Một quả bom MOAB được vận chuyển tại một căn cứ của Mỹ - Ảnh: Reuters

Được xem là loại vũ khí phi hạt nhân mạnh nhất thế giới, quả bom GBU-43B Mỹ vừa thả xuống Afghanistan ngày 13-4 khiến thế giới ngỡ ngàng. Đây là lần đầu tiên kể từ khi phát triển và thử nghiệm năm 2003, GBU-43B được sử dụng trên thực địa.

GBU-43B có tên chính thức là GBU-43B Massive Ordnance Air Blast (GBU-43B MOAB - tạm dịch là bom không quân cỡ lớn). Cái tên MOAB vì vậy cũng tạo cảm hứng cho biệt danh “mẹ của các loại bom” (tức Mother of All Bombs).

Theo tạp chí quân sự, ngoại giao National Interest, ghi chú về MOAB trong Bảo tàng Vũ khí không lực Mỹ ghi như sau: “GBU-43/B Massive Ordnance Air Blast (đọc là MOAB - thường gọi là Mẹ của các loại bom), là một loại bom (phi hạt nhân) công suất lớn, được phát triển dành cho Mỹ. Tại thời điểm phát triển, nó được chào hàng như loại vũ khí phi hạt nhân mạnh nhất từng được thiết kế”.

Được Không quân Mỹ thiết kế năm 2002, MOAB được xem là “hậu duệ” của BLU-82 'Daisy Cutter' mà quân đội Mỹ từng dùng ở Việt Nam.

Sau các đợt thử nghiệm năm 2003 tại căn cứ không quân Eglin (bang Florida), MOAB sau đó tham gia chiến trường Iraq thời điểm ấy nhưng chưa bao giờ được sử dụng, cho đến trước sự kiện ở Afghanistan ngày 13-4.

MOAB nặng 21.600 pound (9.797 kg), tương đương trọng lượng một chiếc xe buýt lớn. Nó được nhồi 18.700 pound (hơn 8.400 kg) thuốc nổ H-6 bên trong làm vật liệu phát nổ, với sức tàn phá tương đương 11 tấn TNT và phạm vi ảnh hưởng lên đến 1 dặm (hơn 1,6 km). MOAB có kích cỡ lớn với chiều dài 9,17 m, tức cao khoảng 5 lần đầu người, và đường kính 1.029 m.

Theo báo National Interest, bom MOAB không phải một loại vũ khí xuyên phá, và chủ yếu được sử dụng để tiêu diệt các mục tiêu trong khu vực riêng biệt, bí bách như hang động, vực núi.

Nói cách khác thì MOAB được dùng để đánh vào khu vực tập trung các tay súng của đối phương, như tại hệ thống hầm của các chiến binh Nhà nước Hồi giáo (IS) ở quận Achin, tỉnh Nagarhar vừa rồi.

Trang quân sự Air Force Times mô tả rằng nếu sử dụng trong đường hầm, MOAB có thể phá sập cả hệ thống phía dưới.

Hình ảnh khói bốc lên từ vụ nổ của bom MOAB trong một lần thử nghiệm tại căn cứ không quân Elgin, bang Florida, Mỹ năm 2003 - Ảnh: Reuters

Như một số đánh giá trước đây, MOAB có vẻ là vũ khí chú trọng vào việc hù dọa, đánh vào tâm lý của đối phương nhờ hình ảnh về sức tàn phá khủng khiếp mà nó mang lại.

Tờ Independent (Anh) hôm 14-3 dẫn lại câu nói mà Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Donald Rumsfeld từng tuyên bố ở chiến trường Iraq: “Mục tiêu (của chiến lược ‘sốc và kinh hoàng’) là tạo ra một áp lực cực lớn buộc Saddam Hussein phải hợp tác”.

Với kích cỡ đặc biệt, MOAB cần có một chuyên cơ theo làm nhiệm vụ vận tải và thả bom, và đó là chiếc MC-130 của không quân Mỹ.

Một quả bom MOAB được thả từ chuyên cơ vận tải MC-130 năm 2003 - Ảnh: Reuters

Theo thông tin từ trang web của cơ quan tuyên truyền phản chiến chuyên đưa tin về sự phí phạm trong quân sự The Squander Bug, chi phí chế tạo và vận hành của MOAB cực “khủng”.

Theo đó, chiếc MC-130 có giá khoảng 30 triệu USD chỉ để làm nhiệm vụ chuyên chở MOAB. Chương trình phát triển MOAB cũng trải dài hơn một thập kỷ, sử dụng đầu đạn của BLU-120B kèm hệ thống dẫn đường KMU-593B.

Mỗi thành phần của MOAB đều tiêu tốn hàng triệu USD, dẫn đến việc mỗi quả MOAB có giá 16 triệu USD, và chi phí phát triển toàn bộ của MOAB lên đến hơn 1 tỉ USD.

Theo thông tin mới nhất từ Afghanistan, vụ thả bom tấn vừa qua của quân đội Mỹ đã tiêu diệt được 36 chiến binh IS cùng việc phá hủy hệ thống đường hầm.

Quân đội Mỹ đang dùng ''dao mổ trâu để giết gà''?