng to

Hai thuyền viên nhảy xuống biển (ảnh nhỏ) trước khi được cứu- Ảnh: AFP

Vụ bốn thuyền viên VN nhảy khỏi tàu đánh cá Hsieh Ta (Đài Loan) để tìm hi vọng sống mong manh () đã khiến trái tim người phiên dịch Jean-Pierre Lebrun, 58 tuổi, quốc tịch Pháp gốc Việt, như thắt lại khi ngồi nghe kể về cuộc sống “địa ngục” trên chiếc tàu đánh cá này.

7 tháng 19 ngày tù ngục

Trao đổi với Tuổi Trẻ qua điện thoại, ông Lebrun - giáo viên tiếng Anh Trường Samuel Raapot ở đảo Tahiti, đảo lớn nhất của Polynésie thuộc Pháp ở phía nam Thái Bình Dương - kể rõ chi tiết từ lúc Trung tâm Cứu nạn trên biển (MRCC Papeete) cứu được bốn thủy thủ VN khi họ nhảy khỏi tàu xuống biển.

Hôm 8-8, ngay khi đưa bốn thuyền viên người Việt lên bờ, ông Lebrun được MRCC Papeete gọi đến để hỗ trợ trong vai trò phiên dịch và ông cũng nhanh chóng thông báo đến Đội cảnh sát biên giới (PAF) về vụ việc.

Ông Lebrun cho hay những chàng thanh niên trẻ này tóc tai dài thượt vì không có điều kiện vệ sinh, hoàn toàn không biết bơi nhưng họ đã nhảy liều vì không thể chịu đựng cuộc sống khắc nghiệt trên tàu. “Biết là nắm chắc cái chết trong tay nhưng họ vẫn cứ thử” - ông Lebrun kể.

Họ đoán được đảo Tahiti là điểm dừng chân duy nhất trong chuyến hành trình đánh bắt cá của con tàu Hsieh Ta nên khi thấy đất liền (cách khoảng 800m), họ đã ôm đồ dùng cá nhân nhảy xuống biển để bơi về phía bờ.

Khi đội PAF tra hỏi sự vụ, bốn thuyền viên VN cho biết điều kiện sống trên tàu Đài Loan “quá khủng khiếp” khiến họ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc trốn khỏi con tàu ngục tù này. Họ phải làm việc 18 giờ mỗi ngày và không có lấy một ngày nghỉ trong tuần.

Qua lời kể của bốn thuyền viên, ông Lebrun khẳng định đó là những “con tàu thùng rác” cực kỳ nguy hiểm dành cho việc đánh bắt cá ngoài khơi.

Khi được hỏi về công việc trên tàu, các thuyền viên trẻ tiết lộ rằng họ thường xuyên bị đánh đập vô cớ. Song song đó, công việc đánh bắt cá không phải là nghề chuyên của họ, vì thế họ thường phạm lỗi và phải nhận nhiều cú đánh như trời giáng. Họ phải dùng những tấm bìa cactông để lót chỗ ngủ trên tàu. Do không phải là dân đánh bắt chuyên nghiệp, một người đã bị lưỡi câu móc vào má để lại vết sẹo khá lớn trên mặt, người còn lại thì bị móc vào gót chân khiến anh phải đi cà nhắc.

Còn về tiền lương, họ dường như phải làm không công khi số tiền kiếm được đều bị chủ lấy hết với lý do “chi trả mua vé máy bay khi quay về VN” và đành phải trở về với bàn tay trắng. Theo lời kể của bốn thủy thủ, họ đã có mặt trên chiếc tàu này được 7 tháng 19 ngày và bị đối xử như những “nô lệ thời hiện đại” trong suốt mùa đánh bắt cá cho đến khi được MRCC Papeete cứu sống.

Ấm tình người

Trong thời gian ở lại Tahiti trước khi lên đường về VN vào ngày 11-8, bốn thuyền viên đã được tá túc tại một khách sạn trên đảo. Ông Lebrun đã kịp huy động bạn bè góp quần áo, giày, túi xách và một chút tiền để giúp đỡ những người Việt kém may mắn này. Số tiền tuy ít ỏi nhưng các thuyền viên đã cảm thấy ấm lòng khi nhận được sự sẻ chia nơi xứ người.

Tiền khách sạn, tiền ăn uống, tiền vé máy bay trong bốn ngày được Công ty Morgan Vernex - chuyên nhập khẩu và phân phối hàng hóa đa quốc gia - đài thọ với mong muốn những thuyền viên này sớm quay về VN một cách an toàn nhất.

“Tôi vẫn giữ một hình ảnh đẹp về bốn chàng trai trẻ vì họ rất dễ thương và rất... khờ khạo” - ông Lebrun thổ lộ như thế vì theo ông, họ là trường hợp đầu tiên nhảy khỏi tàu khi không thể chấp nhận việc bóc lột quá sức của tàu cá Hsieh Ta.

Theo lời kể của nạn nhân, các chủ tàu Đài Loan luôn hứa hẹn “viễn cảnh tươi đẹp” với một công việc sẽ kiếm được nhiều tiền. Bằng chứng là những người lao động VN sẽ rời khỏi quê hương bằng máy bay và quá cảnh tại Nhật hoặc Hàn Quốc. Sau đó, họ tiếp tục bay đến đảo Fiji hoặc Samoa, nơi những chiếc tàu “địa ngục” đang chờ đón họ đến với thế giới cay nghiệt nhất. Phần lớn những người này chỉ biết cam chịu và sống đời sống “nô lệ” cho một hợp đồng hai năm.

Tuy nhiên, đây không phải là lần đầu tiên ông Lebrun chứng kiến nhiều người VN bị đối xử tệ trên các tàu đánh cá. Hơn mười năm qua, ông cùng với cha xứ Christophe đã giúp đỡ một số người VN cập cảng ở đảo Tahiti bằng hành động thiết thực như mang thức ăn, tặng quần áo, giúp họ có chỗ ngủ an toàn...

Bằng tất cả tấm chân tình dành cho VN, nơi ông Lebrun sinh ra, ông chỉ hi vọng vụ việc này sẽ làm thức tỉnh những người trẻ với giấc mơ kiếm tiền đầy chông gai.