NSND Đào Bá Sơn (trái) trao đổi với PGS.TS Nguyễn Hoài Nam

 Chúng tôi đã trao đổi với NSND Đào Bá Sơn về vấn đề này.

* Thưa NSND Đào Bá Sơn, ông có thấy tâm hồn con người ngoài vẻ đẹp như chúng ta thường nghĩ nó cũng cần và rất cần có một sức khỏe tốt?

- Bác sĩ nói đúng đấy. Tâm hồn của con người cũng là một dạng vật chất, nó cũng phải có những phạm trù và biểu hiện cụ thể, và để có được những biểu hiện ấy nó cũng cần có sức khỏe tốt.

Trên cơ sở đó mới có sức sống mãnh liệt và tồn tại song hành với con người như bao nhiêu năm nay nó đã từng tồn tại.

Ở những người có sức khỏe thể chất tốt và ở những năm sung mãn của cuộc đời họ thường có một tâm hồn khỏe mạnh, luôn yêu đời và yêu mình, sẵn sàng giúp đỡ mọi người và biết cách tạo cho mình một cuộc sống tốt đẹp.

* Vậy thật sự có mối liên quan giữa sức khỏe thể chất và sức khỏe tâm hồn?

- Có chứ, trong cuộc sống của chúng mình luôn có những mối liên quan rất mật thiết giữa sức khỏe thể chất của bản thân và sức khỏe tinh thần.

Lúc bạn ốm đau bệnh tật, nếu không cẩn thận bạn sẽ có những suy nghĩ bi lụy, đau buồn và đôi khi dẫn đến trầm cảm. Những suy nghĩ này có thể lan sang những người xung quanh bạn, nhất là những người thân.

Đó là mối liên quan song hành, không thể có một tâm hồn khỏe mạnh trong một cơ thể yếu ớt. Tất nhiên có thể có những trường hợp ngoại lệ, nhưng khi đó bạn rất cần một nghị lực phi thường để có thể vượt qua những nỗi đau của thể chất.

Khi đó vai trò của sức khỏe tâm hồn sẽ giúp bạn rất nhiều. Ngay như kinh nghiệm bản thân của tôi, khi nào tôi thấy sức khỏe tốt, lúc đó tâm hồn cũng dạt dào thơ thới và đó cũng là lúc tôi sống, làm việc và sáng tác tốt nhất, có hiệu quả nhất.

* Nhiều người nói với chúng tôi rằng muốn có sức khỏe tâm hồn tốt phải bồi bổ hằng ngày có đúng không? Và bồi bổ bằng cách nào?

- Trước hết là phải tạo sức khỏe thể chất cho cơ thể bằng cách sống điều độ, làm việc vừa sức, tránh tiêu phí sức lực quá đáng, nhất là khi còn trai trẻ. Luyện tập thể dục thường xuyên để tăng sức đề kháng, tránh bệnh tật triền miên.

Sau đó là tạo các món ăn bổ dưỡng cho sức khỏe tâm hồn như chọn lối sống phù hợp, tránh mọi ganh đua sân si quá đáng, yêu âm nhạc và văn học nghệ thuật, tạo cho mình môi trường sống tốt không ô nhiễm, nhất là ô nhiễm văn hóa, nghệ thuật.

Nghiên cứu một số trường phái về triết học nghệ thuật để tạo cho mình một triết lý sống tốt phù hợp với thời đại và một cách sống hợp lý không tách rời với xã hội.

Công việc này phải diễn ra hằng ngày, hằng giờ của cuộc đời bạn và phải là sợi chỉ xuyên suốt cuộc sống của bạn.

* Vậy thì chúng ta phải luyện tập sức khỏe tâm hồn từ bao giờ và văn học nghệ thuật cũng như thông tin báo chí có vai trò như thế nào đối với sức khỏe tâm hồn của mỗi con người?

- Phải luyện tập ngay từ trong bụng mẹ, khi mang thai người mẹ phải có sức khỏe tốt, những suy nghĩ lành mạnh, hạnh phúc và cuộc sống tinh thần ổn định.

Trong gia đình phải tránh được những xung đột căng thẳng, vì những điều này có thể ảnh hưởng đến đứa trẻ sau này. Người mẹ có thể nghe nhạc, xem tranh, đọc những đoạn thơ văn hay... tránh xa những tin tức, hình ảnh bạo lực, tránh tranh luận về những điều dung tục phản văn hóa.

Vai trò của truyền thông cũng rất quan trọng trong việc tạo sức khỏe tâm hồn cho mỗi người. Tôi đọc đâu đó một ý như thế này: các nhà nghiên cứu xã hội từng chỉ ra rằng nếu tỉ lệ tin bài biểu dương gương sáng, người tốt việc tốt trên báo ít hơn 30% thì công chúng không còn cảm giác yên tâm, tin tưởng.

Đáng tiếc là bên cạnh những cơ quan báo chí nghiêm túc đưa tin bài gương sáng, việc tốt, hiện nay vì lý do kinh tế nhiều đơn vị truyền thông đã cho đăng tải quá nhiều tin tức bạo lực tiêu cực, nhiều đến mức có thể xem chúng là thuốc độc cho sức khỏe tâm hồn.