"3 chữ biến"

Phát biểu trước khi trả lời chất vấn, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nói về việc đảm bảo an ninh lương thực và xuất khẩu gạo: “Buổi sáng, giá lúa gạo đang đà tăng, chiều có thông tin về các nhà xuất khẩu của Ấn Độ sớm gỡ bỏ việc cấm xuất khẩu gạo.

Các nội dung này không chỉ quan trọng với công tác chỉ đạo điều hành mà mỗi tin tức về giá cả, dự báo đều gắn với nỗi thấp thỏm, lo âu hay niềm vui của bà con dày công làm nên hạt lúa, hạt gạo".

Ông Hoan khẳng định nông nghiệp luôn là trụ đỡ trong bối cảnh kinh tế khó khăn và đã, đang gắn liền với "3 chữ biến" gồm biến đổi khí hậu, biến động thị trường và biến chuyển xu hướng tiêu dùng.

Trả lời câu hỏi của đại biểu về vấn đề cung cầu, "rớt giá thê thảm" làm sao giải cứu, ông Hoan chỉ rõ đã nhiều lần phát biểu "bộ trưởng không đi giải cứu và chúng ta không nên dùng từ giải cứu nữa".

Ông chỉ rõ mỗi lần dùng từ "giải cứu" thì nông sản càng rớt giá, bởi đó là quy luật, khi người dân "giải cứu" giá sẽ càng xuống và người trồng không còn bỏ công chăm sóc nữa. 

"Chúng ta phải tư duy lại chỗ này một chút", ông Hoan dẫn chứng ở Vĩnh Long, khoai lang Bình Tân đang được giá nhưng do tranh mua tranh bán giữa thương lái và doanh nghiệp, có lúc nông sản bị đẩy giá lên, có lúc bà con bị bỏ lại.

Do đó, theo bộ trưởng, nếu không cấu trúc lại ngành hàng, không đưa bà con vào hình thức hợp tác nào đó thì không bao giờ thành công.

"Chúng ta đừng đánh giá doanh nghiệp ép giá người nông dân. Có doanh nghiệp chụp hình gửi cho tôi khoai lang từ Vĩnh Long đưa ra cửa khẩu 40% phải bỏ vì không đủ quy cách, chủng loại", ông Hoan nêu.

Về vấn đề sầu riêng, bộ trưởng khẳng định đó là sự lựa chọn của bà con và "chúng ta không có thẩm quyền nào bắt bà con không được trồng sầu riêng".

"Chúng ta phải tập hợp bà con để khuyến nông, thông tin về thị trường, kết nối với doanh nghiệp, vì giá cả sáng khác, chiều khác, hiệu ứng nào cũng làm giá tăng lên, giảm xuống nên cần cân nhắc", ông nêu.

Nhấn mạnh cần cả hệ thống vào cuộc, ông Hoan nói không phải muốn né trách nhiệm của bộ trưởng mà cần sự vào cuộc của các cấp để tạo sự gắn kết chặt chẽ.

Mua bán không chỉ vì vấn đề được lợi trước mắt

Trả lời câu hỏi về an ninh lương thực, bộ trưởng cho biết đã báo cáo và Thủ tướng đã có công điện chỉ đạo khi nảy sinh vấn đề mất an ninh lương thực, hoặc khi một số quốc gia cấm xuất khẩu gạo, làm nảy sinh cơ hội, thời cơ cho chúng ta.

Bộ trưởng đề nghị trong tình hình như vậy cần có thái độ bình tĩnh, vì mọi vấn đề đều có thể phát sinh mặt trái nếu không quản lý tốt. Nếu chỉ phân tích một khía cạnh, một phía sẽ không có được cái nhìn toàn diện.

Ông nhắc lại công điện của Thủ tướng Chính phủ nêu rõ ưu tiên hiện tại là đảm bảo an ninh lương thực quốc gia, đẩy mạnh xuất khẩu lương thực như một cam kết có trách nhiệm với thế giới. Không gây sốc cho thị trường nội địa, hay làm ảnh hưởng tới giá tiêu dùng trong nước. 

Về thực tế giá lúa gạo bị đẩy lên cao, Bộ trưởng Hoan phân tích giá nông sản được quyết định bởi cung cầu, cầu tăng mà cung không tăng thì giá sẽ lên. Nhưng ngoài bài toán cung cầu còn có tình trạng cố tình đẩy giá, gây ảnh hưởng lớn.

Từ đó, ông mong bà con nông dân và doanh nghiệp tôn trọng nhau, chia sẻ với nhau về thời cơ, "mua bán không chỉ vì vấn đề được lợi trước mắt".

Ông chỉ rõ hiện nay ở Đồng bằng sông Cửu Long chỉ có 20% diện tích trồng lúa có liên kết, còn 80% nằm ngoài liên kết nên không kiểm soát được. Bộ trưởng nhấn mạnh yêu cầu chuyển từ tư duy mua bán sang tư duy liên kết, hợp tác để bền vững.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp: Có việc thông đồng dìm giá, 'quân xanh, quân đỏ' trong đấu giá

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long thừa nhận như vậy, liên quan tới thực tế hoạt động đấu giá tài sản trong thời gian vừa qua.