Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Nobuo Kishi phát biểu tại Hà Nội ngày 12-9 - Ảnh: Bộ Quốc phòng Nhật Bản

Trong bài phát biểu ở Hà Nội, ông Kishi cho biết Việt Nam là một đối tác quan trọng của Nhật Bản và hai nước cần làm việc cùng nhau về các vấn đề an ninh khu vực trong bối cảnh "thực tế khó khăn mới".

"Tôi muốn chuyến thăm này trở thành cột mốc đánh dấu sự hợp tác quốc phòng Việt Nam - Nhật Bản bắt đầu tiến tới 'Cấp độ mới'", ông giải thích về việc chọn Việt Nam là điểm đến trong chuyến công du nước ngoài đầu tiên trong vai trò Bộ trưởng Quốc phòng của Nhật Bản.

"Đối với Nhật Bản, có thể nói Việt Nam là một trong những quốc gia quan trọng mà chúng tôi ở trên cùng chiếc thuyền", ông khẳng định.

Dẫn lại câu nói của người Việt Nam, "gian nan mới biết bạn hiền", ông Kishi nói Việt Nam và Nhật Bản đều có tinh thần giúp đỡ bạn bè, nhắc lại việc Tokyo đã cung cấp cho Việt Nam 3 triệu liều vắc xin ngừa COVID-19 và sự chia sẻ của Việt Nam cho Tokyo sau thảm họa động đất, sóng thần năm 2011.

Ngoài ra, hai nước cũng có chung những nguyên tắc phổ quát có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh các mối quan hệ quốc tế mà một trong số đó là thượng tôn luật pháp trên biển. "Các vùng biển tự do và rộng mở là nền tảng cho sự thịnh vượng của chúng ta từ thời cổ đại", ông Kishi cho biết.

"Hiện chúng ta đang phải đối mặt với một thực tế nghiêm trọng chưa từng có, kể cả trong lĩnh vực an ninh, bên cạnh những khó khăn trong việc đối phó với COVID-19", Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản nói.

Ông nhấn mạnh tại các vùng biển và không phận ở biển Hoa Đông và Biển Đông, nơi có những hành động "dựa trên những khẳng định một chiều không phù hợp với trật tự quốc tế hiện hữu".

Tại biển Hoa Đông, các nỗ lực thay đổi hiện trạng bằng cưỡng ép vẫn tiếp tục, bao gồm cả vùng biển xung quanh quần đảo Senkaku, vốn là lãnh thổ cố hữu của Nhật Bản. Tình hình ngày càng trở nên nghiêm trọng, liên tiếp xảy ra các vụ tàu thuộc lực lượng hải cảnh Trung Quốc xâm phạm lãnh hải, áp sát tàu cá Nhật Bản. 

Trên Biển Đông, Trung Quốc tiếp tục quân sự hóa các địa hình tranh chấp, thường xuyên tập trận quân sự và được cho là đã phóng tên lửa đạn đạo, leo thang hành động.

"Nhật Bản cực lực phản đối các nỗ lực đơn phương thay đổi hiện trạng bằng cưỡng ép và bất kỳ hoạt động nào làm tăng căng thẳng, đồng thời chia sẻ quan ngại với Việt Nam", ông Kishi nói.

Theo ông, điều cần làm là các nước cần hợp tác cùng nhau để duy trì và củng cố trật tự quốc tế dựa trên luật lệ, tự do và cởi mở.

Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản cũng đề cập đến một số thách thức khác tại khu vực như tình hình Triều Tiên, Myanmar, và các vấn đề như an ninh mạng và tác động của dịch COVID-19 đến an ninh.

"Hôm nay, tôi có một tầm nhìn lớn và tham vọng về hợp tác quốc phòng Nhật Bản - Việt Nam ở một ‘giai đoạn mới’. Một số người nghe nguyện vọng này có thể thắc mắc: ‘Liệu nó có thực sự khả thi không?’. Nhưng tôi rất tin tưởng", Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản nói.

Việt Nam, Nhật Bản bàn về Biển Đông và Hoa Đông

TTO - Tiếp Bộ trưởng Quốc phòng Nhật Bản Kishi Nobuo ngày 12-9, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc đã có những trao đổi về tình hình khu vực, trong đó có Biển Đông và biển Hoa Đông.